قراردادهای آتی چیست؟
قراردادهای آتی چیست؟
قرارداد آتی سبد سهام در بورس اوراق بهادار ایران به‌عنوان یک ابزار جدید معرفی‌شده است و هنوز شروع اولیه آن محسوب میشود.
این ابزار از سبدی که شامل سهام ۳۰ شرکت بزرگ است تشکیل و با نوسانات قیمتی آنها هم‌جهت شده است. مزایای قرارداد آتی سبد سهام زیاد است به همین دلیل طرفداران فراوانی در بورس دارد.
همچنین خریدوفروش آن به‌طور کاملاً قانونی انجام میگیرد. در ادامه به سازوکارها و چگونگی معامله آن می‌پردازیم.
مفهوم قرارداد آتی
برای اینکه بدانیم قرارداد آتی سبد سهام به چه معناست باید ابتدا با مفهوم قرارداد آتی آشنا شویم.
این قرارداد به‌عنوان قراردادی شناخته میشود که در آن فروشنده و خریدار تصمیم می‌گیرند در آینده و در یک تاریخ معین مقدار کالای مشخص‌شده را با یک قیمت معلومی معامله کنند.
این قرارداد به‌گونه‌ای به نفع دو طرف است؛ زیرا هم خریدار باید در زمان مشخص‌شده وجه را در مقابل دریافت کالا پرداخت کند و از آن‌طرف هم فروشنده باید در مقابل دریافت وجه کالا را در زمان معینی تحویل خریدار دهد.
به زمانی که فروشنده باید کالا را به خریدار تحویل دهد و در مقابل فروشنده وجه را به فروشنده تاریخ سررسید می‌گویند.
در ادامه شاید برای شما سؤالاتی در این زمینه پیش بیاید:
- برای انجام این معامله که در آن فروشنده باید کالا را در زمان معین‌شده تحویل دهد و خریدار وجه را در تاریخ مشخص‌شده پرداخت کند چه تضمینی وجود دارد؟
- چه دلیلی وجود دارد که معامله‌ای به‌عنوان قرارداد آتی بین فروشنده و خریدار صورت بگیرد.
- سود و زیان فروشنده و خریدار چه زمانی اتفاق می‌افتد.
در ادامه به این سؤالات پاسخ می‌دهیم.
قرارداد آتی سبد سهام چیست؟
با توضیحاتی که ذکر کردیم با مفهوم قرارداد آتی به‌طور کامل آشنا شدید. حال نیاز است با مفهوم قرارداد آتی سبد سهام آشنا شوید که یکی از ابزارهای جدید بورس ایران است.
در قرارداد آتی سبد سهام دارایی که مورد معامله قرار میگیرد از ۳۰ شرکت بزرگ بازار تشکیل‌شده است. همچنین می‌توانید در تصویر زیر نام سهام این شرکت‌ها را مشاهده کنید.
سبد پایه به دارایی پایه قرارداد از سبد سهام می‌گویند که در قرارداد آتی سبد سهام قرار دارد.
در جدول بالا قیمت سهام هر شرکت در بازار به‌طور کامل مشخص است. همچنین ارزش روز آنها نیز به‌راحتی قابل‌محاسبه است. به‌طوری‌که با چند معادله ساده می‌توانید پرتفوی آن را به دست آورید.
تغییرات قیمتی جسی ۷۱۲ که همان نماد قرارداد آتی سبد است با تغییرات میانگین سهام این سبد متناسب است.
با فهمیدن این مفهوم واضح است که اگر ارزش این سبد افزایش یابد نماد جسی نیز افزایش می‌یابد. در مقابل نیز اگر کاهش یابد جسی ۷۱۲ نیز باید کاهش یابد، چون نماد جسی ۷۱۲ با تغییرات میانگین سهام سبد رابطه مستقیم دارد.
سرمایه‌گذارانی که بازار را تا حدودی پیش‌بینی میکنند، میتوانند با فراگیری این مفهوم و استفاده ابزاری از آن به سود قابل‌ملاحظه‌ای دست یابند.
مهم‌ترین مزیت قرارداد آتی دوطرفه قراردادهای آتی چیست؟ بودن آن است. این مفهوم به این معناست که ابتدا شما پیش‌بینی می‌کنید نماد جسی ۷۱۲ رشد قیمت دارد و همانند دیگر معاملات عادی، در ابتدا آن را خریداری سپس به فروش می‌رساند.
در مقابل اگر شما افت ارزش قیمت سهام موجود در سبد را پیش‌بینی کرده‌اید، می‌توانید از این قضیه به نفع خود استفاده کنید. به این صورت که سهام خود را بفروشید و آن را دوباره زمانی که سهام در پایین‌ترین قیمت قرار گرفت خریداری کنید. اختلاف قیمت این دو سود حاصله برای شما منظور میشود.
