فارکس فیبوناچی

به سطوح اکستنشی که بر روی نمودار رسم شده توجه کنید. معامله‌گرانی که در سطح ۳۸% فیبوناچی اصلاحی وارد معامله فروش شده‌اند، می‌توانند سطح ۱۶۱.۸% را به عنوان هدف قیمتی در نظر بگیرند و در آن نقطه از معامله خارج شوند.

آشنایی با تعریف و تاریخچه فیبوناچی

لئوناردو فیبوناچی ریاضیدان قرن ۱۲ میلادی در ایتالیا متولد شد و بزرگترین اثر وی کشف اعدادی طلایی از روی حل مساله ازدیاد تعداد خرگوش ها بود; اعداد طلایی کشف شده توسط این دانشمند را به احترامش اعداد فیبوناچی می نامند.

دنباله فیبوناچی با صفر و یک شروع می شود و هر عدد مجموع دو عدد قبلی می باشد …۳۷۷-۲۳۳-۱۴۴-۸۹-۵۵-۳۴-۲۱-۱۳-۸-۵-۳-۲-۱-۱
تا به حال هماهنگی های زیادی بین روابط این اعداد و قوانین طبیعت دیده شده است.

نسبت های فیبوناچی در همه جا دیده می شوند; از فاصله حرکت سیاره ها به دور ستارگان تا فاصله حرکت الکترون ها به دور هسته اتم; این اعداد نسبت هایی با یکدیگر دارند که در علم اقتصاد نیز کاربرد دارد; در زیر به بعضی قواعد این اعداد می پردازیم.

اصول کار با انواع فیبوناچی

انواع ابزارهای فیبوناچی در بازارهای مالی; روشی برای تحلیل بازگشت یا ادامه روند می باشند; از منظری انواع ابزارهای فیبوناچی نقاط حمایت و مقاومت می باشند که با ابزارها و روش های گوناگون رسم می شوند.

این سطوح بازگشت بر خلاف حمایت و مقاومت های قبلی که تنها قیمتی خاص را نقطه حساس تلقی می کردند می توانند قیمتی خاص; منحنی روی نموداری; خطی مورب یا زمان خاصی را نقطه حساس حمایت یا مقاومت تعریف کنند.

در استفاده از ابزارهای فیبوناچی درصدها اهمیتی فوق العاده دارند; عموم این درصدها از نسبت درصدهای بین اعداد فیبوناچی بدست می آیند; به غیر از چند عدد ابتدای سری اعداد فیبوناچی; هر کدام از اعداد دنباله; تقریبا ۱٫۶۱۸ برابر عدد قبل از خود هستند (نسبت طلایی) و هر عدد ۰٫۶۱۸ برابر عدد بعد از خود می باشد.

این نسبت ها به درصد به ترتیب ۱۶۱٫۸ درصد و ۶۱٫۸ درصد می شوند; درصدهای دیگری نیز مهم هستند که در زیر می آید; تقسیم عدد اول به عدد دوم سری اعداد فیبوناچی یک به یک یا به عبارتی ۱۰۰ درصد را نشان می دهد; تقسیم عدد دوم به عدد سوم سری اعداد فیبوناچی ۰٫۵ یا به عبارتی ۵۰ درصد را نشان می دهد.

در اعداد بالاتر سری اعداد فیبوناچی و تقسیم هر عدد به دو عدد بعد از آن; مشاهده می شود حاصل تقسیم به ۳۸٫۲ درصد تمایل می کند; در اعداد بالاتر سری اعداد فیبوناچی و تقسیم هر عدد به سه عدد بعد از آن; مشاهده می شود حاصل تقسیم به ۲۳٫۶ درصد تمایل دارد.

اصول کار با فیبوناچی Retracement و نحوه رسم

فیبوناچی ریتریسمنت ساده ترین و کاربردی ترین ابزار از گروه خطوط فیبوناچی ها می باشد; عموما زمانی که بازار در روندی خاص حرکت می کند در بازه هایی تمایل به بازگشت و تصحیح نسبت به قیمت های قبلی دارد اما پس از مدتی تمایل به ادامه روند غالب پیدا می کند; در یک روند صعودی درصدهای تصحیح بازگشت روند در جهت روند صعودی قبل; به ترتیب درصدهای ۲۳٫۶ – ۳۸٫۲ – ۵۰ – ۶۱٫۸ و ۱۰۰ درصد می تواند باشد.

همانطور که در شکل دیده می شود در یک روند نزولی; خطوط ۳۸٫۲; ۵۰ و ۶۱٫۸ برای قیمت حکم رزیستنس را داشته و از ادامه روند صعودی برای مقطعی جلوگیری کرده اند; نکته دیگر در مورد رسم ابزار فیبوناچی ریتریسمنت این است که همیشه از سمت آغاز روند به انتهای روند ترسیم می شود.

اصول کار با فیبوناچی Extension و نحوه رسم

فیبوناچی اکستنشن ابزاری است که نقاط بازگشت بیش از ۱۰۰ درصد هر موج را برای هدف های قیمتی جلوتر بیش بینی می کند; بازار پس از یک موج صعودی یا نزولی در فیبوناچی اکستنشن ۱۶۱٫۸%- ۲۶۱٫۸%- ۴۲۳٫۶% و یا درصدهای محاسباتی بالاتر می تواند بازگشت داشته باشد.

همانطور که در شکل زیر دیده می شود بازار پس از یک روند نزولی در تصحیح روند نزولی بازگشتی; تا ۱۶۱٫۸ درصد روند نزولی را صعود داشته است; این درصد فیبوناچی اکستنشن به عنوان یک رزیستنس عمل کرده و روند نزولی قیمت را بوجود آورده است.

برای استفاده از فیبوناچی اکستنشن در متاتریدر از همان ابزار فیبوناچی ریتریسمنت استفاده می شود با این تفاوت که درصد های ذکر شده۱۶۱٫۸; ۲۶۱٫۸ و ۴۲۳ درصد برای ما دارای اهمیت هستند; در صورتی که این درصد ها بصورت پیش فرض روی فیبوناچی ریتریسمنت وجود نداشت میتوان با رفتن به Fibo ProPerties سپس Fibo Levels در قسمت Description درصدهای فیبوناچی اکستنشن را وارد کنیم.

