آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه

شاخص بورس چیست (Stock Market Index) و تغییرات آن چه معنایی دارد؟

آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه

شاخص های بازار سهام یک موقعیت ایده آل برای سرمایه گذاری هستند .

بررسی اهمیت شاخص های بازار سهام

💎آموزشی تصویری	اهمیت شاخص ها در بازار های مالی
📚گروه آموزشی	سرمایه گذاری و بورس
💰شماره جلسه	03-08
🎓مدرس	مهراد افشاری
🕔زمان	00:51
🔥قابل مشاهده	کانال آپارات
💸لینک مشاهده	کانال یوتیوب

توجه داشته باشید که استفاده از شاخص ها تنها یک مزیت نیست، بلکه یک ضرورت است

و اگر این شاخص ها نبودند دنیای سرمایه گذاری می توانست با یک بحران اساسی رو به رو شود

چون همانطور که بر همگان روشن است بیانگر وضع اقتصاد یک کشور و یا حتی جهان شاخص ها هستند.

حتی برای بررسی سهام شرکت ها این شاخص های بورسی هستند که باز به کمک معامله گران و سرمایه گزاران می آید

و بسیاری از معامله گران و سرمایه گزاران شاخص ها را به عنوان یک موقعیت عالی برای سرمایه گزاری و کسب سود می شناسند.

پس در نتیجه شاخص ها از درجه اهمیت بسیار بالایی در بازار های مالی بر خورد دارند

و داشتن اطلاعات در رابطه با آن ها برای هر فرد معامله گر و یا سرمایه گذار یک امر ضروری است.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر و افتتاح حساب در بروکر های معتبری که قابلیت معاملات ارز های دیجیتال را دارند با مشاورین حرفه ای ما در واتساپ و تلگرام درارتباط باشید و اطلاغات دقیق روزانه را دریافت کنید.

شاخص چیست؟

شاخص در لغت به معنای تعیین کننده و نمودار است، در بازار سرمایه به آماری که نوسان در بازار بورس را بیان میکند، شاخص میگویند. به کمک شاخص میتوانید تغییرات را اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه کنید.

شاخص کل تغییر می کند؟

نموداری است که تمامی خرید و فروش های سهامداران بازار بورس را نشان میدهد پس به طور مدام در حال تغییر است.

شاخص مانند دو کفه ترازو است که یک طرف میزان خرید سهام و یک طرف میزان فروش سهام را نشان میدهد. اگر کفه سنگین تر باشد، نمودار شاخص کل، شکل صعودی به خود میگیرد، اما اگر کفه خرید سبک تر شود، شاخص کل، نزولی شکل میشود.

شاخص بورس

در دنیای بورس سهامدارن نیازمند نموداری هستند که همه اتفاقات یک دوره زمانی رانشان دهد تا با مقایسه این نمودار قادر به فعالیت راحت تر در زمینه بازار بورس داشته باشند.

شاخص بورس رقمی که میزان صعود یا نزول بازار بورس را نشان داده و همچنین بیانگر آمار کلی از شرایط بازار مالی می باشد.آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه

شاخص بورس نیز به انواع مختلف شاخص تقسیم می شود که هرکدام با روش خاص و جداگانه اندازه گیری و سپس در مدت زمان معلوم مقایسه میشود.

نحوه محاسبه شاخص

برای محاسبه شاخص، ابتدا یکی از سال ها (ماه یا روز) قبل را به عنوان سال (ماه یا روز) مبنا انتخاب میکنیم، سپس سود و زیان سال (ماه یا روز) جاری را بر سال (ماه یا روز) پایه تقسیم میکنیم، عدد بدست آمده را در ۱۰۰ ضرب کرده بنابراین عدد بدست آمده شاخص مدت زمان انتخابی ما است.

انواع شاخص بورس

شاخص کل قسمت:

میزان میانگین افزایش یا کاهش قیمت را حساب کرده، تغییرات آن را بررسی و به صورت شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار بیان میکند. اما نشان دهنده میزان سود نقدی سهامدارن نمی باشد. کمیت سهام شرکت ها بسیار در این شاخص تاثیر گذار است ، هرچه سهام شرکتی بیشتر تاثیر گذاری آن نیز بیشتر بود و در نتیجه معاملات بیشتری انجام میدهد.

