شناخت بازار سرمایه

«فرایند برنامهریزی برای پول تا در آینده پول بیشتری نصیب شما شود»
شناخت ماهیت حقوقی اوراق بهادار؛ راهگشای توسعه حقوق بازار سرمایه؛ نقدی بر کتاب ماهیت حقوقی اوراق بهادار معرفی و نقد
کتاب ماهیت حقوقی اوراق بهادار، نوشته خانم دکتر نفیسه شوشینسب، بهعنوان یک اثر تخصصی، در حوزه حقوق بازار سرمایه، بهدقت بهتبیین ماهیت اوراق بهادار از منظر حقوقی پرداخته است. این کتاب، ماهیت حقوقی اوراق بهادار را از منظر حقوق اموال، یا قراردادها، با تاکید بر مباحث تحلیل اقتصادی حقوق بررسی کرده است که میتواند گامی اولیه به منظور تبیین مناسب و جامع ماهیت حقوقی اوراق بهادار بهشمار رود.
خلاصه ماشینی:
حقوق بازار سرمایه، اوراق بهادار، ماهیت حقوقی،تحلیل اقتصادی معرفی اجمالی کتاب کتاب ماهیت حقوقی اوراق بهادار، که درواقع پایاننامه دکتری خانم نفیسه شوشینسب در دانشگاه تهران است، به یکی از مهمترین و پیچیدهترین مسائل حوزه حقوق بازار سرمایه پرداخته است، تا با تبیین ماهیت حقوقی اوراق بهادار، راه را برای شناخت آثار ورقه بهادار هموار نماید. بدین ترتیب، تا پیش از انتشار این کتاب، کمتر نوشتهای (برای اینکه نگویم هیچ نوشتهای)، به تبیین ماهیت حقوقی اوراق بهادار پرداخته است؛ کما اینکه بسیاری از دیگر ابعاد حقوقی بازار سرمایه، علیرغم نگارش دهها پایاننامه و کتاب، مورد بررسی عمیق قرار نگرفته، زوایای ناشناخته حقوق بازار سرمایه مغفول مانده است. بهمنظور بررسی دقیقتر برخی جزئیات طرح کتاب، لازم به ذکر است نگارنده در بخش نخست از حذف کاغذ و لزوم تبیین راهحل برای مسائل حادث و تحول مفهوم سپردهگذاری اوراق بهادار سخن گفته، حال آنکه بخش پنجم کتاب با عنوان «انقلاب الکترونیک اوراق بهادار»، متضمن مطالب پیشگفته نیز هست؛ علاوه براین، در فصل سوم از بخش نخست کتاب، تحت عنوان «اقتصاد مالی و واقعی با تأکید بر جایگاه اوراق بهادار» باید با نگاهی تحلیلی و دقیق، به تبیین تفاوتهای اقتصاد مالی و واقعی پرداخته میشد و شایسته بود نگارنده با توضیحات بیشتری خواننده را با مفهوم اقتصاد مالی و واقعی آشنا ساخته، قلمرو هریک از این دو دسته را بیان میکرد و آنگاه، جایگاه اوراق بهادار و سیر تطور آن را در هریک از این دو دسته مشخص میساخت.
کلیدواژه ها:
کلید واژه های ماشینی:
ماهیت حقوقی اوراق بهادار ، اوراق بهادار ، شناخت ماهیت حقوقی اوراق ، کتاب ماهیت حقوقی اوراق ، توسعه حقوق بازار سرمایه ، حقوق ، تبیین ماهیت اوراق بهادار ، حوزه حقوق بازار سرمایه ، ماهیت اوراق بهادار از منظر ، کتاب
شناخت ریتم بازار سرمایه، راه کسب بازدهی مناسب از بازار
نگاهی به بازارهای مالی و بررسی آنها نشان می دهد که کلیت روند بازارها در سال جاری مانند یکدیگر است. این در حالی است که دولت هم سیاست های انقباضی را به منظور کنترل تورم در نظر دارد که این سیاست ها همه بازارها را متاثر می کند و با توجه به حجم نقدینگی موجود، نمی توان انتظار نوسان در بازارهای مالی را داشت.