اصول کار با فیبوناچی Projection و نحوه رسم

فیبوناچی Projection ابزاری مانند فیبوناچی اکستنشن می باشد و نقاط بازگشت بیش از ۱۰۰درصد بازگشت هر موج را نمایش می دهد با این تفاوت که میزان بازگشت تصحیح قیمت در یک موج برای بدست آوردن نقاط بالای ۱۰۰ درصد آن روند اهمیت دارد.

متاسفانه ابزار فیبوناچی پروجکشن در متاتریدر به اشتباه Fibonacci Expansion نامگذاری شده است; در حالیکه به لحاظ تعریف علمی این ابزار کاربرد فیبوناچی پروجکشن را نمایش می دهد.

برای استفاده از فیبوناچی پروجکشن ابزار فیبوناچی اکسپنشن متاتریدر را انتخاب می کنیم سپس از یک بیشینه قیمت (در شکل زیر نقطهA) به کمترین قیمت آن روند (نقطهB) خط رسم می کنیم; نقطه سوم که میزان تصحیح قیمت در این روند نزولی می باشد را در نقطه C تعیین می کنیم.

بعد از رسم صحیح فیبوناچی پروجکشن انتظار خواهیم داشت قیمت از درصدهای ۶۱٫۸- ۱۰۰- یا ۱۶۱٫۸ و حتی ۲۶۱٫۸ به روند نزولی خاتمه دهد و روند صعودی پیدا کند; به بیان دیگر این درصدها می تواند ساپورت هایی برای بازگشت قیمت باشند.

درصدهای ۶۱٫۸- ۱۰۰- ۱۶۱٫۸ و۲۶۱ میزان ادامه روند نزولی می باشند که نقطه آغازین محاسبه آخرین نقطه تصحیح روند (نقطهC) می باشد; در شکل زیر دیده می شود بازار نسبت به نقاطی که با فلش مشخص شده (۱۶۱٫۸ درصد و ۲۶۱ درصد) عکس العمل نشان داده است; شایان ذکر است در یک روند صعودی این نقاط بصورت معکوس مورد استفاده قرار میگیرند تا نقاط رزیستنس انتهای یک روند صعودی محاسبه گردد.

اصول کار با فیبوناچی Expansion و نحوه رسم

فیبوناچی اکسپنشن شباهت بسیار زیادی به فیبوناچی پروجکشن دارد و ادامه یک روند نزولی یا صعودی را تا نقطه پایانش محاسبه می کند; تنها تفاوت آن با فیبوناچی پروجکشن استفاده از دو نقطه به جای سه نقطه است.

در یک روند نزولی فیبوناچی پروجکشن درصدهای ۶۱٫۸- ۱۰۰- ۱۶۱٫۸ و ۲۶۱ نقاط A تا B را از نقطه آغازین C مورد محاسبه قرار می دادیم تا نقاط D و E بدست بیاید اما در اینجا تنها به درصدهای نقاط A تا B نیاز داریم و با استفاده از درصدهایی که برای فیبوناچی اکستنشن ذکر کردیم انتظار داریم بازار ۱۶۱٫۸%- ۲۶۱٫۸%- ۴۲۳٫۶% از نقطه آغازین حرکت داشته باشد.

از همین رو فیبوناچی اکسپنشن را تلفیقی از فیبوناچی اکستنشن و فیبوناچی پروجکشن می دانند; برای رسم فیبوناچی اکسپنشن ابزار خاصی در متاتریدر تعریف نشده است اما میتوان با استفاده از فیبوناچی ریتریسمنت درصدهای بیش از ۱۰۰ واحد موج اولیه; نقاط بازگشت فیبوناچی اکسپنشن را بدست آورد.

اصول کار با فیبوناچی Arcs و نحوه رسم

فیبوناچی Arcs ابزاری از گروه فیبوناچی ها می باشد که درصد های تصحیح و بازگشت یک روند را بصورت کمانی نمایش نشان می دهد درصدهای عمومی مورد استفاده در این ابزار ۳۸٫۲- ۵۰ و ۶۱٫۸ درصد می باشند که کمان های برگشت قیمت را نسبت به یک روند صعودی یا نزولی نمایش می دهند.

شکل بالا نمونه استفاده از ابزار فیبوناچی آرک را نمایش می دهد درصدهای ۵۰ و ۶۱٫۸ در شکل بالا برای روند تصحیح نزولی حکم رزیستنس را ایفا کرده و باعث روند نزولی قیمت شده اند.

اصول کار با فیبوناچی Fan و نحوه رسم

فبوناچی Fan ابزاری دیگر از گروه ابزارهای فیبوناچی می باشد که بر اساس زاویه روند غالب نقاط بازگشت را از برخورد خط های بادبزن (فن) با قیمت بدست می آورد; در این ابزار نیزدرجه های (درصدهای) ۳۸٫۲- ۵۰ و ۶۱٫۸ از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.

رسم و استفاده از این ابزار در متاتریدر به علت نقص در رسم درجه های قیمت و نشان ندادن درجه های قیمت روند صعودی کاربرد چندانی ندارد; اما میتوان برای رسم درجه های یک روند صعودی از قسمت Properties و Fibo Levels با منفی وارد کردن درصدهای Description زاویه های مخالف را برای روند صعودی ترسیم کرد.

ااصول کار با فیبوناچی Time و نحوه رسم

فیبوناچی تایم یا فیبوناچی زمانی ابزاری است که نقاط بازگشت قیمت را بر اساس زمان تعیین می کند از این ابزار به دو روش استفاده می کنند; در روش اول فاصله زمانی دو قله را به عنوان صفر و یک محاسبه میکنند و در نقاطی که زمان به خطوط عمودی۱-۲-۳-۵-۸ و الی آخر می رسدانتظار ریزش دوباره قیمت را دارند.

در روش دوم مانند مثال بالا; فاصله زمانی پایین ترین قیمت (Low) تا بالاترین قیمت (High) یک موج محاسبه می شود; سپس انتظار می رود در بازه های زمانی۱-۲-۳-۵-۸ و الی آخر قیمت تغییر جهت بدهد و موج های جدید تشکیل شود.