شاخص هم وزن:

یکی از انواع شاخص بورس است، که تعداد سهام بر روی تاثیر آن اثر گذار نبوده و همچنین نقش بسیاری در محاسبه بورس کل دارد. تاثیر رشد آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه صعودی و نزولی قیمت ها بر روی این شاخص یکسان می باشد. بازدهی این شاخص بر اساس تعداد سهام نبوده و برمیزان بازدهی بیشتر شرکت، نشان داده میشود.

شاخص بازده نقدی:

این شاخص متفاوت از دو شاخص قبلی است، بازده نقدی بستگی به میزان پرداخت سود نقد دارد، هرچه این پرداخت بیشتر باشد، نمودار این شاخص روبه افزایش بوده و شرکت ها سود نقدی بیشتری را به سهامداران خود اختصاص میدهند.

شاخص قیمت و بازده نقدی:

این شاخص بسیار قابل توجه شخصی است که قصد خرید و فروش در زمان کم را دارند.هنگامی که شاخص قیمت ها ۲ درصد رشد کند، به این معنا است که میانگین قسمت هر سهم نیز ۲ درصد رشد داشته است.

شاخص صنعت و شاخص مالی:

شرکت هایی که بازار بورس را برای سرمایه گذاری انتخاب میکنند به دوسته صنعتی و مالی تقسیم میشوند.

شاخص صنعت بیانگر تغییرات در سهام شرکت های فعال در زمینه صنعت همچون خودروسازی، سیمان، پترو شیمی و مخابرات می باشد.

شاخص مالی نیز به همین صورت است، یعنی نموداری دارد که بیانگر میزان رشد و افت قیمت های سهام شرکت های فعال در زمینه بخش مالی است، این شرکت ها شامل بانک ها، بیمه ها و … می باشد.

شاخص سهام آزاد شناور:

سهام شناور، به قسمتی از سهم کل گفته میشود که صاحبان آن فقط برای خرید و فروش از آن ها استفاده می کنند، این شاخص فقط توسط سهامدار حقیقی و حقوقی قابل خریداری و نقد شوندگی می باشد. این شاخص شباهت بسیاری به شاخص کل دارد.

نمودار این شاخص بیانگر سود و قیمت است.

شاخص بازار اول و دوم:

در بازار بورس اوراق آن هارا براساس معیاری هایی مقایسه می کنند، این معیار ها شامل: سهامدارن، وضعیت سود آوری، میزان سرمایه، تعداد سهام

شرکت ها بر اساس معیار های ذکر شده مقایسه میشوند و در دوسته بازار اول ، دوم تقسیم بندی میشود.

شرکت های بازار اول خود نیز به دو دسته فرعی و اصلی نقسیم میشوند.

شاخص ۵۰شرکت برتر:

شرکت های بزرگ را بر اساس معیار اندازه شرکت و ارزش روز بازار مقایسه میکنند و از بین آن ها ۳۰شرکت انتخاب میشوند، که بیش از۷۰درصد بورس کل را به خود اختصاص میدهند پس تغییرات آن ها نیز تاثیر مستقیم بر روی دیگر سهام ها دارد.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

هر ۴ ماه یک بار، در بازار بورس شرکت ها را بر اساس بیشترین معاملات و میزان نقد شوندگی با یکدیگر مقایسه میکنند سپس از بین آن ها ۵۰ شرکت انتخاب می شود. آمار سود و زیادن این شرکت ها نشان دهنده میزان تغییرات کل بازار بورس در مدت معلوم است.

سرمایه گذاری بر اساس شاخص

یکی از روش های سرمایه گذاری در دنیا بورس، روش سرمایه گذاری براساس شاخص است. در ابتدا راه نیاز به تعدادی سهام دارید که به سبد خود اضافه کنید، اما اگر سرمایه لازم را نداشتید میتوانید از صندوق های سرمایه گذارن کمک بگیرید.

در این روش سرمایه گذار همه توجه خود را بر روی تغییرات شاخص میگذارد، یعنی هر روز همه شاخص هارا بررسی کرده و به سبد خود اضافه میکند، در این روش اگر نمودارشاخص بورس صعودی شود، سبد سهامدار نیز آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه بالا میرود. اما اگر شاخص در زیان باشد، سبد نیز به سمت پایین می آید و این نشان دهنده ضرر است.

دومین راه سرمایه گذاری با استفاده از شاخص بورس، سرمایه گذاری خرسی یا معکوس میگویند.

