الگو سر و شانه چیست ؟

بهمنظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، زمانی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد. درصورتیکه قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر حرکت برگشتی (پولبک) به خط گردن الگو بمانید و سپس وارد پوزیشن شوید. نکته قابلتوجه این است که در الگوهای سر و شانه، بین شانه چپ و سر باید واگرایی باشد، ایجاد واگرایی تأییدی بر تشکیل الگوی سر و شانه است.
الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال
الگوی سر و شانه از الگوهای برگشتی می باشد. همان طور که از نام گذاری مشخص است، الگوهای برگشتی، الگوهایی می باشند که روند قیمت در آنها تغییر جهت می دهد. در این مقاله به الگوی بازگشتی سر و شانه که از مهمترین الگوهای بازگشتی می باشد می پردازیم. با ما همراه باشید.
شکل گیری الگوی سر و شانه سقف
مطابق شکل 1، تا نقطه A موج صعودی شکل گرفته است. حجم معاملات نیز با افزایش قیمت افزایش می یابد و به سطوح بالای جدیدی می رسد که کاملا طبیعی است. در نقطه c یک چارتیست هوشیار ممکن است متوجه شود که حجم در روند افزایشی که از نقطه A شروع شده کمی کمتر از موج قبلی است. این تغییر به خودی خود اهمیتی ندارد اما به عنوان یک چراغ زرد در ذهن تحلیل گر باقی می ماند.
قیمت دوباره شروع به افت می کند تا نقطه D و حتی ممکن است آشفتگی بیشتری هم به وقوع بپیوندد و نقطه D در پایین تر از نقطه B قرار گیرد. طی یک موج افزایشی قیمت دوباره به نقطه E می رسد ولی قادر به رسیدن به حد بالایی در نقطه c نخواهد بود. اینجا نیز حجم معاملات نسبت به دو قله دیگر کمتر می شود (آخرین موج در نقطه E معمولا به حدود نصف یا دو سوم فاصله بین نقطه C تا D می رسد). برای ادامه روند صعودی هر کدام از نقاط بالایی باید از نقطه بالایی موج پیش از خود فراتر بروند. با ناتوانی صعود موج E در رسیدن به قله قبلی در نقطه C نیمی از ملزومات برای شروع روند نزولی جدید را که اصطلاحا موج پایین رونده نامیده می شود به دست می آید.
در این زمان شکست خط روند اصلی بالایی که پیش از این در نزول نقطه D شکسته شد همچنان اهمیت خود را به عنوان یک اخطار حفظ می کند. اما علی رغم همه این هشدارها تنها چیزی که ما می دانیم این است که روند از حالت صعودی به حالت مستقیم تغییر شکل داده که این ممکن است باعث نقد کردن خریدها در بازار شود اما به اندازه کافی توجیه کننده موقعیت فروش نیست.
شکل 1- الگوی سر و شانه سقف
شکسته شدن خط گردن و کامل شدن الگو
خط نسبتا صافی را می توان در زیر نقاط پایینی رسم کرد (نقاط B و D) که خط گردن نامیده می شود (به خط 2 در شکل 1 نگاه کنید). این خط عموما صعودی با شیب ملایم مثبت است (اگرچه برخی اوقات این خط کاملا افقی یا صاف و در مواقع نادری شیب نزولی دارد). عامل تعیین کننده در الگوی بازگشتی سر و شانه ها، شکست قطعی خط گردن است. در این حال قیمت در حوالی خطوط روند مربوط به کف ها در نقاط B و D نوسان کرده است و خط حمایت را شکسته و تقریبا همه چیز برای آغاز یک روند نزولی و موج های نزولی آماده است. روند نزولی جدید سقف ها و کف های کاهشی دارد که نقاط C، D، E و F هستند. حجم معاملات با شکسته شدن خط گردن باید به طور چشمگیری افزایش یابد. البته افزایش قابل ملاحظه در حجم معاملات در یک روند کاهشی در مراحل اولیه بازار از اهمیت زیادی برخوردار نمی باشد.
حرکت برگشتی (پولبک) به خط گردن
معمولا یک حرکت برگشتی به صورت جهش به بالاتر از خط گردن یا تا حد نقطه پایینی قبلی یعنی نقطه D (به نقطه G نگاه کنید) رخ می دهد که هر دو این ها به عنوان مقاومت برای روند شناخته می شوند. البته وقوع حرکت برگشتی به خط گردن حتمی نیست و گاهی نیز یک جهش بسیار کوچک است. حجم معامله در این هنگام می تواند در تشخیص اندازه این جهش کمک کننده باشد. اگر شکست اولیه خط گردن با معاملات سنگینی انجام شده باشد احتمال وقوع بازگشت کم است زیرا افزایش فعالیت، روند نزولی را با قدرت بیشتری مشخص می کند.
معاملات کمتر در هنگام شکست خط گردن، احتمال وقوع برگشت بیشتری را به همراه دارد. البته جهش باید با حجم معاملات کمی همراه بشود ولی روند نزولی جدید بعدی همراه با فعالیت های معاملاتی بیشتری خواهد بود.
جمع بندی و خلاصه الگوی سر و شانه سقف
در ادامه نکات اصلی مربوط به الگوی سر و شانه سقف را مرور می کنیم.
1- وجود یک روند صعودی اولیه
2- شانه چپ حجم معاملات سنگین تری دارد (نقطه A) و با یک موج نزولی به حفره نزولی B منتهی می شود.
3- موج دوم برای صعود آغاز می شود که با حجم معاملات کمتری همراه است (نقطه C).
4- کاهش بعد از قله دوم یعنی تا پایین تر از قله اول (نقطه A) ادامه می یابد و به سمت پایین ترین نقطه حفره نزولی قبلی حرکت می کند (نقطه D).
5- موج سوم (موج D-E) آغاز می شود و حجم معاملات کم آن قابل توجه می باشد و هرگز نمی تواند به قله قبلی صعود کند (نقطه C)
6- الگو با شکسته شدن خط گردن کامل می شود.