یکی دیگر از مزیت‌های قرارداد آتی این است که می‌توانید در زمان پیش‌بینی افت قیمت آن را ابتدا بفروشید. سپس در کمترین ارزش خریداری کنید. با این کار می‌توانید به سود قابل‌ملاحظه‌ای دست یابید.
خریدوفروش قرارداد آتی سبد سهام چگونه است؟
اولین نماد از ابزار قرارداد آتی سبد سهام همین معاملات نماد جسی ۷۱۲ است که به‌عنوان بر خط در تاریخ بورس سهام ایران شناخته میشود و معاملات آن به‌صورت آنلاین انجام می‌پذیرد.
شما باید در زمانی که کاهش ارزش جسی ۷۱۲ را پیش‌بینی کرده‌اید، پوزیشن فروش (short) بگیرید. این بدان معناست که باید ابتدا سهام خود را بفروشید سپس همان مقدار را خریداری کنید با این کار تعهد خود را ببندید.
در زمانی که افزایش ارزش نماد جسی ۷۱۲ را پیش‌بینی کرده‌اید باید برعکس پوزیشن فروش سهام خریداری کنید که به آن موقعیت خرید (long) می‌گویند. در این صورت با افزایش قیمت شما سود خواهید کرد.
قراردادهای آتی تا یک تاریخ معینی اعتبار دارند که به آن تاریخ سر رسید می‌گویند. به‌عنوان‌مثال اگر اعتبار در نماد جسی ۷۱۲ تا تاریخ ۲۰ اسفندماه ۱۳۹۷ باشد؛ باید سرمایه‌گذار به تعهدی که بسته عمل کند؛ ولی اگر سرمایه‌گذار تا این تاریخ موقعیت تعهدی بازداشته باشد به این معنا که سهامی فروخته ولی خریداری نکرده و یا خرید کرده ولی نفروخته است.
باید تا تاریخ مشخص‌شده تعهد خود را ببندید. اگر سرمایه‌گذار تا تاریخ سررسید به تعهد خود عمل نکند باید خریدار پول خود را به فروشنده و در مقابل فروشنده باید سهام خود را تحویل دهد.
به‌طورکلی به‌ندرت این مورد در قرارداد آتی سهام به چشم می‌خورد و کمتر سرمایه‌گذاری وجود دارد که تا تاریخ سررسید قرارداد خود را باز نگه دارد و معمولاً سرمایه‌گذاران تعهد خود را می‌بندند.
زمانی که شما به تعداد یک قرارداد به فروش می‌رسانید و یا آن را خریداری می‌کنید، در واقع یک پرتفوی تشکیل‌شده از سهام جدولی که در بالا آورده‌ایم معامله کرده‌اید. با انتخاب پوزیشن خود که ممکن است خرید و یا فروش باشد می‌توانید سود یا زیان خود را به‌صورت روزانه دریافت کنید.
محاسبه سود و زیان قرارداد آتی سبد سهام
برای اینکه بتوانید سود و زیان قرارداد آتی سبد سهام را حساب کنید باید با چند اصطلاح رایج آشنا شوید.
در قرارداد آتی سبد سهام هر قرارداد شامل چند سبد است. در نماد جسی ۷۱۲ این عدد به ۸۰۰۰ سبد سهام پایه می‌رسد، یعنی هر قرارداد آن شامل ۸۰۰۰ است.
اگر شما ۱ سفارش را وارد سامانه معاملات کنید و قیمت جسی ۷۱۲ را در سایت TSETMC برابر با ۸۶۰۰ در نظر بگیریم، درنتیجه ارزش معاملات به این شکل میشود:
68.8 میلیون ریال = ۸۰۰۰*۸۶۰۰
بااین‌حال اگر شما نماد جسی ۷۱۲ را به‌صورت بر خط خریداری کرده باشید به 68.8 میلیون ریال پول برای معامله احتیاج دارید.
اهرمی بودن قراردادهای آتی یکی دیگر از مزیت‌های اساس آن است. این بدان معناست که شما با موجودی حساب ۲۰% از ارزش معامله را با انتخاب پوزیشن خرید و یا فروش مشخص کنید.
اصطلاح وجه تضمین به اهرمی بودن قرارداد آتی اشاره دارد. وجه تضمین در نماد جسی ۷۱۲، بیست درصد است. به این معنی که باید در حساب شما ۲۰% ارزش بازار آن قرارداد موجودی داشته باشید.
همانطور که قبلاً محاسبه کردیم یک قرارداد جسی ۷۱۲ به قیمت 68.8 میلیون ریال است در نتیجه، باید شما ۲۰% این مبلغ که 13.760 میلیون ریال است را در حساب خود داشته باشید.
با فهمیدن اهرمی بودن قراردادهای آتی، سهم سود و زیان خریدوفروش قرارداد آتی سبد با وجه تضمین ۲۰% نیز ۵ برابر میشود. این بدان معناست که با یک‌پنجم مبلغ می‌توانید معاملات خود را انجام دهید.