مجتبی دیبا، کارشناس بازار سرمایه ضمن بیان مطلب فوق به بازده صنایع بورسی اشاره کرد و به مدار اقتصادی گفت: با توجه به شرایط فعلی اقتصاد می توان انتظار داشت صنایعی مانند صنعت غذایی، دارویی ها، قطعه سازها و خودرویی ها بتوانند در بازه قیمتی بهتری نوسان داشته باشند. همچنین شرکت های پالایشگاهی پس از انتشار گزارش های فصل بهار که تا هفته آینده بر روی کدال خواهد نشست، می توانند گزینه مناسبی برای میان مدت سرمایه گذاران باشد، زیرا محصولات این شرکت ها با توجه به قیمت نفت، نسبت به سایر کامودیتی افت کمتری را تجربه کرده است. البته روند کاهشی قیمت کامودیتی ها ادامه دار شده و غیر از نفت، اکثر این گروه از محصولات قادر به حفظ سطوح حمایتی خود نیستند.
این کارشناس بازارهای مالی با تاکید بر اینکه رفتار سیاست گذارهای اقتصادی یکی از مولفه های اساسی در تعیین مسیر بازارها است، ابراز داشت: نوع سیاست گذاری های فعلی در کشور، به صورت کلی مهار تورم و عدم سرعت گرفتن جریان حرکتی پول در جامعه است و سیاست های انقباضی بازار سرمایه را در خلا تصمیم گیری برده استو
دیبا در پاسخ به این سوال که کدام یک از صنایع ریالی می توانند در شرایط ابهام صنایع دلاری برای سرمایه گذاران بازار سرمایه، جذاب باشند، گفت: صنایع دارویی، غذایی، زراعت، لاستیک و پلاستیک گزینه های مناسبی هستند. در این بین، شنیده می شود که دو صنعت دارویی و لاستیک و پلاستیک قرار است افزایش نرخ داشته باشند که در این صورت، روند قیمتی بهتری را شاهد خواهیم بود.
این کارشناس بازارهای مالی با بیان اینکه امسال سال رکود است و بازارها نوسان اندکی خواهند داشت، خاطرنشان کرد: با همه این شرایط باید جنس بازارهای مالی را شناخت و نباید بازارهای مالی را با بازارهای کالایی مقایسه کرد. اگر کسی ریتم بازار سرمایه را در دست بگیرد، می تواند بازدهی مناسبی از این بازار کسب کند. در عین حال، احتمال می رود که طلا نیز روزهای خوبی را پشت سر بگذارد. به نظر می رسد بازاری مانند طلا، در یک بازه حرکتی صعودی نوساناتی را داشته باشد.
آموزش بورس از صفر
با سلام خدمت همه عزیزان همراه در سایت مرجع آموزش بورس، در خدمت شما هستیم با نخستین جلسه آموزش بورس از صفر.
در ابتدا قصد داریم مطالبی را به عنوان مقدمه در ارتباط با سرمایه گذاری، بازار سرمایه و اینکه چرا بازار بورس را برای سرمایه گذاری انتخاب میکنیم، خدمت شما عزیزان ارائه دهیم و طبق آمار موجود بیان کنیم بازار بورس همواره یکی از بازارهای سودآور در ایران بوده و هست و در بلندمدت، سودآورترین بازار برای سرمایهگذاری است.
(سرمایه گذاری)
سرمایه گذاری یعنی خرید یک دارایی یا هر چیز دیگری، به این امید که در آینده قیمت آن افزایش یابد و یا درآمدی را ایجاد نماید. وارن بافت (Warren Buffett) سرمایهگذاری را اینگونه تعریف میکند:
«فرایند برنامهریزی شناخت بازار سرمایه برای پول تا در آینده پول بیشتری نصیب شما شود»
(بازار مالی)
یکی از راههای سرمایهگذاری خرید داراییهای مالی است که در بازارهای مالی انجام میپذیرد و برای شناخت بازار بورس ابتدا باید بازارهای مالی را شناخت.
از دیدگاه اقتصادی مزیت خرید داراییهای مالی نسبت به خرید داراییهای واقعی این است که اولا دارایی واقعی، کالاهای مصرفی هستند نه سرمایهگذاری. دوم اینکه خرید داراییهای واقعی، به امید گرانتر شدن در آینده به معنای بلااستفاده نگه داشتن منابع کشور است و ارزش افزودهای ایجاد نمیکند.
تعریف بازار مالی (Financial Market): هر بازاری که در آن تجارتی صورت میگیرد یک بازار مالی محسوب میشود، لذا بازار مالی اصطلاحی گسترده است که برای طیف وسیعی از بازارها به کار میرود.