چگونه بر اساس فیبوناچی اصلاحی معامله کنیم؟

لئوناردو پیزانو (Leonardo Pisano) ملقب به فیبوناچی، ریاضی‌دان ایتالیایی بود که در سال ۱۱۷۰ در شهر پیزا به‌دنیا آمد. پدرش، گوگلیمو بوناتچی (Guglielmo Bonaccio)، در اداره پست شهر بجایه (Bugia که حالا Béjaïa نامیده می‌شود)، کار می‌کرد. این شهر در بندر دریای مدیترانه در شمال شرقی الجزایر وجود دارد. فیبوناچی در جوانی مطالعه ریاضیات را در شهر بجایه شروع کرد. وی به دلیل سفرهای زیادی که داشت در مورد مزایای سیستم اعداد عربی-هندی اطلاعاتی کسب کرد.

• بیشتر بخوانید: معرفی الگوهای قیمتی تحلیل تکنیکال

نسبت طلایی

در سال ۱۲۰۲، بعد از این‌که فیبوناچی به ایتالیا بازگشت، مطالعات خود را در کتاب چرتکه (Book of Abacus) ثبت کرد. فیبوناچی سری اعدادی را کشف کرد، که بعدا به اسم وی نام‌گذاری شدند. در زنجیره اعداد فیبوناچی، بعد از ۰ و ۱، هر عدد از جمع دو عدد قبل به دست می‌آید.
زنجیره اعداد فیبوناچی به این صورت است:

و این زنجیره همینطور تا بی‌نهایت ادامه خواهد داشت. هر عدد تقریبا ۱.۶۱۸ برابر بزرگ‌تر از عدد قبلی است.
عدد ۱.۶۱۸ به عنوان نسبت طلایی یا Phi شناخته می‌شود. این نسبت طلایی به طرز معجزه‌آسایی در طبیعیت، معماری، آثار هنری و زیست‌شناسی دیده می‌شود. برای مثال، در معبد پارتنون (Parthenon)، نقاشی مونا لیزا داوینچی، گل آفتاب‌گردان، گلبرگ گل رز، صدف‌های نرم‌تنان، شاخه درخت، صورت انسان، گلدان‌های یونان باستان و حتی در کهکشان‌های مارپیچ شکل، می‌‌توان این نسبت را پیدا کرد.

کاربرد سطوح فیبوناچی در بازارهای مالی

در بحث معامله‌گری، اعدادی که در فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci Retracements) به کار می‌روند، همان اعداد استفاده‌شده در زنجیره اعداد فیبوناچی نیستند. بلکه، این اعداد از روابط ریاضی که بین اعداد فیبوناچی وجود دارند، به دست می‌آیند. پایه و اساس نسبت طلایی فیبوناچی ( ۶۱.۸%)، در سری اعداد فیبوناچی از تقسیم یک عدد بر عدد بعدی آن به دست می‌آید.
برای مثال، از تقسیم عدد ۸۹ بر ۱۴۴، ۰.۶۱۸ به دست می‌آید. نسبت ۳۸.۲ از تقسیم عددی در زنجیره فیبوناچی با دو عدد بعد از آن به دست می‌آید. مثالا از تقسیم عدد ۸۹ بر ۲۳۳، عدد ۰.۳۸۱۹ به دست می‌آید. همچنین نسبت ۲۳.۶% در زنجیره فیبوناچی از تقسیم عددی با ۳ عدد بعد از آن به دست می‌آید. مثلا از تقسیم عدد ۸۹ بر ۳۷۷ عدد ۰.۲۳۶۰ به دست می‌آید.
برای رسم کردن فیبوناچی اصلاحی از سقف و کف قیمتی در نمودار استفاده می‌کنیم. فیبوناچی اصلاحی نسبت‌های کلیدی ۲۳.۶%، ۳۸.۲% و ۶۱.۸% را در اختیار ما قرار می‌دهد که نتیجه آن تشکیل یک شبکه قیمتی افقی خواهد بود. این خطوط افقی برای تشخیص نقاط احتمالی بازگشت روند استفاده می‌شوند.
در نرم‌افزارهایی که برای بررسی نمودارها استفاده می‌کنید، می‌توانید سطح اصلاحی ۵۰% را نیز به فیبوناچی اضافه کنید. این سطح جزء سطوح فیبوناچی نیست، اما به عنوان سطح احتمالی بازگشت قیمت محسوب می‌شود. در تئوری داو (Dow Theory) و همچنین نظریه گن (Gann) سطح ۵۰% به عنوان نقطه احتمالی بازگشت قیمت بسیار شناخته‌شده است.

در این مثال، سطح ۳۸.۲% می‌تواند نقطه ورود خوبی برای معامله فروش باشد. در این سطح می‌توانید در اصلاح روند نزولی که از ماه می شروع شده‌است، وارد معامله شوید. در این مثال شکی نیست که بسیاری از معامله‌گران، منتظر بودند که قیمت تا سطح ۵۰% یا ۶۱.۸% اصلاحی کند تا بعد وارد معامله شوند، اما قدرت روند صعودی به اندازه‌ کافی نبوده که بتواند قیمت را تا این سطوح برساند و جفت ارز EUR\USD، روند نزولی را ادامه داده و توانسته کف قبلی را با قدرت مناسبی بشکند.
زمانی که قیمت به سطح فیبوناچی می‌رسد اگر سیگنال‌های تکنیکالی دیگری در بازار وجود داشته‌باشد که برگشت قیمت را نشان دهد، احتمال بازگشت قیمت بیشتر می‌شود. از دیگر اندیکاتورهای تکنیکالی که می‌توانیم در کنار سطوح فیبوناچی استفاده کنیم الگوهای شمعی ژاپنی، خطوط روند، حجم معاملات، اسیلاتورهای مومنتی و میانگین‌های متحرک هستند. هرچقدر اندیکاتورهای بیشتری سیگنال ما را تایید کنند سیگنال برگشت ما قوی‌تر خواهد بود.

فیبوناچی اصلاحی در بسیاری از بازارهای مالی از جمله بازار سهام، کالا و فارکس استفاده می‌شود. همچنین از فیبوناچی می‌توان در تایم‌فریم‌های مختلف استفاده کرد. با این حال همانند بقیه اندیکاتور‌ها بسته به تایم‌فریمی که از آن استفاده می‌کنید قدرت پیش‌بینی این اندیکاتور نیز تغییر می‌کند. هرچه تایم‌فریم بالاتر باشد قدرت سطوح فیبوناچی بیشتر خواهد بود. برای مثال، یک سطح اصلاحی ۳۸.۲% در نمودار هفتگی، بسیار مهم‌تر از سطح ۳۸.۲% در نمودار ۵ دقیقه خواهد بود.

