سطوح فیبوناچی

پرسش 989: یادگیری سطوح فیبوناچی و نحوه رجیستر در داینامیک تریدر

یادگیری سطوح فیبوناچی و نحوه رجیستر در داینامیک تریدر

سلام. من در داینامیک تریدر دو تا مشکل دارم یکی اینکه رجیستر کردم ولی هر بار پنجره رجیستر باز مییشود؛ البته بعد از بستن پنجره رجیستر نرم افزار قابل استفاده است و نیاز به رجیستر دوباره نداره ( اینو گفتم چون فکر کردم شاید به مشکل اصلی من ربط داشته باشه ) . ولی مشکل اصلی من اینه که در ابزارهای فیبوناچی سطوح فیبوناچی را به صورت پیشفرض ندارم . وارد تنظیمات ابزار فیبوناچی میشوم و برای اضافه کردن سطح جدید مقدار را وارد میکنم ؛ تا میخواهم یه سطح دیگه وارد کنم با اولین کلیک برای وارد کردن سطح جدید سطح قبلی صفر میشود مقدارش ( بعد وارد کردن صرفا یک سطح ok کردم ولی باز هم ثبت نشد ) . همچنین نمیشود سطوح را وارد کرد چون دکمه « . » را نمیاندازد ( دکمه نقطه یا همون ممیز ) تنها چیزی که میاندازد اعداد و « / » ( علامت اسلش ) که در انگلیسی به معنی ممیز نیست که سیستم بتواند بشناسه به عنوان ممیز . در فیلمهای آموزشی دیدم که اصولا باید سطوح را با وارد کردن علامت نقطه به عنوان ممیز وارد کرد ولی سیتم من نمیتواند نقطه بگذارد.

پاسخ ها

برنامه را آن اینستال کنید مجدد نصب کنید.
برای مشکل اعداد فیبو هم باید زبان ویندوز را انگلیسی کنید ( تاریخ و ساعت پایین سیستم شما انگلیسی شود).

خیلی ممنون. مشکل گذاشتن نقطه حل شد ولی همچنان بعد از کلیک بر روی سطح جدید سطح قبلی صفر میشود.

ممنون از خدمات خوبتون و صبر و بردباری شما برای پاسخگویی . برای کسایی هم که میخوان از این پرسش استفاده کنند بگم که خودمم نمیدونم چجوری درستش کردم ولی قضیه در مورد زبان کلی سیستم هست نه زبان کیبورد من همه‌ی تنظیمات خودم رو به انگلیسی تغییر دادم و بعد از رستارت مشکل حل شد

ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

در تحلیل بازار سرمایه به صورت تکنیکال، شناسایی سطوح حمایت و مقاومت دومین مرحله بعد از نمودارخوانی می‌باشد. بدین جهت از اهمیت فراوانی برای تحلیل‌گر برخوردار است. ابزارهای متنوعی برای این منظور طراحی و معرفی شده‌اند. این ایزارها به طور کلی به دو دسته پویا (Dynamic) و ایستا (Static) دسته‌بندی می‌شوند. یکی از مهمترین ابزارهای ایستا برای تشخیص حمایت و مقاومت، ابزار فیبوناچی می‌باشد.

کلمات کلیدی:

بازار سرمایه، تحلیل تکنیکال، حمایت، مقاومت، فیبوناچی.

Keywords:

Finance Market, Technical Analysis, Support, Resistance, Fibonacci.

تاریخچه فیبوناچی

فیبوناچی نام ریاضی‌دان ایتالیایی قرن 12 و 13 میلادی است. نام کامل وی لئوناردو بیگولو پیزانو فیبوناچی (Leonardo Bigollo Pisano Fibonacci) است. که از وی به عنوان “با استعدادترین ریاضی‌دان غرب در قرون وسطی” یاد می‌شود. او متولد شهر پیزا در ایتالیا در سال 1170 بعد از میلاد مسیح می‌باشد. وی در حدود 80 سالگی در سال 1250 پس از میلاد در همان شهر از دنیا رفت.

از برجسته‌ترین و شناخته شده‌ترین کارهای او می‌توان به سری فیبوناچی یا دنباله طلایی اشاره کرد که منجر به کشف نسبت طلایی (Golden Ratio) شد که در صنایع و رشته‌های مختلف از جمله مهندسی، ستاره‌شناسی، اقتصاد و … کاربرد گسترده دارد. این دنباله به صورت عددی و ریاضی به صورت زیر نمایش داده می‌شود:

1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, …= f(n-1) + f(n-2), 1

برای درک ساده این سری اعداد، فیبوناچی از مثال جفت خرگوش‌هایی استفاده کرد. هر کدام 1 ماه تا بلوغ و 1 ماه تا تولید مثل وقت نیاز دارند. با شرط شروع کار با یک جفت خرگوش و نامیرایی آن‌ها این سری اعداد شکل‌ می‌گیرند.

مارپیچ فیبوناچی

محصول بعدی این سری اعداد که به مارپیچ فیبوناچی (Fibonacci Spiral) مشهور است. از کنار هم قرار گیری مربع‌های مماس با اندازه ضلع متناظر با دنباله اعداد و رسم ربع دایره درون هر مربع ایجاد می‌شود:

این مارپیچ در طبیعت به فراوانی یافت می‌شود. از ساختار مارپیچ صدف حلزون تا شکل‌گیری کهکشان‌های مارپیچ نظیر کهکشان راه‌شیری همگی از این مارپیچ تبعیت می‌کنند.