در این روش پس از خریداری تعدای سهام، عکس نوسان های شاخص را وارد سبد سرمایه می کنند. در این روش اگر قیمت سهم زیاد شود، سهامدار ضرر کرده واگر قیمت کاهش پیدا کند سهام ان سود خواهد کرد، این روش بسیار پر استفاده در بازار خرسی است.

تاثیر بالا رفتن نمودار شاخص بورس بر روی سرمایه

شاخص هایی بورس معیار هایی هستن که با تحلیل آن، سرمایه گذار در جریان وضعیت حال و گذشته بورس میشود، همچنین متناسب با پیش بینی ها درباره آینده بورس، سرمایه گذار برنامه ریزی لازم را برای سهم خود انجام میدهد.

سهامدار باید توجه داشته باشد که سعودی شدن نمودار به معنای رسیدن به مرحله سود دهی نیست و از آن طرف نزولی شدن نمودار به معنای ضرر سهام نیست، پس باید به نکات دیگری نیز توجه کرد و تنها به میزان شاخص متکی نشد.

کلام آخر

شاخص عملکرد کلی را را نشان می دهد و همیشه مثبت و منفی بودن شاخص به معنای سود و زیان بودن بازار بورس نیست. برای موفقیت در این راه باید به درک درستی از انواع شاخص ها و همچنین نموداری که هریک نشان میدهند برسید. با تحلیل درست نمودار ها و خرید و فروش به موقع سهام خود میتوانید، از سهامدارن موفق در این زمینه باشید.

شاخص کل بورس مستعد نوسان های پردامنه

بازار سهام همچون سایر حوزه‌های اقتصادی در کشور هفته جاری را در فضایی از صبر و انتظار به سر برد و معامله‌گران ترجیح دادند تا به‌جای اتخاذ تصمیم قاطع برای سرمایه‌گذاری‌های خود به نظاره بنشینند تا نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در اوایل هفته آینده روشن شود.

به گزارش اقتصادنیوز ، درهمین حال، همزمان با کاهش حجم معاملات، شاخص بورس هم با رشد 3/0 درصدی، در مرز روانی 80 هزار واحد نوسان می‌کند و به نظر می‌رسد سرنوشت عبور یا بازگشت شاخص به کانال 70 هزار واحدی نیز در هفته آینده تعیین تکلیف شود.

مطالعه نوسانات شاخص کل مقارن با انتخابات ریاست‌جمهوری نشان می‌دهد که بازار سهام در کوتاه‌مدت پس از برگزاری انتخابات مستعد نوسانات پردامنه‌ای است. یک مطالعه آماری ساده نشان می‌دهد که در هر سه دوره اخیر، سه ماه بعد از انتخابات، رقم شاخص کل نسبت به روز قبل از برگزاری رای‌گیری، نوسان بیش از 10 درصدی داشته است که برای بورس تهران با توجه به محدودیت‌های نوسان قیمت و حجم مبنا، یک تغییر عمده محسوب می‌شود.

کاهشی یا افزایشی بودن این نوسانات معمولا با ارزیابی کلی فعالان بازار از تاثیر سیاست‌های رئیس‌جمهوری جدید بر اقتصاد مرتبط است. به این ترتیب می‌توان گفت، انتخابات ریاست‌جمهوری به سبب دامنه تاثیر قوه مجریه بر سیاستگذاری‌های اقتصادی یک عامل نوسان مهم برای بورس تهران در کوتاه مدت است که احتمالا رفتار آتی بازار در این دوره را هم فارغ از نتیجه انتخابات تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین، می‌توان پیش‌بینی کرد بورس تهران از هفته آینده و در کوتاه‌مدت از حالت کم نوسان کنونی خارج شود و جنب و جوش بیشتری در قیمت‌های سهام متناسب با نتیجه انتخابات رقم بخورد.

از بین موضوعات متعددی که کاندیداهای ریاست‌جمهوری این دوره درخصوص آن به بحث و تبادل‌نظر پرداختند شاید موضوع بورس و بازارسرمایه را بتوان یکی از مهجورترین‌ها دانست. به جز اشاره‌ای گذرا توسط یکی از کاندیداها در یک برنامه تلویزیونی و نیز ذکر برخی برنامه‌های کلی و مبهم در لابه‌لای انبوه برنامه‌های اقتصادی، شاید نتوان نمونه دیگری از توجه به بازار سرمایه در اولویت‌های برنامه‌های کاندیداها سراغ گرفت. این اتفاق در حالی روی می‌دهد که کلید حل برخی مهم‌ترین‌ گره‌های اقتصادی کشور در توسعه و توجه آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه به بازار سرمایه معطوف است.