قیمت جسی ۷۱۲ با نوسانات موجود در بازار به دو صورت به دست می‌اید:
۱) اگر شما دارای پوزیشن فروش هستید قیمت جسی ۷۱۲ افت پیدا میکند و به مبلغ ۷۱۰۰ ریال می‌رسد، در نتیجه سود حاصله شما به‌صورت زیر محاسبه میشود:
۱۲ میلیون ریال = ۸۰۰۰عدد*(۷۱۰۰-۸۶۰۰)
با این‌حال شما با سرمایه اولیه 13.760 میلیون ریال می‌توانید ۱۲ میلیون ریال سود کسب کنید که بازده این معامله ۸۷ درصد است. اهرمی بودن قرارداد آتی سبد سهام در اینجا به‌طور کامل ملموس است.
۲) حال اگر قیمت جسی ۷۱۲ به ۹۵۰۰ ریال افزایش یابد در این حالت شما باید موقعیت فروش را اتخاذ کنید، در نتیجه سود شما به‌صورت زیر محاسبه میشود:
۷۲۰۰۰۰۰ ریال = ۸۰۰۰*(۹۵۰۰ – ۸۶۰۰)
با یک تفریق ساده (۷۲۰۰۰۰۰ – ۱۳۷۶۰۰۰۰) متوجه خواهید شد که ۵۲ درصد زیان کرده‌اید.
بورس برای اینکه بیش‌ازاندازه زیان نکنید حداقل وجه تضمین را قراردادهای آتی چیست؟ در قراردادهای آتی سبد سهام خود تعریف کرده است.
با این کار هر فردی مجاز به تحمل زیان تا حد تعریف‌شده است. اگر از وجه تضمین تعیین‌شده بیشتر زیان کرده‌اید باید حساب خود را به آن برسانید.
قراردادهای آتی چیست؟
قراردادهای آتی، یکی از قراردادهای پرکاربرد در بورس‌های کالایی قراردادهای آتی چیست؟ محسوب میشود که از سال ۱۳۸۷ در بورس کالای ایران مورد استفاده قرار گرفته است. در قراردادهای آتی، خریدار و فروشنده توافق میکنند که میزان معینی از کالای مشخصی را، با کیفیت و قیمت معلوم در زمان و مکان مشخص معامله کنند. قرارداد آتی، قراردادی دوطرفه است که می‌توانیم طی آن، کالایی را با مشخصات معین در زمان حال به فروش برسانیم و پس از گذشت چند ماه، آن را با قیمت توافق‌شده تحویل دهیم و وجه را دریافت کنیم.
ویژگی‌های قراردادهای آتی
معافیت مالیاتی، تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب و در اختیار مشتری موجود است، امکان برداشت یک روزه موجودی از حساب، کارمزدهای بسیار پایین، امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی، واریز روزانه سود و زیان به حساب مشتری، دو طرفه بودن بازار و امکان کسب سود از ریزش و افت قیمتی ( تنها بازار دو طرفه حال حاضر در ایران )، پوشش ریسک و…، از جمله ویژگی و مزیت‌های قراردادهای آتی هستند.
انواع قراردادهای آتی
قرارداد های آتی، به دو گروه کالا و مالی تقسیم می‌شوند. قراردادهای آتی کالا شامل محصولات کشاورزی، فلزات، مواد نفتی و می‌شوند. قرارداد های آتی مالی نیز، ابزارهایی نظیر سهام، اوراق قرضه، ارز و… را دربر می‌گیرند.
شرایط ورود یک کالا به بازار آتی
محدودیت پذیرش دارایی در قرارداد آتی وجود ندارد، اما حجم تولید بالا، معاملات نقدی قوی و پویایی قیمت، از جمله ملزومات یک کالا برای ورود به بازار آتی بورس کالای ایران است. موسسه کارآفرین آوای مشاهیر متناسب با اهمیت موضوع آموزش بورس و به منظور حمایت از فعالان بازار سرمایه، سامانه آموزش آنلاین را راه‌اندازی کرده است.
کاربرد قراردادهای آتی برای معامله گران چیست؟
بسیاری از افراد دوست دارند بدانند که کاربرد قرارداد آتی برای معامله گران چیست؟ برای درک کاربرد قرارداد آتی باید بدانید که این قرارداد ریشه در مشخصات و اختیاراتی که به معامله‌گران ارائه میکند دارد. این نوع قراردادها مورد استفاده دو گروه عمده معامله‌گران می‌باشد.
ابتدا افرادی که می‌خواهند کالایی را در آینده تهیه کنند اما به دلیل عدم اطمینان از نوسانات بازار، تمایل به نوعی پیش خرید داشته تا کالای خود را تضمین نمایند.