با پیشروی در سری اعداد فیبوناچی، نسبت تغییر اعداد دنباله همگرا به عدد 1.618 می‌شود. این عدد نسبت طلائی نامیده می‌شود. از دید روانشناسی، ساختارهای طراحی شده با این نسبت برای انسان دلنشین و زیبا خواهد بود. با پیشرفت علم و تکنولوژی و افزایش شواهد کاربرد این سری و نسبت در صنایع مختلف، اعداد و ضریب سری فیبوناچی دارای اهمیت روزافزون شدند. بازار سرمایه و اقتصاد نیز از این امر مستثنی نبود. با ظهور تحلیل تکنیکال، مشخص شد که این ضریب در بازار سرمایه نیز مشاهده می‌شود. اینگونه بود که ابزار فیبوناچی طراحی و معرفی شد.

ابزار فیبوناچی

ابزار فیبوناچی در تحلیل تکنیکال تحت عنوان سطوح حمایت و مقاومت استاتیک آتی نیز شناخته می‌شوند. زیرا به تحلیل‌گر حمایت یا مقاومت پیش روی حرکت ایجاد شده در نمودار قیمت را نشان می‌دهد. این سطوح با شناسایی گام حرکتی قبل و قراردهی ضرایب متناسب در مسیر آن شکل می‌گیرند. به طور کلی ابزار فیبوناچی به دو گروه دو نقطه‌ای و سه نقطه‌ای دسته‌بندی می‌شود که این دسته‌بندی براساس نحوه ترسیم این ابزار انجام شده است که در ادامه به بررسی هرکدام پرداخته می‌شود.

ابزار فیبوناچی دونقطه‌ای در هر حرکت به حرکت قبل استناد می‌کند. با استفاده از مبحث موج‌شناسی، می‌توان گفت که این ابزار برای موج اصلاحی از موج جنبشی و برای موج جنبشی از موج اصلاحی قبل استفاده می‌کند. که همین قضیه باعث دسته‌بندی ابزار دونقطه‌ای به دو دسته اصلاحی (Retracement) و جنبشی (Extension) می‌شود. در هر دو حالت، اکسترمم میزان حرکت قبل مقیاس اندازه‌گیری ابزار است. یعنی در امواج جنبشی که ابتدا و انتهای متناظر با بالاترین و پایین‎ترین نقطه دارند، به سادگی ابزار روی ابتدا و انتها قرار می‌گیرد. ولی در امواج اصلاحی، مخصوصاً امواج خنثی و یا حتی هم‌جهت با جنبش قبل، از بالاترین و پایین‌ترین نقطه بدون در نظرگیری تقدم و ابتدا و انتهای موج رسم می‌شود که به این مورد در مبحث الیوت در بخش کف و سقف‌های ارتودوکس و غیرارتودوکس اشاره می‌شود. برای رسم ابزار فیبوناچی دو نقطه‌ای در حالت:

فیبوناچی دو نقطه‌ای

• اصلاحی (Retracement)، نقطه اول در ابتدا به نقطه دوم در انتهای جنبش قبل قرار می‌گیرد که این نقاط در جنبش صعودی به ترتیب پایین‌ترین و بالاترین نقطه و در جنبش نزولی در بالاترین و پایین‌ترین نقطه قرار دارند. سطوح فیبوناچی استفاده شده در این حالت، 23.6%، 38.2%، 50%، 61.8% و 78.6% می‌باشد. لازم به ذکر است که سطوح 0 و 100% به منظور دقت در رسم همیشه فعال می‌باشند. در مثال رسم شده در نماد سفارس (سیمان فارس و خوزستان)، پس از شروع یک صعود در برج 2 سال 1397، در مهرماه همان سال یک فاز ریزشی شروع شد، که انتهای آن با ابزار دونقطه‌ای قابل شناسایی بود و بعد از آن نماد با ساخت کف و سقف‌های بالاتر به صعود پیشین خود ادامه داد.

در مثالی دیگر از نماد USDCAD (دلار آمریکا برحسب دلار کانادا)، پس از شروع یک جنبش نزولی در ژانویه 2016، در ماه می همان سال یک اصلاح رو به بالا شروع به شکل‌گیری کرد که انتهای آن کاملاً منطبق بر سطح 61.8% می‌باشد.

• جنبشی (Extension)، در روند صعودی، نقطه اول در پایین‌ترین نقطه و نقطه دوم در بالاترین نقطه اصلاح قبل قرار می‌گیرد و بالعکس در روند نزولی، نقطه اول در بالاترین نقطه و نقطه دوم در پایین‌ترین نقطه اصلاح قبل قرار می‌گیرد. در این حالت، سطوح فیبوناچی استفاده شده، سطوح 127.2%، 161.8%، 200%، 261.8% و 423.6% می‌باشد. باز هم به منظور دقت در رسم لازم است سطوح 0 و 100% فعال باقی بمانند. در مثالی از نماد فارس (صنایع پتروشیمی خلیج فارس)، فاز اصلاحی یک ماهه از تیر الی مردادماه سال 97 ادامه داشته و سپس با یک جنبش همراه شده که در طول دو هفته به سطح 261.8% از اصلاح قبل از خود رسیده است. توجه به این نکته ضروری است که این اصلاح فرم صعودی داشته است. و بالاترین و پایین‌ترین نقطه آن با ابزار فیبوناچی در شکل مشخص شده است.