(بازار سرمایه)
یکی از بازارهای مالی، بازار سرمایه است. بازار سرمایه بین کسانی که سرمایه دارند؛ (سرمایهگذران حقیقی یا حقوقی که سرمایههای خرد یا کلان دارند) و افرادی که متقاضیان سرمایه هستند مانند شرکتها، دولت و…، پل ارتباطی ایجاد میکند.
در واقع بازار سرمایه، تسهیل کننده فرآیند خرید و فروش ابزارهای مالی (اسناد خزانه، اوراق تجاری و گواهی سپرده) است که شاخصترین ابزار مالی این بازار با نام اوراق سهام شناخته میشود.
بنابراین میتوان گفت بازار سرمایه نقش مهمی در به کارگیری سرمایهها، با هدف توسعهی تجارت و صنعت دارد و از این جهت برای عملکرد اقتصاد، امری حیاتی محسوب میشود، چراکه سرمایه جزئی ضروری برای تولید خروجی در اقتصاد است و نماگر بازار سرمایه به عنوان دماسنج اقتصاد ، معیار مناسبی برای ارزیابی وضعیت اقتصادی هر کشوری است.
حال با مقدمه مختصری که بیان شد، میخواهیم با هم نگاهی به روند تغییرات شاخص کل بورس اوراق بهادار به عنوان مهمترین ملاک تغییرات این بازار از ابتدای سال 1390 تا کنون بیاندازیم تا شما بهتر بتوانید نقش ریسکها و چالشها و همچنین عوامل تحرک بازار سرمایه را درک نمایید.
ریسکهای بازار سرمایه:
سیاستهای داخلی، چالشهای سیاسی منطقه، تورم و تحریمها و … خواسته یا ناخواسته بر بازارها بهویژه بازار سرمایه اثر گذارند و از آنجا که ذات نوسانپذیری، پیششرط اصلی هر بازاری است؛ بهطور قطع نوسان و ریسک، جزء لاینفک این بازار محسوب میگردند. همچنین از سوی دیگر عواملی همچون تورم، افزایش نرخ ارز یا افزایش قیمت نفت یا سایر مواد میتواند برای برخی از شرکتها در این بازار فرصت یا محدودیت محسوب گردد.
گذری بر روند حرکتی نماگر بازار سرمایه
در دههی 90 حاکی از آن است که شاخص کل بورس اوراق بهادار در سال1390 با بازدهی 9 درصدی و در سال 1391 با بازدهی 42 درصدی همراه شد.
این در حالی بود که بورس تهران در سال 1392 یکی از شگفتانگیزترین دورانهای فعالیت خود را تجربه نمود و بازدهی 105 درصدی را برای همراهان خود به ارمغان آورد.
پس از این بازه زمانی علاوه بر عامل رکود سنگین بازارهای جهانی و افت قیمت نفت، فضای تحریمی حاکم شده نیز از مواردی بود که سبب توقف مسیر رشد قیمتها در بازار سرمایه گردید.
بر این اساس تالار شیشهای در سال 1393 زیان 17 درصدی را تجربه کرد. با اجرایی شدن برجام در سه ماه پایانی سال 94، اقبال به بازار سهام به خصوص در ارتباط با سهام آن دسته از شرکتهایی که تأثیر مثبت زیادی از رفع تحریمها میپذیرفتند، فزونی یافت و تالار شیشهای در سال 1394 توانست بازدهی 27 درصدی را کسب نماید.
در سال 95 هر چند تحت تأثیر فرجام برجام، سرمایهگذاران این بازار در انتظار یک چهره متفاوت از بورس اوراق بهادار بودند؛ اما در نهایت، این بازار نتوانست مطابق با انتظارات آنها ظاهر گردد و با ثبت زیان 7/3 درصدی در انتهای جدول بازدهی بازارهای سرمایهگذاری کشور قرار گرفت.
افزایش تورم، افزایش شناخت بازار سرمایه نرخ ارز و رشد قیمتهای جهانی در سالهای اخیر از جمله مهمترین عواملی است که بار دیگر سودآوری شرکتهای بورسی را تحت تاثیر قرار داد و سبب شد تا بازار سرمایه سال 1396 را با بازده 24 درصد و سال 1397 را با بازده 46 درصدی به پایان رساند.