دسته دوم شامل کسانی هستند که معامله‌گران اصلی این بازار بوده و قصد دارند از نوسانات آن کسب سود کنند. این افراد میتوانند بنابر استراتژی های معاملاتی از افزایش یا کاهش قیمت کالا بهره مند شوند . آنها با پیش بینی تغییرات قیمتی، با عقد قرارداد آتی و فروش آن قرارداد در زمان مناسب میتوانند شانس خود را در بازارهای آتی امتحان کنند.
وجه تضمین در قرارداد آتی به چه معناست؟
جهت جلوگیری از امتناع طرفین از اجرای قرارداد،(البته در کالاهای مختلف متفاوت است) طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند .و تعهد می دهند که آن ها متناسب با تغییرات قیمتی آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند. و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد.
او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. برای هر موقعیت تعهدی باز همواره باید حداقلی از سطح وجه تضمین اولیه موجود باشد. این حداقل در مشخصات هر قرارداد آتی تعیین میشود. در صورتی که وجه تضمین پایین‌تر از این حداقل قرار گیرد، مشتری باید به منظور افزایش وجه تضمین تا سطح “وجه تضمین اولیه” اقدام کند.
در این شرایط مشتری اصطلاحاً اخطاریه وجه تضمین اولیه دریافت می‌نماید. وجه تضمینی که مشتری بعد از دریافت اخطاریه باید نزد اتاق قراردادهای آتی چیست؟ پایاپای تودیع نماید، اصطلاحاً وجه تضمین جبرانی نامیده میشود و احتمالا این افراد با تماس از طرف کارگزار جهت افزایش وجه تضمین مواجه می شوند.
اتاق پایاپای چگونه است؟
اتاق پایاپای به عنوان تضمین‌کننده عملکرد مالی بورس آتی فعالیت میکند. چیزی که باعث میشود معامله‌گران از امنیت سرمایه گذاری و انجام معاملات خود بدون امکان سرقت مالی یا پولشویی اطمینان داشته باشند وجود اتاق پایاپای می‌باشد. اتاق پایاپای محل تسویه معاملات بوده و با استفاده از ضمانت مالی قراردادها، جمع‌آوری و تضمین سپرده‌ها، تنظیم شرایط تحویل باعث می‌گردند حق هیچ یک از معامله‌گران ضایع نشود.
این مقاله و ویدیو آموزشی را از دست ندید
قراردادهای آتی فیزیکی شامل:
در این نوع قرارداد، صرفاً کالاهای فیزیکی مورد معامله قرار می گیرند. رایج‌ترین کالاهای مورد معاملات آتی در جهان عبارتند از سکه طلا، نفت خام، شمش طلا، فلزات، زعفران و…
در ایران قرارداد آتی کالای فیزیکی با معامله سکه تمام بهار آزادی آغاز گردید و با زعفران، زیره و پسته ادامه یافت.
قراردادهای آتی سهام یا معاملات آپشن
اینگونه قراردادها که با نام قراردادهای آتی مالی و یا معاملات آپشن نیز شناخته می‌شوند،. بر مواردی چون سهام، ارز، اوراق قرضه و … تمرکز دارد.
معاملات قرارداد آتی نقره چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
معاملات قرارداد آتی نقره در تاریخ 12 اسفند سال 1399 در بورس کالا آغاز شد. همان روز 216 قرارداد آتی نقره با سررسید تحویل فروردین سال 1400 ثبت شد، که بیانگر استقبال سرمایه‌گذاران است.
12 اسفند سال 1399 معاملات قرارداد آتی نقره برای اولین بار در ایران راه‌اندازی شد. به طور کلی اولین معاملات قراردادهای آتی در ایران ، آذر ماه سال 1387 انجام شد. از آن به بعد قراردادهای آتی کالاهایی مثل: مس، سکه، شمش طلا، زیره، پسته، کنجاله سویا، زعفران و… در بورس کالا معامله می‌شدند.
قرارداد آتی نقره و در کل قراردادهای آتی ، یکی از ابزارهای بازار مشتقه هستند. این ابزارها برای پوشش ریسک سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی ایجاد شده‌اند. پیش از شرح و بررسی معاملات آتی نقره ابتدا نگاهی گذرا به کلیت معاملات قراردادهای آتی در بورس، می‌اندازیم.
قرارداد آتی (future Contract) چیست؟
قرارداد آتی قراردادی است که به موجب آن، طرفین متعهد به پرداخت وجه خرید و نیز تحویل دارایی، در سررسید معین می‌شوند. به بیان ساده ما دارایی‌ای را با یک قیمت مشخص می‌خریم ولی آن را در آینده (تاریخ سررسید قرارداد) تحویل گرفته و هزینه‌اش را پرداخت می‌کنیم.