در یک مثال دیگر از بازار ارزهای دیجیتال، در نماد DOGEUSDT (Dogecoin بر حسب تتر)، در طول روند نزولی نماد در سپتامبر سال 2019 یک تغییر رفتار خنثی شکل گرفت که تا فوریه 2020 ادامه داشت و در بعد از آن، روند نزولی آخرین حرکت خود به سمت پایین قبل از تغییر به روند خنثی را ایجاد کرد که این ریزش نهایی تا سطح 161.8% از اصلاح قبل از خود ریزش داشته است.

توجه به دو نکته در این مثال ضروری است: 1) اصلاح مورد نظر در این مثال از دید الیوت یک پهنه منبسط بوده که در طول مسیر خود کف و سقف‌های پایین‌تر و بالاتر ایجاد کرده است. و روند در طول اصلاح کاملاً خنثی است و به همین دلیل توجه به پایین‌ترین و بالاترین نقطه به منظور رسم ابزار دونقطه‌ای اهمیت بالایی دارد. 2) دو سایه از کندل‌ها در این مثال مدنظر قرار نگرفته است که دلیل آن غیرواقعی (Fake) بودن این سایه‌ها در مقایسه با سایر کندل‌ها و سایه‌های موجود در نمودار قیمت است.

فیبوناچی سه نقطه‌ای (Expansion, Projection)

تفاوت این فیبوناچی با فیبوناچی دونقطه‌ای غیر از تعداد نقاط مورد استفاده در رسم، استفاده از گام‌های حرکتی هم‌جهت یا امواج هم‌جنس است. به این معنی که برای جنبش از جنبش قبل و برای اصلاح از اصلاح قبل استفاده می‌شود. در حالی که در فیبوناچی دونقطه‌ای امواج مورد استفاده نسبت موج مدنظر غیرهم‌جنس بودند. نحوه رسم این ابزار به این گونه‌ است که نقاط اول و دوم، اکسترمم موج هم‌جنس قبل را مشخص می‌کنند و نقطه سوم در ابتدای موج فعلی قرار می‌گیرد. ضرایب و سطوح مورد استفاده در این ابزار، 61.8%، 100%، 161.8، 261.8% و در پاره‌ای از مواقع 423.6% می‌باشد. سطح 0 نیز برای دقت در ترسیم فعال می‌باشد.

در مثال ارایه شده برای این ابزار از شاخص کل بورس تهران، در برهه صعود قدرتمند سال 1399، در لحظه‌ای که عامه مردم اشتیاق خرید بالایی در بازار ایجاد کرده بودند، سطح 100% فیبوناچی سه نقطه‌ای نشان از وجود یک مقاومت در مسیر شاخص کل می‌‌داد که با برخورد به آن در ابتدا حرکت صعودی شاخص ضعیف شده و هرچند یک نفوذ خیلی ضعیف به مقاومت داشت ولی در نهایت در 20 مردادماه ریزش خود را با قدرت زیاد شروع کرد.

مثال بعد، در نمودار انس طلای جهانی و در ابتدای ریزش سپتامبر 2011 عنوان شده است. که بعد از یک ریزش عمیق 20 درصدی کوتاه مدت، وارد فاز اصلاحی تا اکتبر 2012 شد و بعد از آن به ادامه ریزش تند خود به اندازه 34 درصد ادامه داد که این ریزش تا ژوئن 2013 ادامه دار بود. نکته مهم در این مثال مرتبط بودن دو ریزش شارپ از نظر گام ریزش بود که باعث شد ریزش آخر نسبت به ریزش اول، سطح 161.8 را ببیند.

به منظور بررسی ابزار سه نقطه‌ای برای امواج اصلاحی در روند صعودی، در نماد EURUSD (یورو برحسب دلار آمریکا) با استفاده از موج‌شماری الیوت، دو موج اصلاحی شناسائی شده و نسبت به هم مورد بررسی قرار گرفتند. توجه به این نکته ضروری است که همانند ابزار دونقطه‌ای جنبشی، در ابزار سه‌نقطه‌ای برای امواج اصلاحی نیز باید عمق اصلاح (فاصله پائین‌ترین تا بالاترین نقطه موج یا بالعکس) اندازه‌گیری شود. همانطور که در عکس دیده می‌شود، دو ریزموج 2 و 4 از موج 1 از موج ماژور 3 نسبت به سطح 100% فیبوناچی با هم مرتبط هستند.

مورد دیگر، در نمودار فلز گران‌بهای پلاتین (Platinum)، ریزش بزرگ سال 2008 که تا مارس سال 2020 ادامه داشت. فرم 3 تکه ABC به صورت زیگزاگ ایجاد کرد که موج C فرم 5 تکه ایجاد کرده و در ریزموج‌های 2 و 4 ارتباط گام قیمتی مورد بررسی قرار گرفت. نکته مورد توجه در ارتباط با این مثال، خنثی بودن هر دو ریزموج اصلاحی درون موج C است. که این امر نشان می‌دهد ابزار سه‌نقطه‌ای با اندازه‌گیری عمق ریزموج 2 (پائین‌ترین تا بالاترین نقطه) در سطح 61.8% انتهای ریزموج 4 را مشخص می‌کند.

نحوه بدست آمدن ضرایب ابزارهای فیبوناچی به صورت زیر می‌باشد:

1/1.618=0.618, 1.618 0.5 =1.272, 0.618 0.5 =0.786

1.618 2 =2.618, 1.618 3 =4.236, 0.618 2 =0.382, 0.618 3 =0.236

توجه به این نکته بسیار ضروری است که در رسم ابزار فیبوناچی در نمودار لگاریتمی، حتماً از فیبوناچی برمبنای محاسبات لگاریتمی استفاده شود؛ زیرا مهم میزان گام درصدی حرکت امواج است و تفاوت قیمت در اولویت بعدی مطرح می‌شود.