فیبوناچی اکستنشن

همان‌طور که مشاهده کردید، قیبوناچی اصلاحی را برای پیدا کردن نواحی مستعد حمایت و مقاومت استفاده می‌کنیم تا معامله‌گران بتوانند به این امید که روند قبلی ادامه خواهد داشت، وارد معامله شوند. فیبوناچی اکستنشن (Extension) می‌تواند استراتژی معاملاتی فیبوناچی را کامل کند چون برای معامله‌گران اهداف قیمتی را مشخص می‌کند. در فیبوناچی اکستنشن سطوح بیشتر از ۱۰۰% وجود دارند و معامله‌گران می‌توانند از این سطوح استفاده کنند تا نقطه خروج خوبی در جهت روند معاملاتشان پیدا کنند. سطوح پرکاربرد فیبوناچی اکستنشن، محدوده‌های ۱۶۱.۸%، ۲۶۱.۸% و ۴۲۳.۶% هستند.
در اینجا مثالی از نمودار روزانه جفت ارز ERU\USD را می‌بینید:

به سطوح اکستنشی که بر روی نمودار رسم شده توجه کنید. معامله‌گرانی که در سطح ۳۸% فیبوناچی اصلاحی وارد معامله فروش شده‌اند، می‌توانند سطح ۱۶۱.۸% را به عنوان هدف قیمتی در نظر بگیرند و در آن نقطه از معامله خارج شوند.

نتیجه‌گیری

سطوح فیبوناچی اصلاحی اغلب نقاط بازگشت روند را به طور دقیقی، به ما نشان می‌دهند. اما معامله کردن با آن‌ها سخت‌تر از چیزی است، که به نظر می‌رسد. بهتر است که از این سطوح به عنوان ابزاری در کنار دیگر ابزارها استفاده کنید. به طور ایده‌آل بهتر است در استراتژی‌تان از چندین اندیکاتور برای شناسایی نقاط بازگشت استفاده کنید. در این صورت نقاط ورود شما ریسک کمتر ولی پتانسیل سود بیشتری دارد.
به هر حال مثال دیگر استراتژی‌های استفاده‌شده در معاملات از جمله تئوری موج‌های الیوت، استراتژی استفاده از ابزرهای فیبوناچی برای معاملات نیز مشکلاتی را به همراه دارد. البته بسیاری از معامله‌گران با استفاده از همین نسبت‌های فیبوناچی، اصلاحاتی که در بازار شکل می‌گیرد را پیدا می‌کنند و وارد معامله در روند‌های بلند مدت می‌شوند.
فیبوناچی اصلاحی زمانی که با دیگر اندیکاتورها و سیگنال‌های تکنیکال همراه شود، می‌تواند ابزار قوی‌تری محسوب شود.

جهت پیگیری اخبار و تحلیل های فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرامی UtoFX بپیوندید.

اعداد اعجاب انگیز فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

در ریاضیات سری اعداد مهم فیبوناچی به دنباله‌ای از اعداد گفته می‌شود که به صورت زیر تعریف می‌شود:

Fn=F(n-1) + F(n+1) ; n=0 –> Fn=0;n=1–> Fn=1

غیر از دو عدد اول اعداد بعدی از جمع دو عدد قبلی خود بدست می‌آید. اولین جملات سری اعداد فیبوناچی عبارت‌اند از:

این اعداد به نام لئوناردو فیبوناچی ریاضیدان ایتالیایی نام‌گذاری شده‌است. وی نخستین ریاضیدان بزرگ اروپا در قرن سیزدهم است که بیشتر فعالیت‌ هایش از آثار ریاضیدان‌ های مسلمان به خصوص خوارزمی، کرجی و ابوکامل تأثیر پذیرفته است.

در این مقاله به بررسی اعداد فیبوناچی، نسبت طلایی و اعداد مهم فیبوناچی می پردازیم.

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال می تواند تاثیرات مختلفی داشت باشد. دیگر همه فعالان بورس و بازار های ارزی، با مباحث مربوط به تحلیل تکنیکال آشنا هستند. این تحلیل ها می توانند تاثیرات مختلفی را بر روی فعالیت های اصلی افراد داشته باشند. اگر شما هم قصد استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را دارید، در ادامه با ما همراه باشید.

فیبوناچی چیست؟

فیبوناچی به دنباله قوی از اعداد گفته می شود که ترکیب خاصی دارد. در این ترکیب، شمارش از 1 شروع شده و ادامه پیدا می کند. بر خلاف 2 عدد اول، همه اعداد، از جمع دو عدد قبلی به دست می آیند. یعنی ترکیب به صورت زیر ایجاد می شود.

0 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 144 233 377 …

مسلما این دنبال عددی می تواند تاثیرات مختلفی را در بازار های بورسی داشته باشد. به همین علت هم فعالان این بازار باید با مباحث مقدماتی مربوط به این دنباله آشنا باشند.

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

کاربرد این رشته اعداد در تحلیل تکنیکال

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، سطوح مختلفی دارد. این سطوح می توانند مجموعه خطوط افقی باشند که حمایت و مقاومت را به ما نشان می دهند. هر سطح در فیبوناچی یک درصد خاص دارد که این درصد از اهمیت بالایی برخوردار است.

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، یک ابزار جادویی به حساب نمی آید. شما نمی توانید با استفاده از این ابزار به صورت قطعی نتیجه نهایی را بررسی کنید. ولی، این ابزار ها می توانند برای عدم قطعیت کاربرد داشته باشند. خیلی از متخصصان معتقد هستند که از دنباله فیبوناچی نمی توان به عنوان یک ابزار برای معامله استفاده کرد. ولی در کل دنباله فیبوناچی یک دنباله به شدت مهم و کاربردی در تحلیل های تکنیکال بوده که اهمیت فوق العاده بالایی دارد. معمولا فیبوناچی می تواند سطوح حمایت و مقاومت تقلبی را ایجاد کند. در نتیجه، شما باید به این مسئله هم توجه ویژه ای داشته باشید.