این قرارداد به افراد امکان میدهد کالایی را خریداری کنند اما بعداً آن را تحویل بگیرند و هزینه‌اش را بپردازند و یا کالایی که ندارند فروخته و در آینده آن را به خریدار تحویل دهند. قرارداد آتی قراردادی دو طرفه است، یعنی با سرمایه‌گذاری در آن میتوان هم از کاهش قیمت و هم از افزایش آن، بهره برد.
ضمن عقد قرارداد آتی ، طرفین باید مبلغی را تحت عنوان «وجه تضمین» به اتاق پایاپای بورس کالا بسپارند. وجه تضمین، ضمانت عمل به تعهدات خریدار و فروشنده بوده و در صورت تغییر قیمت قرارداد، طرفین باید وجه تضمین را تعدیل نمایند.
معاملات قرارداد آتی دارای ریسک مالی بالقوه هستند. یعنی اگر فردی که موقعیت خرید دارد سود کند قطعاً سرمایه‌گذاری که موقعیت فروش داشته ضرر خواهد کرد. بنابراین این نوع معاملات به مهارت و دانش کافی نیاز دارند.
مزایای معاملات قرارداد آتی
انجام معاملات قرارداد آتی از جمله قرارداد آتی نقره ، برای سرمایه‌گذاران مزایایی دارد که عبارتند از:
- پوشش ریسک نوسانات قیمت کالای مورد نظر: در واقع ریسک نوسانات قیمتی کالا را کاهش میدهد.
- تضمین معاملات به وسیله سپردن وجه تضمین در اتاق پایاپای: استفاده از این مکانیسم ریسک اعتباری را کاهش داده و پشتوانه‌ای امن برای دو طرف معامله خواهد بود.
- نقدشوندگی بالا: قرارداد آتی نقره و به طور کل قراردادهای آتی در بورس قابل فروش هستند. میتوان تا پیش از سررسید در بازار آنها را معامله کرد. در صورت نیاز به خود نقره(کالا) نیز میتوان در تاریخ مقرر آن را از بازار فیزیکی تهیه کرد.
- شفافیت قیمت‌ها به واسطه معامله در بورس: این معاملات در بورس با استفاده از سامانه معاملاتی استاندارد صورت میگیرد. کارگزار سفارش مشتریان خود را در سامانه معاملات آتی قرار میدهد. سفارشات بر اساس اولویت قیمت و زمان ورود، انجام می‌شوند.
- بهره‌گیری از اهرم مالی: این ویژگی به معامله‌گران فرصت کسب سود چند برابری میدهد. با استفاده از این اهرم میتوان با مبلغ مورد نیاز جهت سرمایه‌گذاری روی 100 گرم نقره ، روی 1000 گرم نقره سرمایه‌گذاری کرد.
- وجود مشخصات قرارداد و استانداردسازی کالا
- هزینه‌ها و کارمزدهای پایین معاملات
- فروش کالا بدون داشتن آن
- معافیت مالیاتی
انواع قرارداد آتی در بورس
قراردادهای آتی با توجه به دارایی پایه موضوع آنها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- قرارداد آتی کالا: دارایی پایه در این نوع قراردادها، محصولات کشاورزی، فلزات و مواد نفتی است. قرارداد آتی نقره نیز ازجمله قراردادهای آتی کالا به شمار می‌رود.
- قرارداد آتی مالی: دارایی پایه موضوع این قراردادها سهام، ارز و اوراق قرضه می‌باشد.
معاملات قرارداد آتی نقره
نقره یکی از مهم‌ترین فلزات گرانبها در انواع بازارهای مالی دنیا محسوب میشود. این فلز ارزشمند، علاوه بر این که یکی از ابزارهای سرمایه‌گذاری می‌باشد، در صنایع جواهرسازی، وسایل تزئینی، ظروف آشپزخانه و امثال آن نیز مصرف میشود. بازارهای نقدی و مشتقه بزرگ و گسترده‌ای در بورس‌های بزرگ دنیا برای نقره وجود دارد. اکنون برای نخستین بار قراردادهای آتی نقره در بورس کالای ایران معامله می‌شوند.
در این نوع قراردادها معالمه‌گران 3 فرصت برای کسب سود خواهند داشت:
- خرید و فروش قرارداد آتی (معامله‌گران میتوانند از تغییرات قیمت قراردادهای آتی نوسان بگیرند.)
- خرید کالا
- فروش کالا
یعنی هم میتوان تا پیش از سررسید قرارداد آتی را مانند سایر اوراق بهادار در بورس معامله کرد، هم خود نقره را خرید یا فروخت. فرض کنیم قیمت نقره اکنون گرمی 17000 تومان است. احتمال می‌دهیم قیمت آن تا دو ماه دیگر به گرمی 20,000 تومان افزایش یابد. با خرید قرارداد آتی نقره و پیش‌خرید کردن آن، اولاً لازم نیست کل پول را الان پرداخت کنیم دوماً از نوسانات قیمتی در امان خواهیم بود.