7- حرکت برگشتی به سمت خط گردن (نقطه G) صورت می گیرد و در ادامه، روند نزولی را به دنبال دارد.
زمان تکمیل الگوی بازگشتی سر و شانه
آنچه کاملا مشهود است وجود سه موج در این نوع الگو است. موج میانی (سر)، بلندترین ارتفاع را نسبت به دو شانه (نقاط A و E) دارا است. الگو تا زمانی که نمودار قیمت، خط گردن را به طور قطع نشکند و قیمت زیر آن قرار نگیرد کامل نمی شود. در این جا دوباره نفوذ در حد 1 تا 3 درصد زیر خط گردن برای ما ملاک می باشد. یا اینکه به طور قطع (مثلا دو روز کاری) قیمت زیر خط گردن بسته شود که در این حالت شکسته شدن خط گردن تایید می شود. اما تا زمانی که در موج نزولی، خط گردن شکسته نشود همواره احتمال اینکه یک الگوی واقعی سر و شانه نداشته باشیم وجود دارد و ممکن است روند رو به بالا مجددا آغاز شود.
پیدا کردن قیمت هدف در الگوی بازگشتی سر و شانه
نحوه به دست آوردن هدف قیمتی در الگوی سر و شانه با توجه به ارتفاع الگو تعریف می شود. فاصله عمودی سر (نقطه C) را تا خط گردن محاسبه کنید. طبق این الگو قیمت به اندازه فاصله محاسبه شده، از محل شکسته شدن نمودار قیمت توسط خط گردن کاهش می یابد. برای مثال در شکل 1، بالاترین نقطه سر مقدار 102 را نشان می دهد و بردار عمودی رسم شده از نقطه C، خط گردن را در مقدار 82 قطع کرده است. این 20 واحد باید از سمت پایین روند نزولی جایی که خط گردن شکسته می شود نیز محاسبه شود. بنابراین با توجه به اینکه خط گردن، نمودار قیمت را در مقدار 85 شکسته است در این صورت قیمت هدف طبق این الگو، 20 واحد کمتر یعنی 65 می باشد. بنابراین طبق الگوی بازگشتی سر و شانه قیمت تا مقدار 65 کاهش می یابد.
نکته مهمی که باید خاطر نشان کرد این است که قیمت هدفی که محاسبه می شود در واقع کمترین مقدار مورد انتظار از تغییرات است. قیمت اغلب نوسان قابل توجهی در اطراف هدف دارد و معمولا بیشتر از قیمت هدف تغییر می کنند. داشتن یک قیمت هدف، ابزار مفیدی است که در تشخیص پتانسیل تغییرات یک سهم برای رسیدن به حد مورد انتظار به ما کمک می کند. تخطی بازار از اهداف تعیین شده قیمت، حداقل اتفاقی است که ممکن است بیفتد. بیشترین میزان تغییر معمولا از حرکات قبلی الگو به دست می آید. برای مثال اگر هنگام رشد، قیمت از 30 به 100 رسیده باشد بیشترین میزان افت برگشت از بالاترین نقطه الگو که همان سر می باشد، به نقطه 30 می باشد. در الگوهای برگشتی می توان گفت که حداکثر تغییر، رسیدن به آنجایی است که در ابتدا بوده است.
در شکل 2 مورد دیگری از الگوی بازگشتی سر و شانه سقف نشان داده شده است. برای به دست آوردن قیمت هدف در موج نزولی پایانی، کافی است فاصله قائم بین سر و خط گردن را محاسبه کرد و به همین اندازه برای سهم از محل برخورد خط گردن با نمودار قیمت، افت قیمت در نظر گرفت.
شکل 2- الگوی بازگشتی سر و شانه
شیب خط گردن در الگوی سر و شانه سقف
خط گردن در الگوی سر و شانه سقف معمولا شیب ملایم و رو به بالایی دارد. برخی اوقات این خط افقی می شود. ولی این دو حالت تفاوت چندانی با هم ندارند. هرگاه خط گردن در الگوی سر و شانه سقف دارای شیب نزولی شود نشانه ضعیف بودن بازار است و اغلب به دنبال آن شانه راست ضعیفی نیز شکل می گیرد.
تحلیل گر تا شکسته شدن خط گردن صبر می کند و اگر قصد فروش داشته باشد باید کمی بیشتر صبر کند زیرا در حالتی که شیب خط کاهشی باشد اخطار فروش دیرتر صادر می شود. در الگوهای پایه ای، خطوط گردن اغلب دارای شیب ملایم رو به پایینی می باشند. خط گردن صعودی نشانه قدرت بالای بازار است ولی باز هم این مشکل وجود دارد که اخطار دیر هنگام صادر می شود.
اهمیت حجم معامله
همان طور که حجم معامله در همه الگوهای قیمت اهمیت زیادی دارد، در الگوهای سر و شانه واقعی نیز نقش بسیار مهمی را در تایید آن بازی می کند. به عنوان یک قانون کلی قله دوم (قسمت سر) باید با مقدار حجم معامله کمتری نسبت به شانه چپ همراه باشد. این یک شرط لازم نیست اما وقوع این اتفاق می تواند یک اخطار زود هنگام مبنی بر کاهش فشار خرید نسبت به قله قبلی تلقی گردد. مهمترین اخطار حجم معاملات در موج سوم رخ می دهد (شانه راست). حجم باید در این قله به میزان قابل توجهی نسبت به دو قله قبلی کمتر باشد. سپس هنگام شکسته شدن خط گردن حجم باید بیشتر شود و در زمان انجام حرکت برگشتی به خط گردن باید میزان کمتری داشته باشد و در نهایت وقتی حرکت بازگشتی اتفاق می افتد افزایش مجدد یابد. (به شکل 1 توجه شود)
همان طور که پیشتر اشاره شد حجم نقش کم رنگ تری را در هنگام تکمیل قله ها بازی می کند اما در برخی نقاط برای ادامه روند کاهشی، حجم معامله باید افزایش پیدا کند. حجم معامله در نقاط قعر یا پایینی نقش بسیار مهمی را بازی می کند.