نسبت طلایی اعداد فیبوناچی

دنباله اعداد فیبوناچی را بار دیگر در نظر می گیریم:

• ۱۰—-۹—-۸—-۷—-۶—-۵—-۴—-۳—-۲—-۱—-شماره جمله
• ۵۵—-۳۴—-۲۱—-۱۳—-۸—-۵—-۳—-۲—-۱—-۱—-مقدار جمله
• نسبت جمله دوم به اول برابر است با ۱
• نسبت جمله سوم به دوم برابر است با ۲
• نسبت جمله چهارم به سوم برابر است با ۱٫۵
• نسبت جمله پنجم به چهارم برابر است با ۱٫۶۶
• نسبت جمله ششم به پنجم برابر است با ۱٫۶
• نسبت جمله هفتم به ششم برابر است با ۱٫۶۲۵
• نسبت جمله هشتم به هفتم برابر است با ۱٫۶۱۵
• نسبت جمله نهم به هشتم برابر است با ۱٫۶۱۹
• نسبت جمله دهم به نهم برابر است با ۱٫۶۱۷

به نظر می‌رسد که این رشته به عدد طلایی نزدیک می‌شود. اگر نسبت عدد چهلم این رشته را به عدد قبلی حساب کنیم به عدد ۱٫۶۱۸۰۳۳۹۸۸۷۴۹۸۹۵ می‌رسیم که با تقریب ۱۴ رقم اعشار نسبت طلایی را نشان می‌دهد. نسبت جملات متوالی به عدد طلایی میل می‌کند.

در توالی اعداد فیبوناچی، در صورت در نظر نگرفتن چند جمله اول این دنباله، مابقی اعداد تقریبا 1.618 برابر عدد ما قبل خود است.

زاویه φ

معادله خطی به صورت y=mx در نظر می‌گیریم m .به معنی شیب خط است و یک عدد حقیقی است. می‌دانیم اگر m گنگ باشد، خط y=mx از هیچ نقطه‌ای با مختصات صحیح به جز مبدأ عبور نخواهد کرد. در واقع این خط امکان ندارد از نقطه‌ای (جز مبدأ) عبور کند که هم x و هم y آن عدد صحیح باشند.

حال به جای m قرار می‌دهیم: φ. یعنی خط y=φx را در نظر می‌گیریم. چون φ هم یک عدد گنگ است، این خط از هیچ نقطه‌ای با x و yy صحیح (جز مبدأ) عبور نخواهد کرد. به همین دلیل نقطه‌هایی را با x و y صحیح در نظر می‌گیریم که کمترین فاصله را از این خط دارند. ابتدا به نظر می‌رسد نقطه (۱,۱) کمترین فاصله را با این خط دارد. ولی فاصله نقطه (۱,۲) از این خط کمتر است.

نقطه (۳,۲۲) فاصله کمتری با این خط دارد. همچنین فاصله نقطه (۳,۵) از این هم کمتر است. این نقاط به همین ترتیب ادامه خواهند یافت و در زیر چند نقطه بعدی را که فاصله‌شان از این خط کمتر می‌شود را می‌بینید:

صحت مطالب فوق به راحتی قابل بررسی است. با کمی دقت در مختصات این نقاط درخواهیم یافت که این مختصات از الگوی دنباله اعداد فیبوناچی پیروی می‌کنند. این نقاط را نقاط فیبوناچی می‌نامند.

اعداد فیبوناچی در طبیعت

اعداد فیبوناچی و نسبت طلایی در جوانب مختلف هستی کشف شده اند. خطوط ماپیچ و اعداد فیبوناچی، حاصل نسبت های موجود بین دنباله اعداد فیبوناچی هستند.

شاخ و برگ درخت ها به صورت تصادفی در جهات مختلف رشد نمی کنند. اندازه گیری زاویه شاخه ها نشان می دهد که در الگوی رشد آن ها، نظمی شبیه دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی وجود دارد.

در قسمت لاک حلزون از زاویه فی استفاده شده است. شاخ و برگ درخت ها به صورت تصادفی در جهات مختلف رشد نمی کنند. اندازه گیری زاویه شاخه ها نشان می دهد که در الگوی رشد آن‌ها، نظمی شبیه دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی وجود دارد. درختان با پیروی از این نوع الگوی رشد، قادرند درصد بیشتری از نور خورشید را جذب کنند.

نسبت طلایی (۱٫۶۱۸) در ساختار آفتابگردان نیز بکار رفته است.

دانه های آفتابگردان به شکل مارپیچ هایی روبروی هم رشد می کنند. طبق تحقیقات انجام شده نسبت قطر هر مارپیچ به مارپیچ بعدی ۱٫۶۱۸ است. حتی در ساختار شکل گوش ما هم از اعداد فیبوناچی تبعیت شده است.

نمونه هایی از نسبت طلایی در طبیعت

نسبت طلایی (۱٫۶۱۸) در آناتومی بدن انسان نیز بکار رفته است.

اگر قد خود را بر فاصله عمودی ناف تا نوک انگشتان خود تقسیم کنید، تقریبا عدد ۱٫۶۱۸ را بدست می‌آورید. با تقسیم طول بازوی خود از نوک انگشت بزرگ تا بالای شانه، بر فاصله نوک انگشت بزرگ تا آرنج خود نیز به این نسبت می‌رسید.

از آنجایی که این نسبت در بسیاری از اندازه‌های بدن انسان وجود دارد، از آن به نام نسبت الهی نیز یاد می‌شود.

علاوه بر طبیعت، از زمان باستان بسیاری از هنرمندان و معماران نیز از رابطه‌های ریاضی و هندسی در آثار خود استفاده می‌کردند. برای مثال می‌توان به آثار تاریخی باقی فارکس فیبوناچی مانده از دوران مصر باستان، یونان و رم اشاره کرد. مثلا معبد معروف پارتنون بهترین مثال از کاربرد نسبت طلایی (۱٫۶۱۸) است. نسبت عرض به طول پنجره‌های مستطیل شکل معبد همگی برابر نسبت طلایی است.

در اهرام مصر نیز این نسبت بخوبی رعایت شده است. طول هر ضلع قاعده هرکدام از اهرام به ارتفاع آن، معادل نسبت طلایی می‌باشد.

معامله بر اساس تراز های فیبوناچی

ترازهای فیبوناچی ابزار بسیار قدرتمندی در معاملات است. معاملات می‌تواند فقط بر اساس این تراز ها و یا بر اساس ترکیبی از این تراز ها با روش‌های دیگری مثل نمودار های شمعی، اندیکاتور ها و پترن ها انجام شود.