راهکارهایی نظیر خصوصی‌سازی، تجهیز منابع برای اجرای طرح‌ها و پروژه‌های عظیم اقتصادی و نیز توسعه بازار بدهی به‌عنوان یکی از پذیرفته‌شده‌ترین روش‌های توسعه در جهان از جمله مواردی هستند که نه تنها به‌عنوان درمان درد بخشی از مشکلات اقتصادی امروز ایران به شمار می‌روند، بلکه مسیر اجرای همگی آنها از رهگذر بازار سرمایه می‌گذرد. با این حال، با وجود اختصاص بخش مهمی از سخنرانی‌ها و برنامه کاندیداها به حوزه اقتصاد، توجه به بازار سرمایه را می‌توان حلقه گمشده مشترک در بین مباحث نامزدها دانست؛ وضعیتی که بورسی‌ها امید دارند در دولت آینده با غفلت مواجه نشود و با به‌کارگیری بیشتر ظرفیت‌های مهم بازار سرمایه عملا از یکی از موثرترین و آشناترین ابزارهای حل مشکلات اقتصادی به نحو بهتری استفاده شود.

در حالی‌که یک هفته به زمان برگزاری نشست کشورهای اوپک برای تصمیم‌گیری درخصوص تمدید وضعیت کاهش تولید باقی مانده است، اعلام تصمیم دو تولید‌کننده اصلی نفت دنیا یعنی روسیه و عربستان از احتمال سوق دادن اوپک به سمت یک توافق از پیش تعیین شده خبر می‌دهد. بر این اساس، کاهش تولید 2/1 میلیون بشکه‌ای اوپک برای مدت 9 ماه دیگر تمدید می‌شود و روسیه نیز همانند 6ماه اخیر، در فرآیند کاهش تولید مشارکت خواهد داشت. اعلام این تصمیم کافی بود تا زنگ زرد از رخساره بازار نفت موقتا رخت بربندد و قیمت‌های نفت برنت با صعود به بالای 51 دلار در هر بشکه، به بالاترین سطح در دو هفته گذشته باز‌گردد.

این رشد ناگهانی شاید برای عربستان و روسیه و شرکای اوپک در نگاه اول خوشایند باشد اما زیر پوست این افزایش، تهدید مهمی در افق دورتر نمایان شده است. بر پایه اطلاعات موجود، از زمان اتخاذ تصمیم کاهش تولید اوپک، تولید‌کنندگان نفت نامتعارف در ایالات متحده بیش از 600 هزار بشکه بر تولید خود افزوده‌اند و انتظار می‌رود با یک افزایش 300 هزار بشکه‌ای دیگر، تولید نفت‌خام آمریکا تا پایان سال از اوج تاریخی بیش از 5/9 میلیون بشکه در روز عبور کند. وضعیت وخیم‌تر در سال آینده میلادی رخ می‌نماید؛ زمانی که به باور اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، تولیدکنندگان غیر‌اوپکی 3/1 میلیون بشکه دیگر بر تولیدشان خواهند افزود تا کاهش تولید فعلی اوپک را به کلی بی‌خاصیت کنند.

نکته مهم‌تر این است که بر اساس اطلاعات بازار آتی، تولید‌کنندگان نفت در آمریکا با بهره‌برداری از رالی نفتی اخیر و گرفتن موقعیت‌های فروش در بازار آتی در نرخ‌های بالای 50 دلار در هر بشکه، بخش با اهمیتی از حجم آتی تولید نفت خود را تا سال 2019 از گزند افت قیمت‌ها مصون کرده‌اند. این اتفاق، دو پیام برای تولید‌کنندگان سنتی دارد: نخست اینکه با نرخ‌های فعلی توجیه افزایش تولید و فروش نفت برای رقبای سمج نوظهور کاملا فراهم است و دوم اینکه بخش مهمی از این بازیگران جدید، ریسک افت قیمت را به مراتب بیش از افزایش نرخ‌ها می‌بینند.