الگوی سر و شانه کف یا معکوس
در الگوی سر و شانه معکوس ، سه موج نزولی مهم و یا سه فرورفتگی وجود دارد و قسمت سر اندکی از دو حفره دیگر پایین تر می باشد. برای به دست آوردن قیمت هدف طبق این الگو، کافی است فاصله قائم سر تا خط گردن را محاسبه کنیم و به همین میزان، فاصله از محل شکسته شدن خط گردن توسط نمودار قیمت در نظر بگیریم تا قیمت هدف به دست آورده شود.
شکل 3- الگوی بازگشتی سر و شانه معکوس
تفاوت های الگوهای سر و شانه سقف و کف
در الگوی بازگشتی سر و شانه معکوس نیز شکسته شدن خط گردن برای کامل شدن آن ضروری است و تکنیک های محاسبه قیمت های هدف مانند الگوی سر و شانه های سقف می باشد. تنها تفاوت جزئی که در کف می تواند وجود داشته باشد این است که تمایل بیشتری برای حرکات بازگشتی به سمت گردن وجود دارد که بعد از موج نزولی اتفاق می افتد.
بزرگترین تفاوت بین این دو نوع الگوی بازگشتی سر و شانه، در قسمت حجم معاملات می باشد. حجم معاملات در نمودار سر و شانه معکوس نقش به مراتب مهم تری را در شناسایی و تکمیل الگو بازی می کند. این نکته در مورد اغلب الگوهای کف وجود دارد. در کف های بازار، برای آغاز روند افزایشی جدید، نیاز به افزایش قابل توجهی در فشار خرید وجود دارد که این مورد در حجم معاملات منعکس می شود.
راه تکنیکی تر برای بررسی این تفاوت این است که هر بازار پس از فقط یک رکود یا سکون می تواند نزول کند. کاهش تقاضا یا تمایل برای خرید در میان معامله گران اغلب برای هدایت بازار به سمت نزول کافی است اما بازار پس از سکون و ناکارایی نمی تواند ناگهان صعود کند. قیمت ها تنها در صورت برتری یافتن تقاضا بر عرضه و هجوم بیشتر خریداران نسبت به فروشندگان می توانند صعود کند.
الگوی حجم معامله در کف، بسیار به موردی که برای سقف ها در نیمه نخست الگو اتفاق می افتد شبیه است. به این معنی که حجم معامله در قسمت سر نسبت به شانه چپ کمی کمتر است. موجی که از قسمت سر شروع می شود نه تنها باید افزایش فعالیت خریداران را نشان دهد بلکه میزان حجم باید از حدی که در موج مربوط به شانه چپ اتفاق می افتد فراتر برود. موج نزولی به سمت شانه راست باید با حجم معامله پایین تری همراه شود. نقطه بحرانی در موج مربوط به عبور از گردن اتفاق می افتد. در صورتی که شکستن خط گردن با اطمینان اتفاق بیفتد قطعا شاهد افزایش انفجاری در حجم معاملات خواهیم بود.
این نقطه جایی است که کف از سقف بیشترین اختلاف را دارد. در کف، زیاد بودن حجم معاملات به طور واضح یک عامل اساسی برای تکمیل یک الگوی واقعی است. حرکت بازگشتی در کف ها بر خلاف سقف ها اتفاق بسیار رایجی است و همراه با حجم معاملات کمتری است. به علاوه روند صعودی جدید باید همراه با حجم معاملات سنگینی باشد. تکنیک های اندازه گیری دقیقا مشابه الگوی سر و شانه سقف است.
الگوی سرو شانه در تحلیل تکنیکال
الگوی سر و شانه ( Head and Shoulder Pattern ) جزء قابل اعتمادترین و دقیق ترین الگوهای برگشتی محسوب می گردد، که می توان با تشخیص صحیح و به موقع آن در انواع بازارهای مالی اعم از: فارکس، ارزهای دیجیتال و بورس ایران به سودهای خوبی دست یافت. همانطور که در مقالات قبلی بیان شد، روند قیمت در الگوهای برگشتی، پس از تشکیل الگو تغییر جهت می دهند. به عبارت بهتر الگوهای برگشتی بیانگر این خواهند بود که روند صعودی یا نزولی سهم رو به پایان است. در بخش آموزش تکنیکال یار سرمایه سعی کردم به شرح ساده و کاربردی این الگو بپردازیم.
الگوی سرو شانه از سه قله تشکیل شده است، قله ی وسط از قله های کناری مرتفع تر است و قله های کناری دارای ارتفاع یکسان هستند. این الگو در تحلیل تکنیکال از این جهت حائز اهمیت است که نشانگر تغییر بازار و شروع روند برگشتی است. با رسیدن قیمت سهم به سقف خود و در مرحله ی بعد با بازگشتن به کف آخرین حرکت صعودی خود، الگوی سر و شانه شکل می گیرد، سپس با بالا رفتن قیمت از سقف قبلی و با بازگشت دوباره به کف اولیه خود و در نهایت یک بار دیگر با در پیش گرفتن روند صعودی خود، در این مرحله به قله ی اول رسیده و روند نزولی را در پیش می گیرد.
انواع الگوی سر و شانه
با توجه به رفتار قیمت و واکنش معامله گران در روند، الگوی سروشانه به دو شکل دیده می شود، در ادامه به توضیح این الگوها می پردازیم.
الگوی سر و شانه ی سقف ( Head and Shoulder Top )
در این الگو سه قله وجود دارد که قله ی میانی ارتفاع بیشتری نسبت به دو قله ی کناری خود دارد. قله ی میانی، سر، و قله های کناری آن را شانه های چپ و راست می نامند.