برای قرار دادن ترازهای فیبوناچی در چارت ابتدا باید مقادیر حداکثر و حداقل مهم چارت را بیابیم. این امر ممکن است نیازمند برگشت به عقب به مدت چند روز یا حتی چند هفته باشد. برخی از معامله گران این ترازها را روی قالب های زمانی مختلفی تا هفتگی و ماهانه قرار می دهند که این ترازها می تواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد.

همگرائی ترازهای فیبوناچی می تواند با قرار دادن ترازهای فیبوناچی در قالب های زمانی مختلف ، پدید آید.وقتی همگرائی پدید می آید، این ترازها می توانند مهمتر قلمداد شوند. همچنین همگرائی ترازهای فیبوناچی با ترازهای حمایت و مقاومت و خطوط روند نیز مهم است.

ترازهای فیبوناچی بازگشتی

معاملات بازگشتی کم خطر تر از معامله بر اساس شکست هستند. ترازهای اصلی عبارتند از:

(۷۶٫۴%) ۷۸٫۶% ,۶۱٫۸% ,۵۰% ,۳۸٫۲%

بازار به طور معمول پس از هر حرکت قوی و قبل از ادامه حرکت، بازگشت می کند. نمی توان گفت که بازار همواره دقیقا به این تراز ها برخورد می کند. مثلا ممکن است قیمت در نقطه ای بین ۵۰ % و ۶۱٫۸ % برگردد. تراز های ۶۱٫۸ % و ۷۶٫۴ % نیز برای برگشت بسیار متداول هستند.

این تزار ها را در قالب های زمانی مختلف پیگیری کنید. بهترین راه صبر کردن تا حصول تایید برگشت روند در نزدیکترین نقطه به C قبل از ورود به معامله است. قسمت مشکل معامله بر اساس ترازهای فیبوناچی این است که دریابیم کدام یک از این تراز ها منجر به برگشت می شوند.

برای تصمیم به خرید ابتدا باید قیمت از نقطه حداقل A به نقطه حداکثر B برسد و به نقطه C بازگشت کند با تغییر جهت در نقطه C و شروع یک صعود دیگرمی توان اقدام به خرید نمود . معکوس همین حالت نیز برای اقدام به فروش صادق خواهد بود.

نقاط حداکثر یا حداقل بین روز، یک روزه، دو روزه و سه تا پنج روزه نیز دارای اهمیت خاصی هستند. الگوهای شمعی وقتی در نزدیکی تراز های فیبوناچی و سایر تراز های حمایت و مقاومت شکل بگیرند، بسیار قابل اطمینان تر هستند. نمودار های شمعی همچنین برای هشدار در پایان بازگشت نیز بسیار موثرند.

کف و سقف دوبل نیز معمولا در تراز های فیبوناچی نظیر بازگشتی %۶۱٫۸ و انبساطی %۱۲۷ تشکیل می شود.

اعداد مهم فیبوناچی

برخی از اعداد مهم دنباله اعداد فیبوناچی، برای معامله گران و تحلیل گران بازار های مالی از اهمیت خاصی برخوردارند. تحلیل گران حرفه ای در آموزش تحلیل تکنیکال معتقدند که، هنگامی که نمودار قیمت نزدیک حمایت و مقاومت ها شود، برای تعیین سطوح بازگشتی قیمت باید از ابزار اعداد فیبوناچی استفاده کرد..

اعداد مهم فیبوناچی در بازار های مالی عبارت اند از:

%23.6 – %38.2 – %50 – %61.8 – %78.6 – %100 – %161.8 – %261.8 – %423.6

اکثر اعداد مهم فیبوناچی خاصیت حمایی و مقاومتی برای نمودار قیمتی دارند. همچنین در مواقعی از آنها به عنوان سطوحی که قیمت سهم یا ارز مربوطه می تواند به آن ها برسند، استفاده می شود.

تعدادی از صاحب نظران در تحلیل تکنیکال معتقدند به علت تنوع زیاد سطوح اعداد فیبوناچی، ممکن است معامله گران در تعیین معتبرین سطح در معاملات خود دچار اشتباهات و اختلاف نظر شوند.

اعداد فیبوناچی اصلاحی

فیبوناچی اصلاحی یا Fibonacci Retracement در تعیین سطوح حمایتی و مقاومتی کاربرد دارد. فیبوناچی اصلاحی فرمولی برای محاسبه و تحلیل ندارد. تنها براساس اعداد موجود در بازه قیمتی که توسط دو نقطه برای آن مشخص می‌شود برخی از درصد های مهم را تعیین می‌کند.

مهم ترین سطوح و اعداد فیبوناچی اصلاحی که با آنها سروکار داریم، سطوح 23.6%، 38.2%، 50%، 61.8% و 78.6% هستند.

در ادامه نمونه‌ای از استفاده از ابزار فیبوناچی اصلاحی در تریدینگ ویو را بررسی می‌کنیم.

اعداد فیبوناچی اصلاحی | کالج تی بورس

چارت فوق نمودار قیمتی BTC/USDT است. با استفاده از ابزار Fib Retracement، نقطه ابتدایی را در سطح قیمتی 58800 و نقطه دوم را در سطح 29600 رسم کردیم.

همان طور که مشاهده می‌کنید سطوح فیبوناچی اصلاحی به صورت خودکار در سطوح قیمتی مختلف، بین دو نقطه‌ای که مشخص کردیم تشکیل شدند.

به عنوان مثال سطح 0.236 همان سطح 23.6% است که سطح قیمتی 36523 را نشان می‌دهد. به صور مشابه سطح 0.382 همان سطح 38.2% است که در اینجا به عنوان یک سطح مقاوتی در قیمت 40776 ایجاد شده و از افزایش قیمت جلوگیری کرده است.

نکته مهمی که در رابطه با سطوح و اعداد فیبوناچی اصلاحی باید مد نظر داشته باشید. این است که اعتبار آنها همیشه زیاد نیست. به عبارتی هنگام نزدیک شدن قیمت به این سطوح سعی کنید رفتار قیمت را از لحاظ پرایس اکشن نیز بررسی کنید و با توجه به واقعیت حاکم در بازار، منطقی ترین استفاده را از اعداد و سطوح فیبوناچی اصلاحی ببرید.