به این ترتیب باید گفت به‌رغم آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه تلاش‌های اوپک و سایر تولید‌کنندگان سنتی، اقداماتی نظیر کاهش تولید، تنها وضعیت رقیب را در کوتاه‌مدت بهینه‌تر کرده است ضمن آنکه شمشیر مازاد عرضه را کماکان بالای سر بازار نفت در افق 2018 نگاه داشته است؛ شرایطی که برای اقتصاد ایران، سیاستگذاران اقتصادی و فعالان بورس تهران می‌تواند به معنای پایان خیال اندیشی درخصوص بازگشت نفت به روزهای اوج و حتی ضرورت آمادگی برای کاهش بیشتر قیمت‌ها باشد.

صعود آرام بورس در بهار ۹۶

در حالی حدود دو ماه از سال 1396 می‌گذرد که بررسی روند تغییرات شاخص در بازار سرمایه، حکایت از گذشت روزهای آرام و تقریبا کم‌نوسان بازار دارد.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، تغییر و تحولات بازار سرمایه نشان می‌دهد که در مدت دو ماه بهار امسال، شاخص کل بورس تهران 3 هزار و 114 واحد افزایش یافته است. این در شرایطی است که نمودار رشد شاخص، از افزایش آرام آن در این بازه 59 روزه حکایت دارد.

بورس تهران سال 1395 را با شاخص 77 هزار و 230 واحد به پایان رساند و حالا وارد کانال 80 هزار واحد شده و روی رقم 80 هزار و 344 واحد ایستاده است. این نشان از رشد 4 درصدی شاخص دارد.

در نتیجه آخرین معاملات بورس تهران، حجم معاملات به 927 میلیون سهم و ارزش معاملات به 182 هزار و 551 میلیون تومان رسید. شاخص‌های بازار اول و دوم به ترتیب 0.16 و 0.46 درصد رشد کردند. شاخص کل هم‌وزن نیز دیروز با رشد 23 واحدی (معادل 0.13 درصد) مواجه شد. به این ترتیب، نمادهای پالایش نفت بندرعباس، پتروشیمی خلیج‌فارس، خدمات انفورماتیک، ارتباطات سیار ایران و سایپا، با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل، رشد این متغیر را رقم زدند. این در حالی بود که فولاد مبارکه اصفهان و گسترش نفت و گاز پارسیان مانع از رشد بیشتر این نماگر شدند. در عین حال، در بازار بدهی که اوراق مشارکت، گواهی سپرده و صکوک معامله می‌شود، تعداد 9 هزار برگه اوراق مشارکت به ارزش کل بیش از 900 میلیون تومان معامله شد.

برخی تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند رشدهای اخیر بازار که از ابتدای سال آغاز شده، مبنای بنیادین چندانی نداشته است، اگرچه در ابتدای سال با توجه به قرارگیری قیمت‌های جهانی در سطوح بالا و ریزش قیمت‌های سهام در انتهای سال گذشته، رشد نسبی بازار مورد ‌انتظار بود. تنها دلیل محتملی که بورس تهران را در مسیری صعودی قرار داد، ورود نقدینگی جدید به بازار سهام بود.

البته بکی از عوامل رشد بازار سرمایه را نزدیک شدن به فصل مجامع عنوان می کنند. در واقع برخی فعالان بازار برای دریافت سودهای نقدی و برخی دیگر به منظور استفاده از افت قیمت‌های تئوریک سهم‌ها در هفته‌های پیش از برگزاری مجامع، خریدار بالقوه در بازار سهام بودند.

اما رشد آرام و خزنده بازار را در شرایطی شاهد بودیم که کشور به مهم‌ترین‌ اتفاق سیاسی سال یعنی انتخابات ریاست‌جمهوری نزدیک می‌شود.

شاخص بورس چیست (Stock Market Index) و تغییرات آن چه معنایی دارد؟

ما در اینجا به معرفی و تعریف مفهوم شاخص بورس پرداختیم. نشانگری که تغییرات ایجاد شده در آن می تواند بیانگر وضعیت عمومی بازار بورس باشد. انواع مختلف شاخص از جمله، شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص هم وزن، شاخص 50 شرکت برتر و شاخص 30 شرکت بزرگ را بررسی کردیم. تغییرات شاخص بورس و تأثیراتی که بر بازار می گذارد را نیز مورد مطالعه قرار دادیم.