این الگو را زمانی مشاهده می کنیم که یک حرکت صعودی پایان یافته است و شاهد تغییر روند بازار و در نهایت حرکت به سمت نزول قیمت خواهیم بود.
نحوه ی معامله با الگوی سروشانه ی سقف
در صورت مشاهده ی این الگو در چارت، برای انجام معاملات باید منتظر شکست قدرتمند خط گردن بمانیم، در صورتی که قیمت با سرعت بالا خط گردن را شکست و ما از نقطه ی ورود مناسب جا ماندیم، بهترین کار این است که منتظر پولبک به خط گردن الگو بمانیم و سپس تصمیم لازم را اتخاذ کنیم.
خط گردن( Neckline ): با وصل کردن دو کف الگو، خطی به وجود می آید که به آن خط گردن گفته می شود.
تشخیص حد سود و ضرر در الگوی سر و شانه ی سقف
برای به دست آوردن حد سود، فاصله ی سر تا خط گردن را اندازه گیری کرده و از نقطه ای که شکست در خط گردن رخ داده، به سمت پایین به همان اندازه هدف گذاری می کنیم. حد ضرر الگو در بالای شانه ی راست قرار دارد. در صورتی که الگوی مورد نظر دارای ارتفاع نزدیک بین شانه و سر بود، حد زیان را بالای سر قرار می دهیم، زیرا مطمئن تر است.
چند نکته درباره ی الگوی سر و شانه سقف
- در انتهای روند صعودی شکل می گیرد.
- حجم معاملات در شانه چپ در بازار بورس نسبت به قله مجاور و شانه راست، بالاتر است.
- حجم معاملات در قله متعادل است.
- حجم معاملات در شانه راست نسبت به دو قله دیگر، کاهش می یابد.
- برای تایید تشکیل الگو، باید بین شانه ی چپ و سر، واگرایی وجود داشته باشد.
- معمولا خط گردن دارای شیب ملایم رو به بالا است. البته گاهی اوقات خط گردن به صورت افقی نیز دیده می شود، که در هر دو صورت با هم تفاوتی ندارند.
- در صورتی که خط گردن دارای شیب نزولی بود، معمولا نشان از ضعف بازار دارد، که به دنبال آن شانه ی راست نیز ضعیف شکل می گیرد.
- در صورتی که قصد فروش داشته باشیم، کمی بیشتر باید صبر کنیم، زیرا در صورتی که شیب خط گردن نزولی باشد، اخطار فروش دیرتر صادر می شود. اما اگر قصد خرید داشته باشیم، تا شکسته شدن خط گردن باید منتظر بمانیم.
- در صورتی که خط گردن دارای شیب صعودی بود، نشان از قدرت بالای بازار دارد. در این روند نیز اخطار فروش دیر تر صادر می شود.
- پس از شکست خط گردن، معمولا حجم های فروش بالا رخ می دهد.
- بعد از شکل گیری شانه ی راست، از سهم خارج شده و تا سیگنال مجدد ورود منتظر می مانیم.
الگوی سرو شانه معکوس یا کف ( Head and Shoulder Bottom/Reversal )
همانطور که از اسم این الگو مشخص می باشد، از سه کف تشکیل شده است. کف میانی (سر) نسبت به دو کف مجاور (شانه) خود عمیق تر است.
الگوی سرو شانه ی کف معمولا پس از یک حرکت نزولی شکل می گیرد و باعث تغییر روند بازار به بالا خواهد شد.
نحوه ی معامله با الگوی سروشانه ی کف
در این الگو نیز جهت انجام معاملات باید منتظر شکست خط گردن بمانیم، و در صورتی که پس از شکست خط گردن از نقطه ی ورود به معامله جا ماندیم، بهتر است منتظر پولبک به خط گردن بمانیم.
تشخیص حد سود و ضرر در الگوی سر و شانه ی معکوس
برای به دست آوردن حد سود، فاصله ی بین سر و گردن را اندازه گیری نموده الگو سر و شانه چیست ؟ و از نقطه ای که خط گردن شکسته شده است رو به بالا به همان اندازه هدف گذاری می کنیم.
حد زیان در این الگو زیر شانه ی راست قرار دارد، در صورتی که فاصله ی بین شانه ی راست و سر خیلی زیاد نباشد، می توانیم سر را نیز به عنوان حد ضرر مطمئن تر تعیین نماییم.
الگو های کلاسیک(برگشتی)
مقدمه : انسان همواره به دنبال پیدا کردن الگوست و به همین علت در بازار های مالی هم برای شرایط مختلف الگوهایی را تعریف کرده اند ، به همین منظور ما در این مقاله سعی بر این داریم که الگوهای کلاسیک را به طور کامل توضیح دهیم و با استفاده از تصاویر این الگوها به روش کارکرد این الگوها و نکاتی را که به ما هشدار میدهند آموزش دهیم.
الگوهای کلاسیک دو نوع هستند:
نوع اول: الگوهای برگشتی
نوع دوم: الگوهای ادامه دهنده
درکندل ها نیز، ژاپنی ها بر روی آنها اسم های مختلفی گذاشته اند، مانند پوشای نزولی و صعودی ، مرد دار آوز ، چکش و. . همه ی اینها بیانگر این است که انسان به دنبال الگو های مختلف است و برای هر کدام هم اسم های متناسبی را انتخاب کرده اند ، مثلا برخی از الگوها شبیه دره و برخی شبیه به قله است و به همین ترتیب برای شکل های مختلف و الگو های مختلف نام های متناسبی را انتخاب کردند.
خب ما بیان کردیم که این الگو های کلاسیک به دو نوع تقسیم میشوند : 1. الگوهای برگشتی 2. الگو های ادامه دهنده
نوع اول : الگوی برگشتی
الگوی برگشتی به طور کلی به این معناست که با ایجاد شدن این الگو روند حرکت سهم تغییر میکند ، به طور مثال اگر مسیر حرکت یک سهم صعودی باشد با ایجاد الگوی برگشتی مسیر حرکت سهم به سمت نزول تغییر پیدا میکند، این مطلب این نکته را به همراه دارد که الگوی برگشتی هم در سقف و هم در کف تشکیل میشود.