پیشرفت الکترونیک و گسترش تکنولوژی و ارتباطات شگفت آوری که امروزه به دلیل وجود اینترنت و کامپیوتر در اختیار همگان قرار گرفته است باعث سهولت در امر تجارت و بخصوص تجارت در بازارهای مالی جهانی شده است. این درست است که به علت رشد روز افزون تکنولوژی، ورود به بازار فارکس و انجام معامله در آن بسیار ساده و قابل دسترس همگان شده، اما باید دانست که سهولت دسترسی به فارکس الزاما موفقیت در این بازار را تضمین نمی کند بلکه شاید بتوان گفت که در صورت نداشتن دانش و تجربه کافی و بدون داشتن روحیه لازم و سایر شرایط، موفقیت در این بازار کمی دور از دسترس است. لذا توجه به این موارد بود که من را به این نتیجه رساند که با وجود کتاب های خوبی که در زمینه های آموزش های مقدماتی، بنیادی و تکنیکال و روانشناسی، تألیف و ترجمه شده است هنوز جای خالی کسی که تمرکز آنها بر جمع آوری و نتیجه گیری از تمام آموخته های معامله گران در دوره های آموزشی است و نیز ارانی استراتژی های معاملاتی، احساس می شود. بنابراین این نیازمند به کتبی هستیم که مطالعه کنندگان بتوانند به کمک آنها، حجم انبوه اطلاعات و آموخته هایی را که شاید بطور پراکنده در ذهن دارند، به صورت یک سیستم قابل استفاده در آورند تا در هنگام معامله بتوانند به سرعت نسبت به ورود و خروج از آن اقدام نمایند. به عبارت دیگر حجم زیاد اطلاعات و مطالب یاد گرفته شده توسط معامله گران (که الزامی نیز هست) گاهی خود به عنوان یک مانع در تصمیم گیری سریع در معامله عمل می کند. لذا جمع آوری و دسته بندی این مهارت ها در ذهن معامله گران نکته ای است که اکنون نیاز به آن حس میشود.

یکی از مهم ترین و قدرتمندترین این ابزارها که اهمیت و قدرت خود را مدیون استفاده عمومی معامله گران این بازار است، ابزار فیبوناچی است که تمامی معامله گران با آن آشنایی دارند.

کتاب های مرتبط

کتاب رکن سوم بازار

هدف از نگارش این کتاب کنکاش در رموز فیبوناچی در دو بعد قیمت و زمان می باشد. در این مجموعه سعی شده با

38,700 تومان 43,000 تومان

کتاب داینامیک تریدینگ معامله گری پویا

بالاخره کتاب داینامیک تریدینگ هم ترجمه شد! به دنبال استقبال دلگرم کننده ي مخاطبان ایرانی از ترجمه ها

265,000 تومان 295,000 تومان

کتاب معامله با ابزار فیبوناتچی

استفاده از فیبوناتچی در قیمت و زمان اعداد فیبوناتچی و نسبت طلایی کاربرد نسبت های فیبوناتچی در محورها

اندیکاتور فیبوناچی چیست | آموزش استراتژی خرید و فروش با فیبوناچی

قبل از اینکه وارد مبحث اندیکاتور فیبوناچی شویم و کاربرد این تئوری در معاملات فارکس و بازارهای مالی دیگر را بررسی کنیم، ابتدا اجازه دهید تا به این سئوال که فیبوناچی چیست پاسخی دهیم. همچنین با ویدئوی آموزشی میتوایند استراتژی خرید و فروش با استفاده از فیبوناچی اصلاحی و اکتنشن را نیز ملاحظه نمایید. در انتها نیز برای افرادی که به محاسبات اتوماتیک این اندیکاتور علاقمند هستند محاسبه گر Fibonacci را قرار داده ایم.

آموزش تصویری اندیکاتور فیبوناچی

همانطور که در این دنباله مشاهده می کنید، برای شروع به دو هسته اولیه یعنی ۰ و ۱ نیاز داریم. سپس ۰ را بعلاوه ۱ میکنیم و عدد بعدی در دنباله که همان ۱ است بدست می آید. سپس نتیجه را با عدد قبلی جمع می کنید و نتیجه عدد ۲ می شود. الگوی فیبوناچی در زیر آمده است و می توانید آن را ملاحظه نمایید.

دنباله fibonacci برای بحث ما در فارکس یا تحلیل تکنیکال بازارهای مالی بسیار مهم است زیرا از این دنباله می توانیم به نسبت فیبوناچی برسیم.

چگونه به این نسبت برسیم ؟

با ظهور اینترنت اطلاعات اشتباه زیادی درباره نسبت فیبوناچی توزیع شده است. تکثر در تحلیل فیبوناچی، بخصوص در حوزه معاملات، باعث بوجود آمدن برداشت های غلط از این معادله مهم شده است. بیایید نگاهی به این نسبت و روش ساخت آن بیندازیم.

نسبت فیبوناچی

برای بدست آوردن این نسبت محاسبات پیچیده ای نیاز نیست. تمام کاری که باید انجام دهیم برداشتن یک سری اعداد از FS و دنبال کردن الگوی تقسیم در سراسر آن است. بعنوان مثال بیایید یک سری از اعداد FS را برداریم و با آنها نسبت Fibonacci را محاسبه کنیم.

همانگونه که در این الگو می بینید، از جایی به بعد تمام نتایج به یک عدد واحد می رسد و آن نیز ۰٫۶۱۸ است. می توانید بیشتر نیز این توالی را در خانه انجام ادامه دهید و می بینید که تغییری در آن ایجاد نمی شود.

ما می توانیم این توالی را به گونه ای دیگر نیز انجام دهیم. در این حالت نتیجه مجموع دو عدد را در عدد قبلی تقسیم می کنیم. در اینصورت نتایج به صورت زیر خواهد بود.

این الگو نیز از دنباله فیبوناچی (FS) بدست آمده است. حالا نتیجه ای که بدست آمده است ۱٫۶۱۸ است که عددی بسیار حائز اهمیت است که به آن نسبت طلایی نیز گفته می شود.

در اینجا مثال های بیشتری برای این الگو می بینید :

همانگونه که در بالا ملاحظه می کنید، می توان با تقسیم اعداد در FS با ترتیب های مختلف به عددهای مختلفی برسیم که همگی پس از چند توالی به اعداد یکسانی می رسند. این روشی برای بدست آوردن نسبت های Fibonacci است. البته این تنها روشی نیست که می توان به نسبت ها رسید.