شاخص بورس چیست (Stock Market Index) و تغییرات آن چه معنایی دارد؟

شاخص بورس چیست؟

اگر تا به حال آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه وارد دنیای بورس شده اید و مفاهیم مختلف آن را فرا گرفته اید، حتماً کلمه ی شاخص بورس را بارها شنیده اید. مفهومی که هر وقت صحبت از بازار بورس و سرمایه گذاری در آن می شود حتماً از آن استفاده شده و به بالا و یا پایین رفتن آن اشاره می شود. به طور قطع می دانید که بورس بازار و یا بستری برای معامله بین دو فرد خریدار و فروشنده هست.

بازاری که در آن سهام شرکت های مختلف خرید و فروش می شود. با ورود به این بازار جملاتی مانند شاخص بورس برای مثال با ۱۰۹۴۴ واحد رشد به ۵۵۵، ۱۸۱.۵۸ واحد رسید را خواهید شنید؛ و اما این شاخص چیست؟ رشد و یا کاهش آن چه چیز را نشان می دهد؟ بالا بودن آن برای خرید سهم بهتر است یا پایین بودنش؟

این ها سؤالاتی هستند که حتماً بعد از ورود به بورس یا حتی قبل از آن ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشد. ما در این جا شما را با مفهوم شاخص و تغییرات آن آشنا می کنیم. به شما می گوییم که نوسانات شاخص چه معنایی می دهد و چه زمانی برای خرید سهم و سرمایه گذاری مناسب تر است. پس در ادامه با ما باشید.

شاخص بورس چیست؟

کلمه ی شاخص که معادل انگلیسی آن index می باشد در واقع یک نشانگر است که می توان از طریق آن تغییرات یک یا چند متغیر را در یک بازه ی زمانی خاص بررسی کرد. پس می توان گفت شاخص یک معیار برای بررسی وضعیت متغیرهاست. حال به بررسی این کلمه در بازار بورس می پردازیم.

در این بستر شاخص ها نشان دهنده ی روند رشد و یا افت بازار هستند. گفتیم شاخص ها، بله زیرا برای بررسی اوضاع بازار بورس از چند شاخص استفاده شده که هر کدام از جنبه ای خاص رشد و یا افت بازار را بررسی می کنند. برای به دست آوردن هر کدام از این شاخص ها باید فرمول هایی خاص را به کاربرد و تحلیلی ویژه برای هر کدام وجود دارد.

در واقع با کمک همین شاخص هاست که می توان وضعیت بازار بورس را از گذشته تا کنون بررسی و تحلیل کرد. حال که به طور کلی با مفهوم شاخص بورس آشنا شده اید و از این امر که باید کارکرد هر شاخص را بدانید تا بتوانید آن را تحلیل کرده و از وضعیت بازار بورس با خبر شوید، آگاه شده اید، وقت آن رسیده است که به بررسی انواع شاخص بورس و توضیحی در مورد هر کدام بپردازیم. ما در اینجا تعدادی از پر اهمیت ترین شاخص ها را برای شما آورده‌ایم.(1) و (2)

انواع شاخص بورس

• شاخص کل

• شاخص قیمت

• شاخص هم وزن

• شاخص 50 شرکت فعال

• شاخص 30 شرکت بزرگ‌تر

شاخص کل

حتماً تا به حال عبارت شاخص بورس تهران را شنیده اید. شاخص کل آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه درواقع همین شاخص می باشد. این شاخص پرکاربرد که یکی از رایج ترین اصطلاحاتی است که سرمایه گذاران در بورس به کار می برند بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است. میانگین سود و بازدهی سرمایه گذاران در بورس از تغییرات شاخص کل به دست می آید.

این شاخص هم تغییرات قیمت سهام و هم سودهای سالیانه ای که شرکت ها به شما پرداخت می کنند را محاسبه می کند. با ذکر یک مثال شاید بهتر با مفهوم آن آشنا شوید. تصور کنید که شما آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه از هر کدام از شرکت های بورسی یک سهم را خریده اید. اگر برای مثال در ابتدای سال شاخص کل 1000 واحد باشد و در انتهای سال 1250 واحد بشود این بدین معناست که شما 25 درصد سود کرده اید؛ که البته سود همه ی سهم ها برابر نیست اما میانگین وزن دار رشد آن ها ۲۵ درصد می باشد . شاخص کل یک رفتار کلی و عمومی از بازار بورس را نشان می دهد.