اولین الگوی برگشتی: الگوی سر و شانه است، در این تصویر نمای یک الگوی سر و شانه را ببینید.
این الگو نکته هایی دارد که در بازار بورس به آن زیاد توجه نشده و باعث اشتباه کردن میشود و این اشتباهات باعث ایجاد ضرر های پی در پی میشود.
این الگو در روند یک سهم اینچنین دیده میشود که سه قله در سهم وجود دارد و یکی از آنها سر بوده و آن دو قله دیگر شانه سمت راست و چپ است. و یک خطی هم از کف قله الگو سر و شانه چیست ؟ های هر دوشانه به هم وصل میشوند که به آن اصطلاحا خط گردن هم میگویند، که در برخی از الگوهای کندلی هم این چنین مواردی داشتیم.
نکات الگوی هد اند شولدرز (سر و گردن)
- زمانی ما میتوانیم در انواع الگو ها روی آنها تایید بگذاریم که خط روند آن بشکند. در این الگو خط روند همان خط گردن است که وقتی به سمت بالا یا پایین شکسته شده یعنی این الگو تایید شده و انتظار فعالیت در زمینه خود را از او خواهیم داشت.
نکته : مسئله مهم در الگوی سر و شانه این است که خط گردن رو به بالا یا پایین شکسته شود و این اتفاق وقتی تثبیت شد به ما هشدار خرید یا فروش میدهد؛ اما خیلی از تحلیل گران به این شکسته شدن خط گردن دقت نمیکنند و در روند سهم الگو سر و شانه چیست ؟ به مشکل میخورند.
- نکته دیگری هم که مهم است این که باید به حجم معاملات در قله های سر و شانه ها دقت کرد. چرا که در الگوی سر و شانه ای که منجر به ریزش میشود حجم معاملات در قله شانه سمت راست از حجم معامله در قله سر کمتر است .
نکته : موضوع دیگری هم که مهم است این است که اگر حجم معاملات در قله الگو سر و شانه چیست ؟ سمت راست نسبت به کفش در حال افزایش بود یعنی اینکه فروشنده ها میل و قدرت بیشتری نسبت به خریدار ها دارند و این سیگنال را به ما میدهد که احتمال ریزش و شکست خط گردن وجود دارد.
- نکته دیگری هم که مهم است این است که وقتی که هر خط حمایتی که شکسته میشود یقینا یک پول بک هم وجود خواهد داشت این پول بک میتواند به الگو سر و شانه چیست ؟ ما کمک کند تا با ضرر کمتری بفروشیم و در این پول بک همیشه احتمال ایجاد صف خرید وجود دارد و افراد مبتدی ندانسته و با تجربه و علم کمی که دارند فکر میکنند که سهم در جریان خوبی است ولی نمیدانند که این پول بک قبل از نزول است، ولی فردی که علم یا تجربه متکی به علم داشته باشد منتظر می ماند تا این خط گردن دوباره رو به بالا شکسته شود و اگر این خط گردن رو به بالا شکسته شد، بعد از این به سهم ورود میکند و باعث سود سازی میشود.
- در تمام الگو های کلاسیک این نکته مهم است که باید یک خط روندی شکسته شود تا اینکه این الگو دارای اعتبار باشد وگرنه این الگو، الگوی کار آمدی نیست؛ مثلا در همین الگوی سروشانه باید خط گردن رو به پایین یا بالا شکسته شود تا اینکه این الگو بیان گر نزول یا صعود باشد و اگر این خط روند شکسته نشد ورود یا خروج از این سهم یک کار غیر اصولی است. در اصل میتوان گفت که این الگو تشکیل شده است ولی تایید نشده است و تایید این الگو به این است که نیک لاینش(خط روند) شکسته شود.
- در اصل روند سروشانه وقتی از سر در حال اصلاح به سمت شانه سمت راست هست معمولا باید یه موج 62 درصدی اصلاح کند و بعد از اصلاح به سمت پایین برای تشکیل راس سمت راست باید 62 درصد برگشت هم به سمت بالا باشد و اگر این درصد برگشت هرچقدر کمتر باشد باعث میشود که این الگو درصد تاییدش کمتر باشد.
- الگوی سروشانه ای مورد تایید است که در انتهای یک روند صعودی یا نزولی باشد ، حال اگر این الگو در کف بود باید در انتهای یک روند نزولی باشد و اگر الگوی سروشانه در سقف بود باید در انتهای یک روند صعودی قرار بگیرد.
- هدف الگوی سروشانه : برای تعیین هدف این الگو باید از سر به گردن و سرشانه ، بر روی این سه نقطه( ABC ) پروجکشن یا فیبوناچی را پیاده کنیم تا هدف صعود یا نزول این الگو را مشخص کنیم.
- نیک لاین در این الگو نمیتواند صعودی باشد به این معنا که در یک روند صعودی یا یک روند صعودی بسیار تند یک الگوی سروشانه با یک خط گردن بسیار تند با شیب بسیار بالا رسم کنیم ، این الگو به این شکل دارای اعتبار نیست و اگر خط گردن دارای یک روند و شیب ملایم بود مورد تایید است و مشکلی هم ندارد.
الگوی double bottom دو قله کنار هم
نکات این الگو
- این الگو باید در انتهای یک روند صعودی یا نزولی شکل بگیرد و نمیشود که در وسط یک روند باشد ، و اگر در انتهای یک روند نزولی و در کف شکل گرفت و اگر خط روند خود را (قله ها) شکست به این معناست که این روند در حال تغییر است و از نزولی بودن به صعودی شدن در حال تغییر است و اگر هم در انتهای یک روند صعودی شکل گرفت و خط روند قله ها را شکست به ما میگوید که این روند به سمت نزولی شدن در حال تغییر است.