نکات معاملات قرارداد آتی نقره
چند نکته حائز اهمیت که معامله‌گران قرارداد آتی نقره باید بدانند:
- معاملات قراردادهای آتی نقره و کسب هرگونه سود در این بازار، معاف از مالیات است.
- خریدار موظف است در زمان تحویل، علاوه بر ارزش قرارداد، مالیات بر ارزش افزوده را(در صورتیکه وجود داشته باشد.) به فروشنده بپردازد.
- فقط آن دسته از فروشندگانی که مطابق با قوانین و مقررات مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام کرده و گواهی دارند، امکان ورود به فرایند تحویل قرارداد آتی را دارند. کارگزارن مکلف به اخذ مدارک لازم از ایشان(فروشنده) هستند.
مشخصات قرارداد آتی نقره
هر قرارداد آتی نقره دربردارنده مشخصات خاصی می‌باشد که در جدول زیر به برخی از آنها اشاره شده است.
| دارایی پایه | نقره |
| قرارداد آتی پذیرش شده | قراردا آتی نقره |
| اندازه قرارداد | 100 گرم |
| استاندارد تحویل | نقره تحویلی به صورت ساچمه و با درجه خلوص حداقل 999 |
| ماه قرارداد | کلیه ماه‌های سال به تشخیص شرکت بورس کالا |
| حد نوسان قیمت روزانه | حداکثر مثبت و منفی 5% و با توجه به قیمت تسویه روز قبل |
| دوره معاملات | دوره معاملات در هریک از نمادها در اطلاعیه مربوط به همان نماد اعلام می‌گردد. |
| محل تحویل | انبارهای مد نظر بورس 10 روز قبل از پایان دوره معاملاتی هر نماد توسط بورس اعلام میشود. |
| دوره تحویل | مطابق تاریخ اعلام شده در اطلاعیه تحویل |
| حداقل تغییر قیمت سفارش | 10 تومان برای هر واحد سرمایه‌گذاری معادل 1000 تومان در هر قرارداد |
| قیمت تسویه لحظه‌ای | بر اساس 30% حجم معاملات پایانی در هر لحظه معاملاتی محاسبه میشود. |
آیا با همان کد بورسی می توان معاملات قرارداد آتی نقره را انجام داد؟
یک نکته قابل توجه این است که انجام معاملات قرارداد آتی نقره یا هر قرارداد آتی دیگری مستلزم دریافت کد معاملات آتی از کارگزاری‌های دارای مجوز می‌باشد. در واقع با کد بورسی عادی نمی‌توان در این بازار معامله کرد؛ بنابراین برای انجام این معاملات اولین گام مراجعه به یک کارگزاری است که مجوز معاملات آتی در بورس را اخذ نموده باشد.
دریافت کد معاملاتی قرارداد آتی
- مراجعه به یک کارگزاری دارای مجوز و خوش‌نام در حیطه معاملات آتی
- ارائه مدارک شناسایی و آخرین مدرک تحصیلی(لزوماً بالای دیپلم) به کارگزاری مورد نظر
- امضای قراردادهای مرتبط با معاملات آتی و سامانه معاملات برخط
- دریافت نام کاربری و رمز عبور ورود به سامانه معاملات برخط قراردادهای آتی از کارگزاری
کلام آخر
قرارداد آتی نقره نیز یکی از انواع قراردادهای آتی در بورس است که اگر با دانش کافی به معامله آن بپردازید موفق به کسب سود خواهید شد. مهم‌ترین مزیت این قراردادها نیز وجود اهرم مالی در آن است که در صورت عدم آگاهی میتواند منجر به زیان چند برابری شود.
وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی سکه طلا زیاد شد
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ بورس کالای ایران اعلام کرد مطابق با بند 11 مشخصات قرارداد آتی سکه بهار آزادی طرح امام در خصوص تعیین وجه تضمین اولیه قرارداد آتی سکه طلا و با توجه به افزایش قیمت تسویه روزانه قراردادهای فعال طی روزهای اخیر، از فردا(چهارشنبه) پس از اتمام روز معاملاتی وجه تضمین اولیه برابر 19 میلیون و 500 هزار ریال به همراه وجه تضمین اضافی، در مجموع 64 میلیون و 500 هزار ریال تعیین میشود.
قرارداد آتی، توافق نامه‌ای مبنی بر خرید و فروش یک دارایی در زمان معین در آینده و باقیمت مشخص است. به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد براساس توافق نامه‌ای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت میگیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره میشود.
همچنین در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمی‌شود. بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند.
علاوه بر این برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است.
همچنین در توضیح مفهوم وجه تضمین اولیه در قرارداد آتی سکه طلا باید گفت به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان "وجه تضمین اولیه" نزد کارگزار سپرده میکنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل میشود. مبلغ وجه تضمین اولیه متغیر و از طریق بورس کالا تعیین و اعلام می‌گردد.