نگاهی به بازار های مالی در ده ماهه سپری شده از سال 1398 نشان میدهد که بازار سرمایه با بازدهی بیش از 129 درصد در مقابل بازارهای موازی از جمله بازار طلا با بازدهی حدود 16 درصد و بازار دلار با بازدهی 5/1 درصدی، صدرنشین سودآوری بازارهای سرمایهگذاری در پایان دی ماه سال جاری است.
حال اگر بازدهی شاخص کل بازار بورس در انتهای دی ماه سال 1398 را در مقایسه با ابتدای سال 1390 محاسبه کنیم به بازده رویایی 1659 درصد میرسیم که هیچ بازاری توانایی رقابت با آن را ندارد و در بلندمدت، گوی سبقت سودآورترین بازار برای سرمایهگذاری را از سایر رقبا میرباید.
حال این سوال پیش میآید که اگر بازار بورس، سودآورترین بازار مالی در ایران طی دهههای گذشته است، چرا هنوز برای بسیاری توام با ترس است و عدهای نیز در بورس زیان میکنند؟
یکی از مهترین دلایل این امر عدم آگاهی و نداشتن شناخت کافی از بازار بورس توسط مخاطبین میباشد.
عدم تسلط و آگاهی در هر موردی باعث ایجاد ترس در مواجهه با آن میگردد.
بنابراین شناخت اصول بازار سرمایه و کسب آگاهی و دانش در زمینه سرمایهگذاری در این بازار میتواند نقش بسزایی در مدیریت ریسک و بازده سرمایهگذاری در بورس ایفا کند.
خوشبختانه در سالهای اخیر بسترسازیهای مناسبی در زمینه آموزش بازار سرمایه شکل گرفته که امیدواریم هر روز در حال گسترش باشد که البته حضور پیام رسانهای مجازی و اپلیکیشنهای طراحی شده در این امر نقش قابل توجهی داشتهاند.
در انتها باید بیان کنم عزیزان، اگر میخواهید در بازار بورس به دور از هیجانات، سرمایهگذاری مطمئنی داشته باشید و سرمایهگذاری در بورس را مطمئنترین منبع کسب درآمد خود در نظر بگیرید ، ابتدا باید مفاهیم بورسی (اصول کلی بازار سرمایه، تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، روانشناسی بازار) را آموزش ببینید که در این راستا سایت مرجع آموزش بورس با بخش آموزش بورس از صفر با شما هم قدم شده و گام به گام شما عزیزان را در این راه به امید رسیدن به بالاترین دست آوردها همراهی میکند. سپاس بابت همراهی شما سروران.
- اشتراک در توییتر
- اشتراک در فیسبوک
- اشتراک در تلگرام
- اشتراک در پینترست
مطالب زیر را حتما بخوانید:
آموزش هوش مالی قسمت اول
هرچقدر هم که بیشتر پول داشته باشید؛ مشکلات مالی شما بیشتر میشود. پول، تحصیلات، پدر پولدار، همسر پولدار و. نمیتواند مشکلات مالی شما را حل کند. سؤال اینجاست که چه.
انواع بازار بورس | انواع بورس های تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار
انواع بازار بورس | انواع بورس های تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار بنام او که جان را فکرت آموخت با سلام خدمت همه عزیزان، در خدمت شما هستیم با.
هوش مالی قسمت دوم – هوش مالی یا هوش حالی به هالی!
هوش مالی یکی از مفاهیمی است که نمیتواند یک شبه شما را پولدار کند اما این کار را قطعاً در طی زمان انجام خواهد داد. انسانهای فقر با خواندن این.
مالی رفتاری
یادگیری مفاهیم جدید دنیای اقتصاد یکی از مهمترین کارهایی است که باید حداقل هر ماه انجام شود. البته این کار را انسانهای منحصربهفرد انجام میدهند. مالی رفتاری یکی از همین.
آموزش شناخت بازار سرمایه معاملات آتی سهام و سکه
معاملات آتی سهام و سکه از جمله معاملاتی است که به آینده شرکت مربوط میشود. شرکتی که معاملات آتی خوبی انجام دهد؛ طبیعی است که بتواند معاملات دیگر خود را.
تاریخچه بورس در جهان و ایران
در این نوشته شما با تاریخچه پیدایش بورس در دنیا و ایران آشنا خواهید شد. همچنین خواهید دانست جرقه تشکیل بورس در کشورهای پیشرفته چگونه به ظهور رسیده است. (بیشتر…)
انواع مجامع عمومی شركتهای سهامی
انواع مجامع عمومی شركتهای سهامی مجمع عمومی شرکت سهامی از اجتماع صاحبان سهام تشکیل می شود . مقررات مربوط به حضور عده لازم برای تشکیل مجمع عموم و آراء.