برای مطالعه‌ی بیشتر درمورد نمودار لگاریتمی می‌توانید به مقاله‌ی نمودار حسابی و نمودار لگاریتمی در تحلیل تکنیکال مراجعه کنید.

سطوح فیبوناچی اصلاحی روانی

اکثر فعالان موجود در بازار، به خصوص افرادی که به صورت کلاسیک به معامله می‌پردازند، کف و سقف‌های قیمتی بازار را به خاطر می‌سپارند. در زمان اصلاح‌های تند و عمیق بازار، مخصوصاً اصلاح‌های ماژور، میزان ریزش قیمت برای سهامداران خرد مورد توجه قرار می‌گیرد. به نحوی که در سطوحی مانند 50% قیمت، بسیاری توقع ریزش بیشتر از بازار را ندارند. این سطوح تحت عنوان سطوح قیمتی روانی می‌توانند یک حمایت و یا مقاومت در نظر گرفته شوند. تنها استثناء موجود برای استفاده از فیبوناچی برمبنای محاسبات حسابی در نمودار لگاریتمی، این سطوح روانی هستند. توجه به این نکته ضروری است که این بحث تنها برای فیبوناچی دونقطه‌ای اصلاحی (Retracement) قابل اعمال است و برای سایر ابزارهای فیبوناچی، این استثناء وجود ندارد.

منابع:

Murphy, John J.. Technical Analysis of the Financial Markets: A Comprehensive Guide to Trading Methods and Applications. United Kingdom: New York Institute of Finance, 1999.

Prechter, Robert Rougelot., Frost, Alfred John. ELLIOTT WAVE سطوح فیبوناچی PRINCIPLE – KEY T. United States: PROBUS PUBLISHING Company, 2005.

Prechter, Robert R.. Beautiful Pictures: From the Gallery of Phinance. N.p.: PROBUS Publishing Company, 2018.

سطوح فیبوناچی

در این جلسه به اضافه کردن سطوح جدید فیبوناچی خواهیم پرداخت . با همراه باشید

نحوه ی اضافه کردن لول های مهم فیبوناچی

💎آموزشی تصویری	اضافه کردن سطوح جدید فیبوناچی
📚گروه آموزشی	متاتریدر 4 و 5
💰شماره جلسه	01-105
🎓مدرس	امیر افشاری
🕔زمان	02:23
🔥قابل مشاهده	کانال آپارات
💸لینک مشاهده	کانال یوتیوب

در متاتریدر به طور پیش فرض تمامی لول های مهم فیبوناچی رو دارا نیستش مانند سطح 78.6% و برای اضافه کردن این سطوح شما میتوانید اول یک فیبوناچی رسم کنید.

و سپس بر روی خط قرمز رنگ یکبار راست کلیک کنید و اولین گزینه properties رو انتخاب کنید در صفحه جدید سپس گزینه لول را انتخاب کنید و بعد آن گزینه add را انتخاب کنید.

بعدش که برای شما یک سطر جدید باز میشود.

در ستون لول چون لول مد نظر شما بین 0 تا 1 قرار دارد یا همان 100% میبایست به اعشار عدد خودتون رو وارد کنید.

که به طرز فوق میباشد : 0.786 و در سطر بعدی نامی که میخواهید برای ان انتخاب کنید به درصد میباشد و 78.6 باید وارد کنید.

و برای مقادیر بیشتر از 1 یا همان 100% میبایست اعداد رو به یک شکل دیگر وارد کرد . برای مثال سطح 123.6% که این مقدار از 1 بیشتر میباشد.

در اینجا شما میبایست در سطر اول قسمت لول مقدار 1.236 را وارد میکنید و در سطر بعدی قسمت توضیحات مقدار را به درصد وارد میکنید 123.6

و در آخر هم گزینه ok را انتخاب میکنید و به همین راحتی سطر های جدید خودتون رو میتوانید وارد کنید.

جهت افتتاح حساب در بروکر استثنایی لایت فارکس ا ی نجا کلیک کنید و فایل مربوطه را مشاهده کرده و هرچه سریعتر درآمد دلاری خود را آغار کنید.

و برای دریافت سرویس های ویژه با تیم فارکس حرفه ای در واتساپ و تلگرام در ارتباط باشید تا به بهترین نحو ممکن راهنمایی شوید.

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به زبان ساده

اندیکاتور فیبوناچی ( Fibonacci )، یکی از پر طرفدارترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به شمار می رود، که به کمک آن می توان روند قیمت ها را پیش بینی کرد.

لئوناردو فیبوناچی ریاضی دان ایتالیایی بود که ثابت کرد نسبت های فیبوناچی در طبیعت به وفور یافت می شوند و این گفته های وی را سایر دانشمندان نیز اثبات کردند. با گذشت زمان معامله گران بازارهای مالی متوجه شدند که از این نسبت های طبیعی می توانند در معاملات خود و در بازارهای مالی برای به دست آوردن نقاط ورود و خرج سهم استفاده کنند. زمانی که بازار به صورت زیگزاگ حرکت می کند و در یک خط مستقیم نیست، با استفاده از ابزار فیبوناچی به راحتی می توان آینده ی بازار را تعیین کرد.

کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

زمانی که در تحلیل تیکنیکال از ابزار فیبوناچی استفاده می شود، سه نسبت مهم وجود دارد که شامل 38.2، 50.0 و 61.8 می باشد. تحلیلگرانی که با فیبوناچی کار می کنند، معتقدند که در صورت استفاده ی صحیح از این ابزار، در 70 موارد پیش بینی موفقی خواهند داشت.

سطوح فیبوناچی

سطوح فیبوناچی، مجموعه خطوطی هستند که نشان دهنده ی حمایت و مقاومت هستند. این خطوط بر اساس اعداد فیبوناچی به دو قسمت نسبت بالای 100 و زیر 100 تقسیم می شوند و هر سطح درصد مشخصی دارد. این سطوح نسبت به سقف و کف نمودار محاسبه می شوند، به این شکل که در نسبت های زیر 100، 5 خط ترسیم می شود، خط اول که بالاترین نقطه ی نمودار است100%، خط دوم 61.8، خط سوم 50.0 خط چهارم 38.2 که پایین ترین نقطه ی نمودار است تشکیل شده است.

در نسبت های بالای 100، 6 خط رسم می شود. خط اول 113.0، خط دوم 141.0، خط سوم 161.8، خط چهارم 200.0، خط پنجم 261.8، خط ششم 423.6 می باشد.

رسم ابزار فیبوناچی

در مرحله ی اول باید یک روند را در چارت مشخص کنیم، این روند ممکن است صعودی یا نزولی باشد. برای رسم در روند صعودی، پس از انتخاب ابزار فیبوناچی، از نقطه ای که روند شروع به صعود کرده تا جایی که رشد کرده، رسم می کنیم. یعنی یک کف را به سقف متصل می کنیم. فیبوناچی نسبت هایی را دارد که شامل اعداد خاصی است، و روی این نسبت ها سهم واکنش هایی را از خود نشان می دهد. اعداد مهم فیبوناچی شامل 0.0، 23.6، 38.2، 50.0، 61.8، 78.0، 100.0، 113.0، 141.0، 161.8، 200.0، 261.8، 423،6 است. در نسبت های زیر 100.0 فیبوناچی، تراز 38.2 و 61.8 درصد از اهمیت برگشتی بیشتری برخوردار هستند. ابتدا حساسیت روی تراز 38.2 می باشد، در صورت شکست سطوح فیبوناچی این سطح، 61.8 و در صورت شکست، و عبور از این سطح، تراز بعدی 78.0 می باشد که در صورت شکست با کف قیمتی برخورد می کند و به احتمال زیاد این کف را نیز می شکند.

در این اندیکاتور برای معامله باید منتظر واکنش معامله گران در یکی از سطوح فیبوناچی بود. برای تشخیص اینکه سطح رو به رو شده با آن، حمایت است یا مقاومت باید تمام شاخصه هایی که برای یک حمایت یا مقاومت بررسی می شود را در نظر گرفت.

به کمک درصدهای فیبوناچی می توانیم آن نواحی که سهم تمایل دارد تا آنجا را اصلاح کند، و سپس، پس از اصلاح، تا جایی که می تواند رشد کند را مشخص کنیم. هر کدام از این اعمال، نیازمند استفاده از فیبوناچی مورد نظر می باشد. به طور کلی سه نوع فیبوناچی تعریف شده است که شامل: فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )، فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension ) و فیبوناچی گسترشی ( Projection/Expansion ) است.

فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )

اصولا در بازار بورس، سهم همیشه نمی تواند در حال رشد باشد، و معمولا پس از یک رشد، نزول می کند، یعنی رشد قیمت خود را اصلاح کرده و برای شروع صعودی دیگر آماده می شود. در یک روند صعودی ما باید بدانیم که سهم تا کجا قصد اصلاح کردن را دارد و این عمل توسط فیبوناچی بازگشتی ( Retracement ) مشخص می گردد یا به بیان دیگر برای شناسایی نقاطی که اصلاح در آن رخ می دهد، از این فیبوناچی استفاده می شود. از این ابزار برای اصلاح هایی که در نهایت تا صد درصد روند قبلی را اصلاح می کند استفاده می نمایند.

روش رسم فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )

برای اینکه تشخیص دهیم، روند سهم چه زمانی بر می گردد، یعنی اگر صعودی بوده چه زمانی نزولی می شود، و اگر نزولی بوده چه زمانی صعودی می شود، از این فیبوناچی استفاده می کنیم. برای درک بیشتر با توجه به شکل زیر همانطور که ملاحضه می کنید، قیمت سهم در حال افزایش و تشکیل یک موج است و چون حرکت این سهم صعودی بوده، پس موج آن نیز صعودی محسوب می شود. در این روش پس از انتخاب ابراز فیبوناچی بازگشتی ( Retracement )، روند به هر سمتی که بود، از نقطه ی A به نقطه ی B فیبوناچی را رسم می کنیم و نقطه ی C به دست می آید، یعنی در نقطه ی B سهم شروع به اصلاح کرده و نقطه ی C پایان اصلاح سهم می باشد. برای درک بهتر عملی این موضوع در نقطه ی شروع ( A ) کلیک کرده و تا نقطه ی شروع اصلاح ( B ) با کلیک چپ موس درگ می کنیم، به طوری که تراز 100 در نقطه ی A و تراز 0 در نقطه ی B باشد و نقطه ی C که پایان اصلاح را نشان می دهد، به دست می آید. پس در حالت کلی می توان گفت که برای پیدا کردن انتهای اصلاح از این فیبوناچی استفاده می شود.

فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension )

پس از پایان اصلاح، برای اینکه بدانیم سهم تا کجا صعود خواهد کرد، از فیبوناچی Extension کمک می گیریم، تا ادامه مسیر برایمان مشخص گردد. زمانی که قیمت بیش از 100% نسبت به روند قبلی، خود را اصلاح کند، از این فیبوناچی استفاده می شود. در این فیبوناچی ترازهای 127.2، 141.4، 161.8، 200، 261.8 423.6 درصد، سطوح بازگشتی محسوب می شوند.

روش رسم فیبوناچی بازگشتی خارجی ( Extension )

هدف از رسم این فیبوناچی به دست آوردن نقطه ی D یا همان PRZ است. برای رسم این فیبوناچی پس از انتخاب ابزار Fibonacci Extension ، از نقطه ی شروع اصلاح ( B ) به نقطه ی پایان اصلاح ( C ) با کلیک چپ موس درگ می کنیم، یعنی تراز 100 روی B و صفر روی C باشد. وقتی سهم تا هر ترازی اصلاح کند، برای به دست آوردن Extension آن یک عدد مشخص وجود دارد و این عدد از نسبت زیر به دست می آید:

100 ÷ درصد تراز اصلاح شده = نقطه ی D ( prz )

برای مثال در صورتی که نقطه ی C تا 38.2 اصلاح کند، اولین هدفی که برای رشد پس از اصلاحش در نظر می گیریم، عدد 261.8 (نقطه ی D ) است که به شکل زیر به دست می آید:

یعنی پس از اینکه در نقطه ی C که نسبت فیبوناچی آن روی 61.8 بود، انتظار داریم تا 261.8 سهم پیش برود.

فیبوناچی سه نقطه ای ( Projection/Expansion )

طبق فیبوناچی Projection باید نقاط A ، B و C وجود داشته باشد تا این ابزار به صورت خودکار نقطه ی D را به ما نشان دهد. برای تعیین هدف بلند مدت سهم و همینطور به عنوان مکمل فیبوناچی Retracement و Extension استفاده می شود، که در دوره ی تحلیل تکنیکال مقدماتی به صورت مفصل درباره ی آن صحبت شده است. در این فیبوناچی وجود سه نقطه برای تعیین هدف الزامی می باشد.

روش رسم فیبوناچی سه نقطه ای ( Projection/Expansion )

در این روش پس از انتخاب ابزار مورد نظر نرم افزار، نقطه ی شروع روند ( A ) را به نقطه ی شروع اصلاح ( B ) با کلیک چپ موس درگ کرده و سپس تا نقطه ی پایان اصلاح ( C ) ادامه می دهیم.

استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

سطوح فیبوناچی به عنوان سطوح حمایتی و مقاومتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و از آنها به عنوان ابزاری برای مشخص کردن هدف قیمتی نیز می توان استفاده نمود.

اگر به تازگی روند تحلیل تکنیکال را در بورس آغاز کرده باشید، احتمالاً این پرسش برایتان مطرح شده که چه ابزاری می‌تواند در انجام این تحلیل به شما یاری رساند؟ ابزار فیبوناچی، استراتژی مناسبی برای پاسخ به این پرسش است. در این جستار، قصد داریم ضمن معرفی فیبوناچی، به توضیح نحوه پیدایش سری فیبوناچی و کاربردهای آن بپردازیم؛ چرا که اعداد و نسبت‌های فیبوناچی در بازار سهام و تحلیل تکنیکال کاربرد فراوانی دارند و می‌توانند به افرادی که قصد انجام تحلیل تکنیکال را دارند، کمک شایانی نمایند.

فیبوناچی کیست؟

لئوناردو بوناچی – که با نام مستعار لئوناردو فیبوناچی نیز شناخته می‌شود – ریاضیدان ایتالیایی قرن دوازدهم میلادی بود که اعداد هندی-عربی (…، ۱،۲،۳،۴،۵) را به اروپا معرفی کرد. او به عنوان یکی از برترین ریاضیدانان تاریخ است که بیشتر فعالیت هایش از آثار ریاضیدان‌های مسلمان، بخصوص خوارزمی، کرجی و ابوکامل تأثیر پذیرفته است. فیبوناچی با اینکه خود سری‌ای که با صفر و یک شروع می‌شود را ایجاد نکرد، اما قطعاً خودش بود که این پدیده را در کتاب Liber Abaci به جهان غرب معرفی نمود تا کاربردهای گوناگون و خواص شگفت‌انگیزآن برای دانشمندان دیگر نیز مؤثر افتد.

عجایب اعداد در فیبوناچی

عدد طلایی از دنباله فیبوناچی گرفته شده است و تصاعد مشهوری را نمایش می‌دهد که شهرتش فقط به واسطه آن نیست که هر جمله با مجموع دو جمله پیشین خود برابر است، بلکه به خاطر آن است که خارج قسمت هر دو جمله به جمله ماقبلش، عدد طلایی ۱.۶۱۸ بازمی‌گردد که به نسبت طلایی شهرت دارد.

سری فیبوناچی رشته‌ای از اعداد است که در آن اعداد بجز دو عدد اول با محاسبه‌ مجموع دو عدد قبلی ایجاد می‌شوند و اولین اعداد این سری عبارتند از: ۱،۱،۲،۳،۵،۸،۱۳،۲۱،۳۴،۵۵،۸۹،۱۴۴،۲۳۳

تصاعد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

در بدو امر، تصاعد فیبوناچی از دو عدد صفر و یک تشکیل شده که هر عدد در تصاعد مذکور، محصول جمع دو عدد پیشین خود است و فرمول خاصی را تشکیل می‌دهد.