بنابراین با کاهش قیمت‌ها، از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده میشود و بالعکس. علاوه بر این عملیات بروزرسانی حساب‌ها در پایان هر روز معاملاتی توسط اتاق پایاپای انجام میگیرد. همواره باید در حساب سپرده سرمایه‌گذار مبلغی تحت عنوان "حداقل وجه تضمین" که معمولاً 60 درصد وجه تضمین اولیه است، موجود باشد. چنانچه سپرده سرمایه‌گذار از حداقل وجه تضمین کمتر شود اصطلاحاً call margin شده و ایشان ملزم به واریز وجه تا سطح وجه تضمین اولیه و یا بستن موقعیت خواهد بود. مبلغ واریزی "سپرده جبرانی" نامیده میشود.
همچنین در صورتیکه سپرده جبرانی واریز نگردد، کارگزاری اقدام به بستن موقعیت سرمایه‌گذار و جبران ضرر و زیان خود نموده و بقیه وجوه را به حساب وی واریز می‌نماید. در صورتیکه امکان بستن موقعیت در ساعات عادی معاملات نباشد، معاملات وارد بازار جبرانی می‌گردد.
قرارداد آتی( Future Contract )چیست؟
قرارداد های آتی را بیشتر بشناسم و مفوم و هدف قرارداد های آتی چیست
قرارداد آتی (Future Contract)، قراردادی است منعقد شده بین دو نفر که در آن یک سرمایه مشخص ، در زمانی تعیین شده (در آینده) و با قیمت تعیین شده خرید و فروش میشود.
در این نوع قرارداد، خریدها با نام ( long) وفروش ها با نام (short) انجام میشود. در موقعیت خرید یا long، خریدار موافقت میکند، دارایی مورد نظر را با قیمت مشخص شده در تاریخی معین خریداری کند.
همچنین در موقعیت فروش یا short فروشنده تضمین میکند که در تاریخی معین و با رسیدن به تاریخ سررسید قرارداد، سرمایه مشخص شده را با قیمت مورد توافق بفروشد.
مفهوم قرارداد آتی
قرارداد آتی به قراردادی گفته میشود که طرفین قرارداد درآن توافق میکنند دارایی مشخص شده را در تاریخ سررسید قرارداد خرید و فروش کنند.
به بیان ساده تر در قرارداد آتی طرف “الف” توافق میکند که در تاریخ سرسید سرمایه با قیمت مشخص شده را به طرف ”ب” بفروشد و طرف “ب” نیز توافق میکند در تاریخ سررسید قرارداد دارایی با قیمت مشخص شده را از طرف” الف” بخرد.
برای درک بهتر موضوع به این مثال توجه کنید: فرض کنید یک شرکت فعال در حوزه ساختمان سازی، برای در امان ماندن از تغییرات قیمت مصالح ساختمانی، یک قرارداد آتی میان خود و کارخانه تولید کننده سیمان منعقد میکند.
فرض می‌کنیم که قیمت هر بسته سیمان در زمان انعقاد قرارداد، ۱۰ دلار است. شرکت ساختمانی که پیش‌بینی میکند قیمت سیمان رشد خواهد کرد، یک قرارداد آتی خرید سه ماهه برای هزار بسته سیمان و با ارزش ۱۰ هزار دلار خریداری میکند.
طبق این قرارداد، شرکت ساختمانی پول هزار بسته سیمان را پرداخت میکند و سه ماه دیگر که قرارداد به اتمام رسید، بسته‌های سیمان را تحویل خواهد گرفت.
هدف قرارداد آتی چیست؟
قراردادهای آتی به دو منظور استفاده می‌شوند:
- مصونیت و پوشش ریسک (Hedging)
- سفته‌بازی (Speculation)
پوشش ریسک
قرارداد های آتی ریسک های پیش بینی شده و احتمالی موجود در آینده را برای طرفین قرار داد یعنی همان خریدار و فروشنده ازبین میبرد.
مثالی که در قسمت قبل آورده شد را در نظر داشته باشید، فرض کنید شرکت ساختمانی می‌داند که باید حتما در آینده سیمان مورد نیاز خود را خریداری کند.
در این حالت باید قراردادی آتی از نوع خرید (لانگ) ایجاد کند. بدین ترتیب او خطر افزایش قیمت را با خرید یک قرارداد آتی خنثی می کند.
همچنین قراردادهای آتی چیست؟ اگر کارخانه تولید سیمان پیش بینی کند که در آینده قیمت فروش سیمان افت خواهد کرد، فروشنده قرارداد آتی از نوع فروش (شورت) منعقد میکند که در تاریخ سر رسید، مقدار مشخص شده را به خریدار بفروشد. بدین ترتیب او خود را از خطرات احتمالی کاهش قیمت مصالح دور کرده است.
یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد قراردادهای آتی نوسانات زیاد در بازار و اطمینان نداشتن از اتفاقات پیش رو است، که ریسک نوسانات قیمت برای طرفین قرارداد را کاهش میدهد.
سفته‌بازی
با استفاده از این نوع قرارداد، خریدار میتواند بر اساس تحلیلی که – مبنی بر افزایش قیمت یک دارایی در آینده – انجام داده سود کند.
همچنین فروشنده نیز بر اساس پیش بینی خود این احتمال را میدهد که قیمت دارایی‌اش در آینده کاهش پیدا میکند، به همین دلیل طی یک قرارداد آتی دارایی مورد نظرش را میفروشد.
قرارداد آتی بیت کوین
در واقع قراردادهای آتی بیت کوین با استفاده از سفته‌بازی – که در قسمت قبل گفته شد – یا انجام معاملات پر ریسک مالی ایجاد میشود.
برای مثال فردی برای اینکه از نوسانات قیمت بیت کوین در امان باشد ، قرارداد آتی میان خود و فردی دیگر منعقد میکند، خریدار احتمال میدهد که بیت کوین در آینده با افزایش قیمت رو به است.
در این حالت، خریدار یک قرارداد آتی با سررسید چند ماهه ایجاد میکند. طبق این قرارداد خریدار در زمان ایجاد آن، پول بیت کوین را پرداخت و بیت کوین‌ها را در تاریخ سررسید دریافت میکند.
حالا اگر تحلیل خریداردرست باشد و قیمت بیت کوین افزایش یابد، او سود کرده است. اما این قراردادها چه سودی برای فروشنده دارد؟
توجه داشته باشید قیمتی که در قراردادهای آتی ذکر میشود توافقی است؛ پس فروشنده هم میتواند با در نظر گرفتن پیش بینی خود از قیمت ها وارد این معاملات شود. فروشنده میتواند با اطمینان یافتن از ثابت ماندن یا کاهش قیمت در آینده، وارد چنین قراردادهایی شود.
قراردادهای آتی در بازارهای پر نوسان مانند بیت کوین از دو جهت سودمند هستند. اول اینکه میتوان با استفاده درست از آنها، خطرات سرمایه‌گذاری را کاهش داد؛ نکته دوم اینجاست که در عین حفاظت از سرمایه‌ها، معامله‌گر میتواند به سود نیز برسد.
اما همه اینها به آگاهی معامله گر از بازارهای قراردادهای آتی، بازار بیت کوین و نحوه کار با آنها بستگی دارد.
اهرم یا لوریج (Leverage) در قرارداد آتی چیست؟
برخی اوقات تریدر نیاز دارد بروی ارقام بالاتری معامله کند اما ممکن است موجودی کافی برای انجام معامله مورد نظر را نداشته باشد، در چنین مواقعی میتوان از اهرم یا لوریج استفاده کند.
اهرم یا لوریج زمانی استفاده میشود که بخواهیم چند برابر موجودی اصلی حساب معامله کنیم.
همانطور که در علم فیزیک از اهرم برای آسان تر انجام دادن امور استفاده میشود در امور مالی واقتصادی هم از اهرم برای کسب سود بیشتر استفاده میشود.
برای درک بهتر این موضوع میتوان اهرم را نوعی وام در نظر گرفت که کاربر از صرافی مورد نظر برای سرمایه گذاری میگیرد.
لوریج در قرارداد های آتی یک استراتژی مهم است و معامله گران با استفاده از آن میتوانند سود قابل توجهی بدست آورند. این ویژگی به معامله گران کمک میکند تا سرمایه کمتری به معاملات خود در قرارداد آتی وارد کنند و سود بیشتری کسب کنند.
اما باید به این نکته توجه کنید که استفاده از اهرم‌ها به همان اندازه که برای معامله گر سود آور است به همان میزان نیز میتواند ضرر آفرین باشد. در کل نمی‌توان هیچ نوع سرمایه گذاری یا معامله ای را بدون ریسک تلقی کرد.
هرچقدر لوریج بالاتر باشد، ریسک بیشتر خواهد شد و حتی ممکن است ظرف چند دقیقه کل سرمایه خود را از دست بدهید.درواقع سود و زیان موجود در معامله با لوریج به این بستگی دارد که معامله گر از اهرم به صورت درست وصحیح استفاده کند یا خیر؟
پس به یاد داشته باشید که با استفاده از اهرم ممکن است سود کلانی کسب کنید اما این امکان نیز وجود دارد که اهرم استفاده شده در معامله باعث ضرر شده و سرمایه به طور کامل از دست برود !
با رسیدن به موعد سررسید قرارداد ، سرمایه‌گذار موظف است مقدار ارزش اولیه قرارداد را به کارگزار برگرداند.