- این الگو در روند های صعودی و نزولی شکل میگیرد و در روند های خنثی و ساید بی اعتبار است و قابل تایید نیست و همان طور هم که گفتیم باید در انتهای یک روند صعودی یا نزولی باشد نه در وسط یا میانه راه یک روند.
- همانند این الگو که گفتیم که دارای دو قله یا دو دره است و این الگو را شکل میدهد، الگوی دیگری هم داریم که به همین شکل است و همین کارایی را دارد و همین نکته را به ما متذکر میشود آن هم الگوی سه قله یا سه دره است که همین کارایی را دارد و همینطور هشدار میدهد و قواعدش مانند دو قله یا دو دره است.
- روش پیدا کردن هدف این الگو هم مانند روش پیدا کردن هدف در الگوی سروشانه است یعنی شما میتوانید با ابزار فیبوناچی یا پروجکشن با مشخص کردن کف ها یا قله ها به تناسب صعودی یا نزولی بودن روند سهم، هدف آن سهم را مشخص کنید.
- حجم معاملات هم در این الگو به این صورت است که در قله اول حجم معاملات بالاست و اگر هم حجم معاملات در قله دوم هر چقدر کمتر باشد، احتمال شکسته شدن خط روند کمتر است. و هرچقدر قدرت بیشتری داشته باشد هشدار آمادگی فروش یا خرید را به تناسب به روند میدهد.
برای آموزش سایر انواع کندل ها به طور کامل، کندل شناسی الگوهای برگشتی را بخوانید.
گروه بی نظیر
مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه تحلیلگر بازار مالی فارکس تحلیلگر ارشد سایت یار سرمایه برگزاری بیش از صد دوره آموزشی تحلیل بورس و فارکس عضو تیم icf_market تنها ارائه دهنده سبک ولوم تریدینگ به زبان فارسی در دنیا
الگوی سر و شانه الگوی بازگشتی
به طور معمول سالهای متمادی الگوهای عمومی قیمت ، در بین سهام داران و معامله گران در تحلیل تکنیکال جایگاه خوبی داشته است و در بین ابزارهای تحلیل تکنیکال از محبوبیت خوبی برخوردار می باشد.الگوهای بازگشتی قیمت، به شناسایی روندهای جدید در چارت تحلیل تکنیکال کمک بسزایی میکند. بهمنظور آشنایی با الگوی سر و شانه که یک الگوی بازگشتی در بورس است ، با ما همراه باشید.
الگوی سرو شانه چیست؟
الگوی سر و شانه یکی از معروف ترین الگوهای کلاسیک در بازار سرمایه می باشد. این الگو یکی از قابل اعتمادترین و مشهورترین اشکال نموداری است و بسیاری از معامله گران با آن مانوس هستند. الگوی سر و شانه مهم ترین و پرکاربردترین الگوی برگشتی است و سایر الگوهای برگشتی حالت خاصی از این الگو هستند. این الگو دو نوع است سر و شانه سقف و سر و شانه کف.
الگوی سرو شانه سقف در انتهای یک روند صعودی و سر و شانه کف در انتهای یک روند نزولی تشکیل می شود.
اجزای این الگو عبارتند از:
الگوی سر و شانه مشتمل بر سه موج پشت سر هم می باشد. موج اول و سوم که شانه ها را تشکیل می دهند تقریبا بلندی یکسانی دارند. سر در این الگو توسط موج دوم ایجاد می شود و بلند تر از شانه هاست. در این الگو هر سه موج از خط حمایتی پیروی می کنند که به عنوان خط گردن معروف است. در آرایش سر و شانه کف این سه موج از یک خط مقاومت پیروی می کنند.
الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال
الگوی سر و شانه از الگوهای برگشتی است. همانطور که از نامگذاری آن مشخص است، الگوهای برگشتی، الگوهایی هستند که روند قیمت پس از تشکیل الگو در آنها تغییر جهت میدهد. الگوی سر و شانه، الگویی با سه قله است که دوتای بیرونی آن در ارتفاعی برابر و قلهی وسط از بقیه بلندتر است. در تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه، نمودار خاصی را تشکیل میدهد که نشانگر تغییر بازار و شروع روند برگشتی است. طبق اطلاعات و تجربههای کسبشده، الگوی سر و شانه یکی از قابلاعتمادترین الگوهای برگشتی است. این الگو یکی از چند الگوی برتری است که با سطوح مختلفی از دقت، نشان میدهد روند صعودی یا نزولی سهم رو به پایان الگو سر و شانه چیست ؟ است.
معمولاً الگوی سر و شانه زمانی شکل میگیرد که قیمت سهم به سقف خود رسیده و بعد به کف آخرین حرکت صعودی خود برمیگردد. سپس قیمت از سقف قبلی بالاتر میرود تا دماغه را ساخته و بعد دوباره به کف اولیهی خود باز میگردد. درنهایت، قیمت یکبار دیگر افزایش مییابد، اما این بار به قلهی اول رسیده و روند نزولی به خود میگیرد.
الگوی سر و شانه سقف
این الگو در پایان یک حرکت صعودی رخداده و باعث تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت میشود. در الگوی سر و شانه سقف، ما شاهد سه قله خواهیم بود. در بین این قلهها، قله وسط ارتفاع بیشتری نسبت به دو قله قبلی خود دارد که درواقع همان قسمت “سر” الگو هست و دو قله مجاور آنکه ارتفاع کمتری دارند، شانههای چپ و راست را تشکیل میدهند. به تصاویر زیر دقت نمایید:
بهمنظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، زمانی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد. درصورتیکه قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر حرکت برگشتی (پولبک) به خط گردن الگو بمانید و سپس وارد پوزیشن شوید. نکته قابلتوجه این است که در الگوهای سر و شانه، بین شانه چپ و سر باید واگرایی باشد، ایجاد واگرایی تأییدی بر تشکیل الگوی سر و شانه است.