وقتی تعداد تقاضا و خریدار بیش تر از فروشنده است، این نشانگر به سمت بالا می رود اما در حالت برعکس شاخص را به سمت پایین می کشد. پس به طور کلی با تغییر قیمت هر سهم و یا مقدار سود شرکت ها این شاخص تغییر می کند. نکته قابل توجه دیگر اشاره به این فرمول می باشد که هر چه شرکت ها بزرگتر باشند آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه و سرمایه بیش تری داشته باشند، تأثیر بیش تری روی شاخص کل خواهند داشت؛ و اما نکته ی آخر در مورد شاخص کل این است که در هنگام بررسی این شاخص باید به این موضوع توجه کنید که این تغییرات شاخص است که برای ما اهمیت دارد نه خود عدد آن. (1) و (3)

شاخص قیمت در بازار بورس

با استفاده از این شاخص که یک از شاخص های مهم در بازار بورس می باشد، می توان تغییرات قیمت را دنبال کرد. به همین دلیل است که اسم این نشانگر، شاخص قیمت هاست. به بیان دیگر شاخص قیمت بیانگر روند عمومی قیمت سهام تمام شرکت هایی که در بورس می باشند، است. برای مثال هر مقدار که شاخص قیمت رشد کند، سطح عمومی قیمت ها در بورس همان مقدار رشد کرده است.

پیش تر گفتیم که علاوه بر قیمت، سودی که شرکت ها به صورت سالیانه به شما پرداخت می کنند نیز در محاسبه شاخص کل مؤثر است. این دقیقاً همان قسمتی است که نشان دهنده ی تفاوت شاخص قیمت با شاخص کل است. در شاخص قیمت فقط قیمت سهام شرکت های بورسی در فرمول آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه شاخص محاسبه می شود.

در این شاخص هم همانند شاخص کل هر چه شرکت ها بزرگتر و دارای سرمایه بیش تر باشند، تأثیر آن ها بر شاخص قیمت بیش تر خواهد بود.(4)

شاخص هم وزن

همانطور که قبل تر اشاره کردیم سهم شرکت های بزرگ در شاخص کل نسبت به شرکت های کوچک بیش تر است که خب این بدان معنی است که تغییراتی که در شرکت های بزرگ به وجود بیاید شاخص کل را تحت تأثیر قرار می دهد. برای مثال اگر شرکت های بزرگ سقوط کنند شاخص کل هم افت می کند ولی خب شرکت های کوچک اوضاع خوبی دارند و این جا افت شاخص کل شاید نتواند نشان از اوضاع بد بازار باشد.

به همین دلیل شاخص دیگری به نام شاخص هم وزن وجود دارد که در آن تمامی شرکت ها وزن مساوی دارند. این شاخص بر خلاف شاخص کل با حمایت از چند سهم دچار تغییر نمی شود و در نتیجه تعدادی از تحلیلگران شاخص هم وزن را ملاکی بهتر و دقیق تر برای بررسی اوضاع عمومی بازار می دانند.(3)

شاخص 50 شرکت فعال تر

بازار بورس هر سه ماه یکبار فهرست شرکت هایی را که در آن ها خرید و فروش آسان تر انجام می شود که به آن میزان نقد شوندگی می گویند، اعلام می کند.

این شاخص تغییرات سطح عمومی قیمت سهام شرکت هایی که نقد شوندگی بالاتری دارند را نشان می دهد. در حقیقت این شاخص از 50 شرکت با بیش‌ترین حجم معاملات تشکیل می شود.

شاخص 30 شرکت بزرگ

در این شاخص سطح عمومی سهام 30 شرکت بزرگ نشان داده می شود. ارزش بازار در این 30 شرکت در مقایسه با سایر شرکت ها بیش تر است. ناگفته نماند که ارزش بازار از حاصل ضرب قیمت روز سهام در شرکت در تعداد سهام آن شرکت به دست می آید. برای مثال از کاربرد این شاخص می توان فرض کرد که شاخص کل مثبت بوده اما شاخص هم وزن منفی است. دلیل این اختلاف با بررسی شاخص ۳۰ شرکت بزرگ تر می تواند توجیه شود. (4) و (1)

پنج شاخص بورس

که در بالا از آن ها سخن گفتیم پر کاربرد ترین شاخص ها در بازار سرمایه هستند. قابل به عرض است که این ها تنها شاخص های بازار بورس نیستند و شاخص های دیگری هم وجود دارد اما آن ها در بین سرمایه گذاران عام بورس خیلی کاربرد ندارند پس ما هم از معرفی آن ها خودداری کرده زیرا که از حوصله این بحث خارج است. البته حال که از انواع شاخص بورس سخن به میان آمده است بد نیست از دو شاخص صنعت و شاخص واسطه گری های مالی نیز صحبتی بکنیم.