مهم‌‌ترین سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

چنان که آمد فیبوناچی سطوح بسیاری دارد، اما از مهم‌ترین سطوح این سری اعداد در تحلیل تکنیکال می‌توان به ۱۶۱٫۸%، ۶۱٫۸% و ۳۸٫۲% اشاره نمود. جهت تبیین این نکته که چگونه این سطوح قابل محاسبه هستند باید گفت، سطح ۶۱٫۸% محصول تقسیم هر جمله‌ی تصاعد بر جمله‌ی بعد خود است. در مقابل، سطح ۱۶۱٫۸% محصول تقسیم هر جمله‌ی تصاعد با جمله‌ی پیش از آن است که به آن نسبت طلایی گفته می‌شود. در نهایت نیز سطح ۳۸٫۲% محصول تقسیم هر جمله بر دومین جمله‌ی پس از آن است.

لازم به ذکر است علاوه بر سطوح مذکور، سطح ۲۳٫۶% (محصول تقسیم هر جمله بر سومین جمله پس از آن) نیز که در رده سطوح مشهور فیبوناچی جای نمی‌گیرد، همانند نسبت‌های ۰%، ۵۰%، ۱۰۰% و ۲۰۰% – که جزو اعداد فیبوناچی نیستند – توسط معامله‌گران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت بین سطوح گسترش (extension) و اصلاحی (retracement) فیبوناچی چیست؟

سطوح اصلاحی فیبوناچی، نشان‌دهنده سطوح کمتر از ۱۰۰ درصد موج قیمتی هستند، در حالی که سطوح گسترش، سطوح بالاتر از ۱۰۰ درصد را نمایش می‌دهند. سطوح فیبوناچی به عنوان سطوح حمایتی و مقاومتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و از آنها به عنوان ابزاری برای مشخص کردن هدف قیمتی نیز می توان استفاده نمود.

علت محبوبیت تحلیل فیبوناچی در معاملات چیست؟

فیبوناچی سری اعدادی است که در معاملات بسیار استفاده می‌شود و در انجام تحلیل تکنیکال کمک شایانی به معامله‌گران می‌نماید. دلایل محبوبیت تحلیل فیبوناچی در معاملات بسیار است؛ از جمله آن اینکه سطوح فیبوناچی اعداد هندسی هستند، از این رو سطوح گسترش (extension) و اصلاحی (retracement) پس از رسم چشم‌نواز به نظر می‌رسند.

از دیگر دلایل محبوبیت تحلیل فیبوناچی می‌توان گفت، سطوح فیبوناچی نقاط مرجع ملموسی را فراهم می‌کنند که در صورت استفاده درست، از انتزاعی شدن موضوع جلوگیری می‌شود و در نهایت، علت محبوبیت تحلیل فیبوناچی آن است که سطوح گسترش و اصلاحی فیبوناچی، سطوح نامرئی حمایت و مقاومت محسوب می‌شوند.

اصلاح فیبوناچی

سطوح اصلاح فیبوناچی (Fibonacci Retracement) مجموعه خطوط افقی هستند که نشان می‌دهند در چه موقعیتی حمایت و مقاومت ایجاد می‌شود. این سطوح متناسب با اعداد فیبوناچی رسم می‌شوند؛ بدین شکل که هر سطح با درصدی خاص مشخص می‌شود. درصدها نیز نسبت به یک قیمت اولیه ایجاد می‌شوند. سطوح فیبوناچی اصلاحی ۲۳٫۶ درصد، ۳۸٫۲ درصد، ۶۱٫۸ درصد و ۷۸٫۶ درصد هستند. البته در این میان، از ۵۰ درصد نیز استفاده می‌شود که به طور رسمی نسبت فیبوناچی نیست، اما مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این سطوح اصلاح نسبت به نقاط سقف و کف نمودار محاسبه می‌شوند. جهت انجام این کار، پنج خط ترسیم می‌شود: خط اول در ۱۰۰ درصد (بالاترین نقطه نمودار)، خط دوم در ۶۱٫۸ درصد، خط سوم در ۵۰ درصد، خط چهارم در ۳۸٫۲ درصد و و خط آخر در ۰ درصد (پایین‌ترین نقطه نمودار). طبق تحلیل مذکور، پس از یک حرکت قیمتی قابل توجه بالا به پایین یا برعکس، سطح حمایت و مقاومت جدید اغلب در این خطوط قرار گرفته یا در نزدیکی آنها قرار دارد.

کمان فیبوناچی

کمان‌های فیبوناچی (Fibonacci Arc) نیم‌دایره‌هایی هستند که نقاط حمایت و مقاومت بالقوه را نشان می‌دهند؛ البته گاهی می‌توان این نیم‌دایره‌ها را با دایره‌های کامل نیز نشان داد. کمان‌های فیبوناچی به قیمت و زمان وابسته هستند و اولین قدم برای تشکیل آنها، یافتن سقف و کف نموداراست. چنان که گفته شد کمان فیبوناچی محدود به دو عامل است، بدین‌ترتیب هر قدر کمان‌ها عریض‌تر شود، خط پایه طولانی‌تر می‌گردد و هر قدر کمان نازک شود، خط پایه کوتاه‌تر می‌گردد.