اهمیت شیبخط گردن در الگوی سر و شانه سقف
خط گردن در الگوی سر و شانه سقف معمولاً شیب ملایم و رو به بالایی دارد. برخی الگو سر و شانه چیست ؟ اوقات این خط افقی میشود. ولی این دو حالت تفاوت چندانی باهم ندارند. هرگاه خط گردن در الگوی سر و شانه سقف دارای شیب نزولی شود، نشانه ضعیف بودن بازار است و اغلب به دنبال آن شانه راست ضعیفی نیز شکل میگیرد. تحلیلگر تا شکسته شدن خط گردن صبر میکند و اگر قصد فروش داشته باشد باید کمی بیشتر صبر کند؛ زیرا در حالتی که شیبخط کاهشی باشد اخطار فروش دیرتر صادر میشود. خط گردن صعودی نشانه قدرت بالای بازار است؛ ولی بازهم این مشکل وجود دارد که اخطار دیرهنگام صادر میشود.
تشخیص حد زیان و حد سود الگو (سر و شانه سقف)
حد زیان الگو، بالای شانه راست قرار میگیرد. البته در بعضی مواقع الگوهای سر و شانهای به وجود میآیند که ارتفاع شانه راست و سر نزدیک است. در این حالت میتوانید حد زیان را بالای قسمت سر قرار دهید تا حد ضرر مطمئنتری داشته باشید.
برای به دست آوردن حد سود کافی است فاصله قسمت سر تا خط گردن را اندازهگیری کرده و از مکانی که خط گردن شکسته میشود به سمت پایین اعمال کنید. بهعنوان نمونه به تصویر زیر دقت نمایید:
الگوی سر و شانه کف
این الگو بانام سر و شانه معکوس هم شناخته میشود و نکات ذکرشده در مورد حد سود و ضرر در الگوی سر و شانه سقف نیز شامل این الگو میشود. این الگو بعد از یک حرکت نزولی شکلگرفته و باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. ساختار این الگو نیز از سه کف تشکیلشده است که کف میانی، عمق بیشتری نسبت به دو کف مجاور خود داشته و اصطلاحاً تشکیلدهنده بخش “سر” الگو هست. بهمنظور درک بهتر توضیحات ارائهشده، به تصویر زیر دقت نمایید:
همینطور بهمنظور آشنایی با این الگو در چارت واقعی، به تصویر زیر دقت نمایید:
بهمنظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، باید منتظر شکست خط گردن بود. به این شکل که هرچقدر شکست قویتر انجام شود بهتر است. همچنین درصورتیکه بعد از شکست خط گردن از ورود به پوزیشن جا ماندیم، باید منتظر پولبک به خط گردن ماند تا در آنجا بتوان با شرایط بهتری وارد پوزیشن خرید شد.
تشخیص حد زیان و حد سود الگو (سر و شانه کف)
در این الگو حد زیان، زیر شانه سمت راست قرار میگیرد؛ اما برای افرادی که قصد انتخاب حد زیان مطمئنتری دارند، زیر قسمت سر نیز جای مناسبی برای قرار دادن حد زیان است. البته این موضوع را در نظر داشته باشید که فاصله شانه راست تا سر بیشازاندازه بزرگ نباشد. حد سود این الگو نیز برابر بافاصله سر تا خط گردن است که باید از نقطهای که خط گردن شکسته میشود، به سمت بالا اعمال کنیم. به همین منظور برای درک بهتر به تصویر زیر دقت نمایید:
تفاوتهای الگوهای سر و شانه سقف و کف
در الگوی بازگشتی سر و شانه معکوس نیز شکسته شدن خط گردن برای کامل شدن آن ضروری است و تکنیکهای محاسبه قیمتهای هدف مانند الگوی سر و شانههای سقف است. تنها تفاوت جزئی که در کف میتواند وجود داشته باشد این است که تمایل بیشتری برای حرکات بازگشتی به سمت گردن وجود دارد که بعد از موج نزولی اتفاق میافتد.
روش مناسبتر برای بررسی این تفاوت، این است که هر بازار پس از فقط یک رکود یا سکون میتواند نزول کند. کاهش تقاضا یا تمایل برای خرید در میان معامله گران اغلب برای هدایت بازار به سمت نزول کافی است؛ اما بازار پس از سکون و ناکارایی نمیتواند ناگهان صعود کند. قیمتها تنها در صورت برتری یافتن تقاضا بر عرضه و هجوم بیشتر خریداران نسبت به فروشندگان میتوانند صعود کند.
دوره زمانی الگوی سر و شانه
چارچوب زمانی الگوی سر و شانه می تواند از چند هفته تا چند ماه را پوشش دهد. هر چه زمان این الگو طولانی تر باشد این الگو دقیق تر است. ضمنا حالت واقعی قیمت ها معمولا به اندازه کافی نرمال و متقارن نیستند و آرایش سر و شانه گاهی اوقات وضوح نخواهد داشت. همچنین خط گردن به ندرت افقی خواهد بود.
نقطه نظرات داد و ستد
الگوی سر و شانه همواره بصورت یک الگوی منظم و متقارن شکل نمی گیرد. به نکات زیر توجه کنید:
- حجم معاملات در این الگو رفته رفته کم می شود. یعنی حجم معاملات در شانه چپ بیشتر از سر است و در قسمت سر بیشتر از شانه راست.
- هنگام شکست خط گردن حجم معاملات به طرز محسوسی با افزایش همراه است.
- بیشتر اوقات شیب خط گردن صفر یا نزدیک صفر است. اگر این شیب مثبت باشد نشان از قدرت روند صعودی است و در مواقعی نادر این شیب می تواند منفی باشد.
- الگوی سر و شانه اکثرا با واگرایی بین قیمت و حجم تایید می شود.