پس از اینکه این اعداد را بدست آوردیم می توانیم برای بدست آوردن تعداد بیشتری از این اعداد ریشه دوم آنها را بدست آوریم. برای درک بهتر به چارت زیر نگاه کنید :

آخرین مرحله از نسبت فیبوناچی تبدیل نتایج بدست آمده به درصد است. استفاده از نسبت ۰٫۲۳۶ به ما ۲۳٫۶% را نتیجه می دهد، ۰٫۳۸۲ به ۳۸٫۲% و الی آخر.

با نگاه به تحلیل که انجام دادیم به مهمترین نسبت های فیبوناچی که عبارتند از : ۲۳٫۶%، ۳۸٫۲%، ۴۸٫۶%، ۶۱٫۸%، ۷۸٫۶%، ۱۲۷٫۲%، ۱۶۱٫۸%، ۲۰۵٫۸% و ۴۲۳٫۶% خواهیم رسید.فارکس فیبوناچی

باوجود اینکه نسبت ۵۰% اغلب در تحلیل فیبوناچی مورد استفاده قرار می گیرد، اما ۵۰% نسبت fibonacci نیست. برخی می گویند که ۵۰% “نسبت گن” است که در اوایل دهه ۱۹۰۰ توسط “آقای گن” معرفی شده است. برخی نیز می گویند که ۵۰% وارونگی از “نسبت مقدس” است.

اندیکاتور فیبوناچی در معاملات فارکس

حالا که متوجه شدیم که فیبوناچی چیست و چگونه به نسبت های آن برسیم می توانیم نحوه استفاده از این نسبت ها در فارکس یا هر بازار مالی دیگر را بررسی کنیم.

معامله گران می دانند که قیمت ها هرگز در یک خط مستقیم حرکت نمی کنند. قیمت ها اغلب به صورت زیگ زاگ به بالا یا پایین حرکت می کنند و یک روند را تشکیل می دهند. با استفاده از اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی و اکستنشن شما می توانید نقاط نوسان قیمت در آینده را شناسایی کنید و در زمان هایی که قیمت به سطوح طلایی می رسند تصمیمات مناسبی را اتخاذ کنید.

نسبت ها در این اندیکاتور همانند سطوح کلیدی برای مقاومت و حمایت عمل می کنند. دلیل اینکه این خطوط اغلب درست عمل می کنند جادویی بودن آنها نیست، بلکه استفاده تعداد زیادی از معامله گران از این خطوط برای تصمیم گیری است.

استفاده در روندهای صعودی

برای ترسیم سطوح اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی در روندهای صعودی یک پروسه ۳ مرحله ای ساده انجام می گیرد.

مرحله ۱ – شناسایی روند بازار : بازار صعودی

مرحله ۲ – با استفاده از ابزار Fibonacci Retracement نقطه ابتدایی روند را به نقطه انتهایی آن متصل کنید

مرحله ۳ – بررسی و کنترل ۳ سطح حمایت احتمالی ۰٫۲۳۶، ۰٫۳۸۲، ۰٫۶۱۸

استفاده در روندهای نزولی

برای ترسیم اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی در روندهای نزولی همانند روندهای صعودی پروسه ۳ مرحله ای را انجام می دهیم.

مرحله ۱ – شناسایی روند بازار : بازار نزولی

مرحله ۲ – با استفاده از ابزار Fibonacci Retracement نقطه ابتدایی روند را به نقطه انتهایی آن متصل کنید.فارکس فیبوناچی

مرحله ۳ – بررسی و کنترل ۳ سطح مقاومت احتمالی ۰٫۲۳۶، ۰٫۳۸۲، ۰٫۶۱۸

اندیکاتور فیبوناچی در متاتریدر ۴

در پلتفرم متاتریدر ۴ همانند دیگر پلتفرم های معاملات ابزاری برای ترسیم این سطوح وجود دارد. تنها کاری که برای ترسیم این سطوح باید انجام دهید عبارت است از :

Menu > Insert > Fibonacci > Retracement

ابزارهای زیادی در ارتباط با این اندیکاتور وجود دارند اما در میان آنها ابزار Retracement و Extension از بقیه پراستفاده تر است. در اغلب پلتفرم ها شما می توانید سطوح را تنظیم کنید.

فیبوناچی را می توان با اندیکاتورهای دیگر و در کنار هم مورد استفاده قرار داد. برای مثال اگر شما از از یک اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average) استفاده می کنید می توانید از این سطوح برای طول زمان یک بازار صعودی استفاده کنید و سپس منتظر شوید تا میانگین متحرک جهت بازار Bullish یا Bearish را نشان دهد. همچنین می توانید از نمودار شمعی ژاپنی و الگوهای آن نیز در کنار هم استفاده کنید.

همانگونه که در چارت بالا ملاحظه می کنید نمودار شمعی ژاپنی الگوی “سه سرباز سفید” را نشان می دهند، همچنین روند از خط میانگین متحرک گذر کرده است و بعلاوه اندیکاتور MACD بالای خط صفر است.

البته در استفاده از این اندیکاتور باید همیشه کمی احتیاط کنید. برای مثال نقاطی که شما برای اندازه گیری سطوح fibonacci مورد استفاده قرار می دهید ممکن است با نقاطی که دیگر معامله گران انتخاب کرده اند متفاوت باشد. برای مثال بعضی از معامله گران از قیمت های بسته و باز استفاده می کنند درحالیکه برخی دیگر از حداکثر و حداقل قیمت استفاده می کنند.

اغلب معامله گران بخصوص تازه کارها، به دنبال یک فرمول جادویی برای موفقیت در معاملات هستند. خیلی از آنها از این تئوری برای معاملاتشان استفاده می کنند و خود را درآن متبحر می کنند. اما استفاده از این ابزار تحلیل تکنیکال به تنهایی برای انجام معاملات کافی نیست و اغلب شما را با زیان مواجه می کند.

تجارت آفرین به شما پیشنهاد می دهد که حتما در کنار این اندیکاتور از ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال استفاده کنید. همچنین تحلیل بنیادی بازار و اخبار مرتبط را نیز رصد کنید تا تصمیمات اشتباهی نگیرید. در اینجا می توانید از محاسبه گر فیبوناچی برای محاسبات خود استفاده نمایید.