شاخص صنعت بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت های فعال در بخش صنعت است. شرکت هایی که در صنایع مختلف مانند فلز سازی، پتروشیمی، خودرو سازی و. فعال هستند. شاخص واسطه گری مالی نیز عملکرد شرکت هایی که در حوزه مالی فعال هستند، مانند هلدینگ ها، لیزینگ ها و. را نشان می دهد.

قابل توجه است که در شاخص صنعت بانک ها، بیمه ها و شرکت های خدماتی نقشی ندارند. شاخص صنعت شاخصی است که برای سیاست گذارها حائز اهمیت می باشد. در نهایت همان‌طور که قبل تر هم ذکر کردیم یادتان باشد شاخص وضعیت کلی بورس را به ما نشان می دهد. مثبت یا منفی بودن آن صرفاً به معنای مثبت یا منفی بودن کل بورس نمی باشد و به همین دلیل هم شاخص های مختلفی وجود دارد که در واقع برای یک تحلیل کامل و عالی از بازار بورس بهتر است که تمامی شاخص ها یا حداقل پرکاربردترین آن ها که در اینجا نام بردیم، مورد بررسی قرار بگیرند. (4)

سرمایه گذاری بر اساس شاخص

قبل از شروع این بحث ابتدا به تعریف بازار خرسی می پردازیم. بازاری که در آن تمام شاخص ها پایین می آیند و اوضاع بورس رو به وخامت می رود. به این بازار، بازار خرسی می گویند. شاخص مثبت هیچ گاه به این معنا نیست که شما تماماً سود خواهید کرد؛ یعنی با وجود یک شاخص مثبت شما باز هم می توانید ضرر کنید و یا حتی در یک بازار خرسی می توانید سود کنید.

پس شاخص بورس معیاری برای بررسی هر مورد سرمایه گذاری به طور مجزا نیست. از میان سرمایه گذاری های مختلف، آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه دو نوع به طور مستقیم با شاخص کل در ارتباط هستند. اولین مورد سرمایه گذاری بر اساس شاخص و دومین مورد سرمایه گذاری خرسی یا معکوس است. در مورد اول که آن را index investing می گویند، تمام تلاش فرد سرمایه گذار بر این است که تغییرات شاخص را به سبد خود وارد کند. پس با این حساب سبد او با بالا رفتن شاخص بالا رفته و با پایین آمدن آن نزول می کند.

این نوع سرمایه گذاری با تعداد زیادی سهم فقط می تواند امکان پذیر باشد. پرتفوی شخص برای این نوع از سرمایه گذاری باید از تمام سهم های شاخص ساز تشکیل شده باشد. خب با این تفاسیر این نوع معامله ها و سرمایه گذاری ها شاید برای یک شخص حقیقی خیلی ممکن و مقدور نباشد. پس با این حساب صندوق های سرمایه گذاری مشترک بهترین ابزار برای این نوع می باشند؛ و اما نوع دوم که آن را سرمایه گذاری معکوس می نامیم، دقیقاً برعکس نوع اول است.

به این معنا که تغییراتی بر عکس تغییرات شاخص در سبد وارد می شود. در واقع در این نوع، شخص سرمایه گذار سهمی که ندارد را می فروشد تا در آینده پول آن را پرداخت کند. پس به این ترتیب اگر قیمت سهم کم بشود او سود می کند. بازار های خرسی که در ابتدا به تعریف آن پرداختیم از این نوع سرمایه گذاری استفاده می کنند.(3)

جمع بندی

ما در اینجا به معرفی و تعریف مفهوم شاخص بورس پرداختیم. نشانگری که تغییرات ایجاد شده در آن می تواند بیانگر وضعیت عمومی بازار بورس باشد. انواع مختلف شاخص از جمله، شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص هم وزن، شاخص 50 شرکت برتر و شاخص 30 شرکت بزرگ را بررسی کردیم. تغییرات شاخص بورس و تأثیراتی که بر بازار می گذارد را نیز مورد مطالعه قرار دادیم. حال که با این مفهوم آشنایی کامل دارید، می توانید در بازار بورس با تجربه تر عمل کنید. امیدواریم که این اطلاعات برای شما مفید بوده باشد.