هدف قیمت الگوی سر و شانه کف: قیمت نقطه شکست – ((قیمت خط گردن – پایین ترین قیمت سر) * 74%)
آرایش سقف دوقلو
الگوی سقف دوقلو نیز در انتهای روند صعودی تشکیل می شود و مانند حرف M است. در این آرایش خطی موازی روبه روی سطح مقاومت کشیده می شود که دو قله را به هم وصل می کند. این خط جهت شاسایی خط گردن در نظر گرفته می شود. پیش از اینکه قیمت ها از نقطه A عبور کنند، سطح حمایت در برابر قیمت ها بوجود آمده و زمانی که این خط شکسته می شود به یک خط مقاومت مهم و قوی تبدیل خواهد شد. قیمت ها در برخورد با نقطه B به سطح حمایت برگشت می کنند. این سطح اکنون به عنوان خط گردن مطرح است. حرکت قیمت ها طوری است که سطح حمایت شکسته می شود البته ممکن است که با تلاش خریداران قیمت ها به حمایت شکسته شده بر گردد. اگر این خط مقاومت در برابر فشار خریداران دوام بیاورد انتظار می رود قیمت ها سقوط کند.
هدف قیمت: قیمت خط گردن – ((قیمت بالاترین سقف دو قله – قیمت خط گردن)*72%)
آرایش کف دوقلو
آرایش کف دوقلو مانند حرف W است و یک تصویر درون آینه از الگوی سقف دوقلو است. بنابراین ویژگی ها، مسائل بالقوه، علامت ها، نقطه نظرات معامله گران به طور مشابه در این الگو قابل استفاده است.
هدف قیمتی کف دوقلو: قیمت سقف میانه + ((قیمت سقف میانه – قیمت از کمترین کف دوقلو)*66%)
سخن آخر
الگوی سر و شانه، یکی از الگوهای بازگشتی است که پس از تشکیل ساختار الگو در انتهای روند، انتظار چرخش روند وجود دارد. در الگوی سر و شانه سقف، انتظار ریزش و در الگوی سر و شانه کف، انتظار رشد قیمت را خواهیم داشت. از این الگو میتوان برای تشخیص اصلاحهای مقطعی نمودار و یا چرخش روند اصلی نمودار استفاده کرد.
الگوی سر و شانه چیست؟ / کاربرد الگو در بازار رمزارز
معمولا علم تکنیکال بر پایه الگوهای مختلفی بنا شده است. هدف از یادگیری چنین الگوهایی تشخیص بهتر روند بازار است. الگوی سر و شانه یکی از معروف ترین الگوهای این حوزه است که معمولا در بلند مدت به خوبی عمل می کند.
اقتصادآنلاین - شیرکو سهرابی؛ معاملهگران در دنیای بازار مالی به ویژه رمزارز، اهمیت زیادی به دانش تکنیکالی میدهند. الگوی سر و شانه از معروف ترین الگوهای حوزه علم تکنیکال است که معمولا زمانی که در روند صعودی و سقف قیمت تشکیل شود، نشانه اصلاح بازار است و برعکس.
در ادامه گزارش سعی بر این است با ذکر یک مثال از ریزش اخیر بیتکوین، الگوی سر و شانه تشریح شود.
نمودار بالا چارت قیمتی بیتکوین در نمای روزانه است. محدوده مورد نظر گزارش زمانی است که بیتکوین از سقف قیمتی 65 هزار دلار تا محدوده 30 هزار دلار افت قیمتی را تجربه کرد. همان طور که از اسم الگوی سر و شانه پیدا است، این الگو از سر، دو شانه و خط گردن تشکیل شده است. در شکل بالا اولین حرکت صعودی قیمت شانه چپ نام دارد. بعد از اصلاح قیمت دومین و بالاترین قیمت محدوده مورد نظر شکل میگیرد که به سر الگو معروف است. معمولا بعد از این نقطه اگر بازار دنبال اصلاح باشد، حتما باید به دنبال پیداکردن تکمیل الگوی سر و شانه باشیم. بعد از افت قیمت معمولا بازار یک پولبک به محدوده سر میزند که به شانه راست مشهور است. تا اینجا سر و دو شانه الگو تکمیل شده است. اگر خوب به درههای ایجاد شده بعد از شکلگیری قله ها دقت کنید، با وصل کردن دو دره موجود در الگو، یک خط به دست میآید که به آن خط گردن گفته می شود. تا زمانی که خط گردن شکسته نشود و بازار زیر آن تثبیت نشود نمیتوان الگوی سر و شانه را معتبر خواند.
در شکل بالا بعد از اینکه بیتکوین شانه راست خود را تشکیل داد، چشم تحلیلگران به شکست خط گردن بود که اتفاقا هم تراز با ناحیه روانی 50 هزار دلار بود. بعد از شکست این ناحیه الگوی سر و شانه در سقف تشکیل شد و همان طور که پیش تر گفته شد، زمانی که این الگو در سقف تشکیل شود انتظار اصلاح بیشتر وجود دارد و این اتفاق نیز افتاد. اما سوال اینجاست اصلاح چقد می تواند باشد؟
برای جواب سوال باید ارتفاع عمودی خط گردن تا سر را در نظر بگیرید(خط سفید رنگ که با فلش آبی مشخص شده است)، سپس به همین اندازه زیر ناحیه شکست خط گردن را به دست آورید. ناحیه مذکور انتهای تقربی اصلاح قیمت است. که همان طور که میبینید این ناحیه الگو سر و شانه چیست ؟ هم تراز با سطح 30 هزار دلار در بیت کوین بوده است.
شکل زیر خلاصه و قالب کلی الگوی سر و شانه است.
طبق شکل مذکور، سر بالاترین نقطه، خط گردن مهم ترین ناحیه و زمان شکست تایید نهایی الگوی سر و شانه است. لازم است بدانید الگوهای سر وشانه به زمان زیادی نیازدارند تا کامل شوند و معمولا در تایم فرم های روزانه و هفتگی دیده می شوند.