آموزش اقتصاد از پایه بخش یازدهم ؛ فاندامنتال و بنيادهاي موثر بر اقتصاد مالي
آموزش اقتصاد از پایه یکی از سری مقالاتی است که به شما در آموزش اقتصاد بین الملل و آموزش تحلیل اقتصاد کمک شایانی میکند. دقت داشته باشید که تا کنون.
اصطلاحات بورسی که باید دانست
اصطلاحات بورسی که باید دانست به نام او که جان را فکرت آموخت با سلام و عرض ادب خدمت همه شما بزرگواران. در خدمت شما هستیم با یکی دیگر از.
اصطلاحات تخصصی بورس
آشنایی با اصطلاحات تخصصی بازار سرمایه (بیشتر…)
هر آنچه باید درباره اوراق تسه بدانیم
اوراق تسه نیز همانند اوراق قرضه و مشارکت از جمله اوراقی است که قابل خرید و فروش میباشند. این اوراق همانند سهام دارا ارزش مشخصی هستند که بازار بر روی.
مفاهیم بازده و ریسک بازار های مالی
برسی بازده و ریسک بازار در هر بازاری که باشید از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. اگر بخواهید یک سرمایهگذار موفق باشید نیاز است که با مفاهیم این بخش از اقتصاد.
ثبات بازار سرمایه در گروی آسیب شناسی و شناخت صحیح بورس
زمانی که طرح یا لایحه ای درباره بورس و بازار سرمایه به مجلس می آید تمام نمایندگان کمیسیون های اقتصادی و برنامه و بودجه بایستی این موارد را به طور دقیق مطالعه و با شناخت کامل و آشنایی با قوانین مورد نظر به تصویب برسانند یا از تصویب آن خودداری کنند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از سنا، نماینده مردم همدان و فامنین با بیان این مطلب که بازار سرمایه می تواند فرصت های خوبی برای سرمایه گذاران رقم بزند، گفت: یکی از مطالبات جدی مردم مربوط به بخش های مختلف اقتصادی به ویژه بورس و بازار سرمایه است. بنابراین تا زمانی که آسیب شناسی دقیقی درباره بورس صورت نگرفته باشد، نمی توان پاسخ درستی به مردم داد.
به گفته احمدحسین فلاحی؛ اگر مدیریت درستی برای ساماندهی بازار سرمایه شکل بگیرد و اعتماد به مردم بازگردد به طور حتم شاهد روند رو به رشد بازار و تحول بنیادی در اقتصاد کلان کشور خواهیم بود.
سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی عنوان داشت: موضوع بورس و بازار سرمایه کاملا تخصصی است و نمایندگان کمیسیون برنامه و بودجه و اقتصادی باید ضمن اشراف کامل به موضوعات و مباحث مهم در این حوزه در کمیته های تخصصی خود راجع به مشکلات و چالش های پیش روی سازمان بورس و کمک به رشد بازار سرمایه راهکارهای اساسی ارائه دهند.
او ادامه داد: زمانی که طرح و لایحه ای مربوط به بورس و بازار سرمایه به مجلس می آید که درباره تصویب آن اظهار نظر شود، تمام نمایندگان کمیسیون های و یا دیگر کمیسیون ها باید طرح و لوایح را مطالعه و با شناخت کامل و آشنایی با قوانین طرح مورد نظر را به تصویب برسانند در غیر این صورت مشکلی بر مشکلات افزوده شده و سرمایه گذاران را نسبت به این بازار بی اعتماد تر می کند.
فلاحی خاطر نشان کرد: با توجه به عدم ارائه اطلاعات دقیق درباره برخی طرح ها و لایحه ها و همچنین عدم مطالعه دقیق، قوانینی به تصویب می رسد که می تواند اقتصاد کشور به خصوص سازمان بورس را با چالش مواجه کند.
او نقش کارگروه های تخصصی و حضور مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی را در مباحث مربوط به بازار سرمایه برجسته عنوان کرد و گفت: اهتمام متخصصان این گروه ها می تواند زمینه و بستر را برای تحقیقات و رفع موانع موجود در بازار سرمایه که بخشی از اقتصاد کلان کشور است، بردارد.