بادبزن فیبوناچی

بادبزن‌ فیبوناچی (Fibonacci Fan) مجموعه‌ای از خطوط روند است که با استفاده از سطوح اصلاح فیبوناچی ترسیم می‌شود. جهت رسم این خطوط، تحلیلگر به ترسیم روند صعودی می‌پردازد که معمولاً قیمت‌های پایین و بالای سهم را در دوره زمانی خاص پوشش می‌دهد. جهت دستیابی به سطوح اصلاح، تحلیلگر اختلاف قیمت را در قیمت کف و سقف با نسبت‌های تعیین شده توسط سری فیبوناچی (معمولاً ۲۳٫۶ درصد، ۳۸٫۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱٫۸ درصد) تقسیم می‌نماید. خطوطی که با اتصال نقطه شروع خط روند پایه و هر سطح اصلاح شده ایجاد می‌شوند، بادبزن فیبوناچی را تشکیل می‌دهند.

تحلیلگران از خطوط بادبزن فیبوناچی، جهت پیش‌بینی نقاط اصلی مقاومت یا حمایتی بهره می‌گیرند. در این صورت، انتظار می‌رود روند قیمت‌ها معکوس شود. هنگامی که معامله‌گر الگوها را در نمودار مشخص کرد، می‌تواند از این الگوها برای پیش‌بینی حرکت آینده قیمت و سطح حمایت و مقاومت و یا پیش‌بینی زمان انجام معاملات استفاده ‌کند.

نواحی زمانی فیبوناچی

نواحی زمانی فیبوناچی، خطوطی عمودی را در بر می‌گیرند و به نمایش مناطق بالقوه‌ای می‌پردازند که در آنها نوسان زیاد، کم یا معکوس است. نواحی زمانی فیبوناچی شاخص تکنیکال، مبتنی بر زمان است. این شاخص معمولاً با نوسان زیاد یا پایین در نمودار آغاز می‌شود.

نواحی زمانی فیبوناچی نسبت به زمان اولیه انتخاب می‌شوند و شناسایی نقطه شروع مناسب، عاملی مهم در استفاده از نواحی زمانی فیبوناچی است. در نظر داشته باشید تاریخ یا دوره انتخاب شده، حائز اهمیت است و باید یک نقطه سقف یا کف را نشان دهد.

کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال سهام

تا کنون مفاهیم مرتبط با سری اعداد فیبوناچی مطرح شد، حال لازم است با کاربرد آن در تحلیل بازار سهام آشنا شوید. در حال حاضر آنچه برای معامله‌گران اهمیت دارد آن است که بفهمند چگونه این اعداد وارد بازی سهام می‌شوند و نقش خود را در بازار بر عهده می‌گیرند. در ابتدای شکل‌گیری بازار، کاری که در بازارها انجام می‌شود، بسیار ساده است. افراد با خرید و فروش‌های خود به ایجاد یک بازار می‌پردازند، اما به ‌تدریج پیچیدگی بازارها افزایش می‌یابد. چنان که بسیاری از افراد متخصص به دلیل احساس خود، خرید در بازار سهام را کنار می‌گذارند. تحلیلگران می‌کوشند به دقت به این نکته دست یابند که در چه نقطه‌ای از نمودار باید وارد شده و در چه نقطه‌ای از آن خارج شد. پذیرش اهمیت نقاط فیبوناچی توسط معامله‌گران، به ‌جایی ختم می‌شود که هر گاه نمودار به سمت این نقاط حرکت می‌کند، معامله‌گران بتوانند رفتار آن را پیشگویی کنند.

با توجه به آنچه گفته شد انواع ابزارهای فیبوناچی در بازارهای مالی، روشی برای تحلیل بازگشت یا ادامه روند هستند و از منظر دیگر، ابزارهای فیبوناچی – که در آن درصدها اهمیتی فوق‌العاده‌ای دارند – همان نقاط حمایت و مقاومت هستند که با ابزارها و روش‌های گوناگون رسم می‌شوند. این سطوح بازگشت، برخلاف حمایت و مقاومت‌های قبلی که تنها قیمتی خاص را نقطه حساس تلقی می‌کردند، می‌توانند قیمتی خاص، خطی مورب یا زمان خاصی را نقطه حساس حمایت یا مقاومت تعریف کنند. عموم درصدها از نسبت درصدهای میان اعداد فیبوناچی حاصل می‌شود، بجز چند عدد ابتدای سری اعداد فیبوناچی، هر یک از اعداد دنباله، تقریباً ۱٫۶۱۸ برابر عدد قبل از خود هستند و هر عدد ۰٫۶۱۸ سطوح فیبوناچی سطوح فیبوناچی برابر عدد بعد از خود است. لازم به ذکر است نسبت‌های مذکور به درصد، به ترتیب ۱۶۱٫۸ درصد و ۶۱٫۸ درصد می‌شوند.

نتیجه‌گیری

چنان که آمد بسیاری از تحلیلگران از فیبوناچی جهت بررسی روند سهم و تحلیل سهام استفاده می‌کنند و بر اساس آن می‌دانند در چه زمان به خرید و فروش سهم بپردازند تا معامله خوبی داشته باشند.

در جستار حاضر تلاش شد ضمن تعریفی جامع از فیبوناچی، توضیحات کافی در باب اعداد آن و ارتباط آن با تحلیل سهام تبیین شود تا علاقه‌مندان به آشنایی با فیبوناچی، بتوانند با شرکت در کلاس‌های آموزشی بورس یا به کارگیری ویدیوهای آموزشی، در تحلیل تکنیکال سهام از آن بهره گیرند.