بازار بورس چیست؟
در یک تقسیمبندی ساده اقتصادی، میتوان مردم را به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول کسانی هستند که پول و سرمایه و پسانداز (به هر اندازهای) دارند،ولی قادر نیستند فعالیت اقتصادی انجام دهند. دسته دوم افرادی هستند که توانایی انجام کارهای اقتصادی دارند،ولی به سرمایه برای انجام آن نیازمندند.
از طرفی، سرمایه و پسانداز همه مردم با هم برابر نیست و سلیقه و هدف آنها برای سرمایهگذاری با هم متفاوت است؛ برخی اهداف کوتاه مدتی دارند و برخی بلند مدت. با توجه به تعاریف بالا بازاری که همه این تفاوتها را در نظر میگیرد. امکان حضور همه در آن میسر است، بازار سرمایه و بورس است.
تاریخچه پیدایش بازار بورس
برای شناخت و فهمیدن این موضوع که واقعا بورس چیست. در یک تعریف ساده، می توان گفت که: بورس بازاری است که در آن دارایی های مختلف مورد داد و ستد قرار می گیرد.
اندیشه ی ایجاد بازار بورس زمانی شکل گرفت که عده ای از بازرگانان اروپایی از فعالیت های تجاری خود ضرر کردند. بنابراین به فکر راه حلی افتادند تا به وسیله ی آن بتوانند جلوی این ضرر را بگیرند. یا آن را به حداقل برسانند. تعدادی از بازرگانان عده ای را در فعالیت های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی را با آنها تقسیم کرده باشند.
این تجربه موفقیت آمیز بود لذا به تدریج هر تاجری سعی می کرد تا فعالیت های تجاری خود را به این شکل ادامه دهد. به خصوص که این روش برای افرادی که فعالیت های بزرگ اقتصادی انجام می دادند بسیار مطلوب تر بود. به تدریج این تجربه قانونمند شد و به تشکیل شرکت های سهامی تبدیل گردید.
برای انجام این کار عده ای از تجار سرمایه ی لازم را تأمین کردند و هر کس به نسبت سرمایه ی خود در سود و زیان شرکت شریک شد و این کار با موفقیت انجام پذیرفت.
بعدها با گسترش یافتن مبادلات در اروپا به سرمایه های زیادتر و شرکای بیشتری نیاز شد. برای این کار نیاز به مراکزی بود تا بتوان بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران رابطه برقرار کرد. چنین مراکزی تأسیس شدند و بورس نام گرفتند.
اولین بازار بورس دنیا
اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام هلند تشکیل شد. در حال حاضر اکثر کشورهای جهان دارای بازار بورس هستند. در ایران نیز در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس مصوب شد. از ۱۵ بهمن ماه سال ۱۳۴۶ شروع به کار کرد.
بورس کلمهای فرانسوی است و معنای آن در زبان فرانسه کیف پول میباشد. تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمیگردد.
در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه بزرگزادهای به نام «واندِر بورس» جمع میشدند. و به خرید و فروش کالاهای خود بر اساس حراج میپرداختند.
از آن تاریخ به بعد مکانهایی که مردم در آنجا به حراج کالا مبادرت میکردند. بهتدریج شکل توسعهیافتهتر و مسقف به خود گرفت و به تدریج کامل تر شد بورس میگفتند.
فلسفه شکلگیری بازار بورس در جهان، جمع شدن سرمایه و تأمین مالی شرکتها و پروژههای آنها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است. مبنای اساسی تشکیل این بازارها همان مفهوم اولیه و ساده شراکت، تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا است.
تاریخچه بورس ایران
مطالعات اولیه درباره تأسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجریشمسی برمیگردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان وقت ارائه کرد. اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم،موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵سال به تأخیر افتاد.
در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل شد. موافقتنامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم گردید.
اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیر کل این بازار برای مشارکت در راهاندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند. بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.
حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمنماه سال ۱۳۴۶ و با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار میرفت، بهطور رسمـی فعالیت خود را آغاز کـرد.
در حال حاضر چهار شرکت بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس کالای ایران و بورس انرژی ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند.
انواع بازار بورس
1-بورس اوراق بهادار
بازاری متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معاملهگران طبق قانون مورد دادوستد قرار میگیرد. بورس اوراق بهادار در قالب شرکت سهامی عام تأسیس و اداره میشود. خرید و فروش سهام شرکتها یا اوراق قرضه دولتی یا خصوصی تحت ضوابط معین انجام می شود. مشخصه مهم آن حمایت قانونی از صاحبان پس اندازها یا سرمایه های راکد است. بورس اوراق بهادار به معنای یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است, که در آن سهام شرکت ها و اوراق مشارکت, تحت ظوابط و مقررات خاص, مورد معامله قرار می گیرد.
2-فرابورس
شرکتها جهت ورود به بازار سرمایه مسیرهای متعددی پیش رو دارند. برخی شرکتها نیازمند مسیری بودند تا بتوانند با سرعت بیشتر و آسانتر وارد فضای بازار سرمایه شوند. بنابراین محیطی به نام فرابورس ایجاد شد که ازنظر ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس بوده ولی شرایط پذیرش شرکتها در این حوزه آسانتر از بورس باشد. در فرابورس، سهام شرکتهایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند بهصورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله میشوند. در فرابورس سازمان بورس نظارت محدودتری بر معاملات دارد و صرفاً برای جلوگیری از کلاهبرداریها معامله شرکتهایی که شرایط لازم برای ورود به بورس را ندارند در این بازار انجام میدهند.
3- بورس کالا
بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می گیرد و به طور منظم و دایٔم فعال است بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمول مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می گیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می گیرد نامگذاری می کنند. مثل بورس نفت و بورس گندم در آن انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و قراردادهای آتی سکه و … خرید و فروش میشود.
4-بورس انرژی
بورس انرژی به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. حامل های انرژی شامل نفت، گاز، برق و سایر حاملهای انرژی است. بورس انرژی ایران در اسفند ماه سال ۹۱ با هدف ایجاد بازاری شفاف کارآمد با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات بخش انرژی تشکیل شد.
بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و سایر حاملهای انرژی شکل گرفت.
بورس اوراق بهادار چه می کند؟
کار اصلی بورس اوراق بهادار این است که، زمینه ای فراهم می آورد تا دو گروه از مردم، به طور قانونی، در یک فعالیت اقتصادی شریک و علاوه بر تأمین نیازهای یکدیگر، از منفعت و سود این فعالیت بهره مند شوند.
این دو گروه سرمایه گذاران و سرمایه پذیران می باشند. اصولا در یک تقسیم بندی ساده، افراد جامعه را می توان به دو گروه تقسیم کرد:
یک گروه کسانی که پول، سرمایه و یا پس انداز دارند اما نمی توانند با آن کار کنند.
گروه دوم کسانی که توانایی انجام فعالیت های اقتصادی دارند اما سرمایه و پول کافی ندارند.
حال برای شما که این سوال پیش آمده است که بورس چیست باید بگوییم این دو گروه علاوه بر این که یکدیگر را نمی شناخت بازار سرمایه شناسند و تعداد آنها نیز کم نیست دارای ویژگی های مختلفی هستند.
به عنوان مثال، همه ی سرمایه گذاران به یک اندازه پس انداز ندارند. برخی دارای مبالغ اندک و برخی صاحب مبالغ کلان می باشند، سلیقه ی این افراد هم برای سرمایه گذاری متفاوت است. مثلا عده ای تمایل به سود کم در کوتاه مدت دارند. عدهای به دنبال سود بیشتر ولی در درازمدت اند و ده ها ویژگی دیگر.
سرمایه پذیران نیز از ویژگی های مختلف برخوردارند. برای مثال، هر گروه در زمینه شناخت بازار سرمایه ی خاصی فعالیت می کنند. با توجه به نوع فعالیت شان سودهای متفاوتی پرداخت می کنند. در اداره ی مراکز تولیدی خود سلیقه ی متفاوت دارند. حال با این همه ویژگی های متفاوت چگونه می توان بین این دو گروه رابطه برقرار کرد تا همه ی آنها ضمن قبول شرایط یکدیگر حاضر به شراکت شوند؟
یکی از کارهای اساسی این بازار همین است که با ایجاد یک فضای مناسب و قانونمند زمینه ای فراهم آورد تا از طریق آن برآوردن تمامی خواسته های قانونی طرفین با حفظ حقوق آنها میسر شود.
مزایای سرمایه گذاری در بورس
شاید این پرسش برایتان پیش بیاید که مزایای سرمایه گذاری در بورس چیست ؟ در پاسخ به این پرسش میتوان مزیتهای بازار سرمایه نسبت به سایر بازارها را به صورت زیر نام برد: